zondag 4 door het jaar – B
Uit het boek Deuteronomium 18, 15-20
God leidt zijn volk door zijn woord dat de profeten in zijn naam aan de mensen doorgeven. Zoals Mozes worden de ware profeten door God uit het volk geroepen en naar de mensen gezonden om die belangrijke taak op zich te nemen.
Mozes sprak tot het volk en zei:
‘De Heer uw God zal in uw midden steeds weer een profeet laten opstaan, een profeet zoals ik. Naar hem moet u luisteren. U hebt de Heer daar immers zelf om gevraagd, toen u bij de Horeb bijeen was.
U zei: ‘Wij kunnen het stemgeluid van de Heer, onze God, en de aanblik van dit enorme vuur niet langer verdragen; dat overleven we niet.’
De Heer heeft toen tegen mij gezegd: ‘Zij hebben goed gesproken. Ik zal in hun midden steeds weer een profeet laten opstaan, een profeet zoals jij. Ik zal hem mijn woorden ingeven, en hij zal het volk alles overbrengen wat Ik hem opdraag. Wie niet wil luisteren naar de woorden die hij in mijn naam spreekt, zal Ik ter verantwoording roepen. Maar als een profeet het waagt om in mijn naam iets te zeggen dat Ik hem niet heb opgedragen, of om in de naam van andere goden te spreken, dan moet hij ter dood gebracht worden.’
Tussenzang: uit ps 95
(Tekst onder geluidsfragment)
Refr.: Luister heden naar Gods stem, wees niet halsstarrig.
Kom, laat ons de Heer met gejubel begroeten,
juichen wij toe de Rots van ons heil.
Laat ons verschijnen voor Hem met een lofzang,
Hem met liederen eren.
Kom, werpen wij ons aanbiddend ter aarde,
knielen wij neer voor Hem die ons schiep.
Hij is onze God en wij zijn volk,
Hij is de herder en wij zijn kudde.
Luister heden dan naar zijn stem:
‘Wees niet halsstarrig als eens in Meriba,
waar uw vaderen Mij wilden tarten
ofschoon zij mijn daden hadden gezien.’
Uit de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs 7, 32-35
In de verwachting van Christus’ terugkeer ziet Paulus in het godgewijde celibaat een teken van hun onvoorwaardelijke beschikbaarheid voor Christus en de Kerk.
Broeders en zusters,
ik zou willen dat u geen zorgen had.
Een ongetrouwde man draagt zorg voor de zaak van de Heer en wil de Heer behagen. Een getrouwde man draagt zorg voor aardse zaken en wil zijn vrouw behagen, dus zijn aandacht is verdeeld.
Een ongetrouwde vrouw en een meisje dat nog niet getrouwd is, dragen zorg voor de zaak van de Heer, en wel zo dat ze God met heel hun lichaam en geest zijn toegewijd. Maar een getrouwde vrouw draagt zorg voor aardse zaken en wil haar man behagen.
Ik zeg dit in uw eigen belang, niet om u aan banden te leggen, maar om u tot onberispelijk gedrag en onverminderde toewijding aan de Heer te brengen.
Vers voor het evangelie (Joh 6, 63b + 68a)
Alleluia.
Uw woorden, Heer, zijn geest enleven,
u woorden zijn woorden van eeuwig leven.
Alleluia
Uit het evangelie volgens Marcus 1, 21-28
Jezus’ gezag als leraar is zo groot dat Hij zelfs de boze geesten het zwijgen kan opleggen en de mensen ervan kan bevrijden.
In die dagen kwamen Jezus en zijn leerlingen in Kafarnaüm, en op de eerstvolgende sabbat ging Jezus naar de synagoge en onderwees er de mensen. Ze waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want Hij sprak hen toe als iemand met gezag, en niet zoals de schriftgeleerden.
Op dat moment was er in de synagoge ook een man die bezeten was door een onreine geest, en hij schreeuwde: ‘Wat hebben wij met Jou te maken, Jezus van Nazaret? Ben Je gekomen om ons te vernietigen? Ik weet wel wie Je bent, de heilige van God.’
Jezus sprak hem streng toe en zei: ‘Zwijg en ga uit hem weg!’
De onreine geest deed de man stuiptrekken en verliet hem met een luide schreeuw.
Iedereen was zo verbijsterd dat ze tegen elkaar zeiden: ‘Wat is dit allemaal? Een nieuwe leer met groot gezag! Zelfs als Hij onreine geesten een bevel geeft, wordt Hij gehoorzaamd.’
Het nieuws over Jezus verspreidde zich algauw overal in Galilea.
Van Woord naar leven
LECTIO DIVINA
(Bij Mc 1, 21-28)
De mensen waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want Jezus sprak hen toe als iemand met gezag, en niet zoals de schriftgeleerden.
De schriftgeleerden spraken óók met gezag; een gezag gebaseerd op de studies die ze hadden gedaan, op hun kennis en bevoegdheid, vooral in het domein van de Schriften. Het gezag dat Jezus uitstraalde was van een totaal andere aard. Het gaat hier niet over meer of minder kennen, of over buitengewone menselijke kwaliteiten die Jezus zou gehanteerd hebben. Zijn gezag kwam voort uit de Geest van God die als een duif over Hem gekomen was op de dag van zijn doopsel. Dus geen puur menselijk gezag, maar veeleer een hemels, goddelijk, gezag, dat haar wortels heeft in God zelf.
Dit gezag is tevens de kracht van het evangelie. Telkens wanneer wij het evangelie horen of lezen spreekt Jezus ons toe met hetzelfde gezag, met dezelfde kracht die in staat is elke vorm van kwaad te verdrijven. Daarom kan het evangelie zo bevrijdend zijn. Veel meer dan een interessante tekst is het de Heer zélf die met zijn goddelijk gezag in ons aanwezig komt met de bedoeling ons te bevrijden, te behoeden en te leiden.
Daarom is de lectio divina – het stil verwijlen bij het Woord van de Heer – zo belangrijk. Niet zozeer om wat je leest verstandelijk te begrijpen, maar wel om met het hart dieper door te dringen in de tekst om zo gelovig aan de weet te komen wat God je zeggen wil. Het gaat over een aandachtig overwegen van de Schriftteksten, je tijd daarvoor nemend en de stilte in deze gebedstijd koesterend. In de stilte – ook de dorre stilte – zijn we namelijk meer in staat om te luisteren.
En zijn we tijdens de lectio al eens afgeleid door allerlei gedachten die in ons hoofd spelen (ach, wie heeft hier geen last van?), maak je dan vooral geen zorgen. Neem de draad van de stilte en de meditatie rustig weer op en ga verder met je biddend luisteren.
Je zal merken dat het Woord vaak schuurt, en lastig overkomt. Wat de Heer vraagt doorheen de evangelies is dan ook niet min. En, net zoals in het evangelie van vandaag, komt het kwaad in ons vaak in opstand, en gaan we – gewild of ongewild – in discussie met Jezus, zelfs in de stilte. En dit vanuit opstand, vanuit niet willen of kunnen loslaten, vanuit het ons moeilijk kunnen overgeven aan de Heer. Maar de kracht van het evangelie (het gezag van Jezus) is echter veel sterker dan ons tegenstribbelen. Het gezag van de Heer (en laten we dit maar noemen zoals het is: Gods barmhartigheid) is in staat die kwade stemmen in ons tot zwijgen te brengen om ons vervolgens binnen te leiden in een geest van overgave aan Hem. Jezus’ gezag bestaat erin ons te transformeren naar een geest van gehoorzaamheid (gehoor geven aan) aan de de goddelijke liefde die Hij zo graag belichaamd wil zien in heel ons zijn. Dat is het hart en de vrucht van de ware lectio.
De sleutel om dit proces van bevrijding ten diepste te beleven is het evangelie lezen in de liefde van de heilige Geest. Het evangelie lezen in de Geest is fundamenteel anders dat het lezen puur vanuit je allerindividueelste ikje los van de Geest. Dit laatste kan en mag, maar het luisteren zal zich afspelen in je hoofd. Het wordt een puur kennis-luisteren. Je neemt kennis van wat je leest, en wat je interessant vindt neem je mee. Je kan eruit leren. Je kan anderen onderwijzen. Maar de diepe genade die het evangelie je wil geven zal je ontlopen. Wat jammer is. Je hebt je hoofd geopend, maar niet je hart.
Het evangelie lezen in de Geest is lezen (en ontvangen) met je hart, en wel zo dat de genade die verscholen ligt in de Schrift ten diepste werkzaam kan worden.
Bidden in de Geest doe je door je toe te vertrouwen aan het zachte Vuur (de Geest) die God met je doopsel reeds in je heeft gelegd. Het is je niet enkel bewust zijn dat die goddelijke Gloed in je is, het is je ook in alle rust en stilte toevertrouwen aan dat Vuur. Zonder al teveel woorden. Je eenvoudig neerleggen in zijn bedding, zodat Hij (de Geest) de ziel wordt van je bidden, van je luisteren, van je ontvangen. Wanneer we spreken over lectio divina, is het lezen in de Geest daarin van fundamenteel belang!!
Natuurlijk is er niets fout mee om het evangelie (ook) te lezen louter met je hoofd. We hebben verstand gekregen om kennis te nemen, om te studeren, en zo meer. Maar het gevaar bestaat erin wanneer we het evangelie lezen los van de Geest dat we voorbij gaan aan de bevrijdende genade die verscholen zit in het Woord.
Misschien nog dit: als christen ben je niet enkel geroepen om het evangelie te beluisteren en te ontvangen. Je bent ook geroepen en gezonden het evangelie te belichamen in je leven. En wel zo dat Jezus door jou heen ‘al weldoende kan rondtrekken’, en wel met hetzelfde gezag waar we vandaag over horen spreken. Wij mogen geloven dat, wanneer wij het evangelie beleven, Jezus op dezelfde wijze mensen aanraakt dan dat Hij dat doet in de evangelies: bevrijdend, genezend, vergevend, … Jezus wil door ons heen tot leven komen en het lied van Gods barmhartigheid zingen.
Laten we ons biddend, met een fris en blij hart, toevertrouwen aan Jezus, zodat Hij inderdaad door ons heen kan leven, bidden en zingen. Moge zo Pasen een werkelijk gezicht krijgen doorheen ieder van ons.
Laten we bidden
Vader,
moge de heilige Geest
ons binnenleiden in het mysterie
van uw liefde; Jezus Christus.
Moge zijn Woord,
dat wij dagelijks mogen beluisteren,
ons ten diepte bevrijden
van alles wat in de weg staat
de weg van uw liefde te gaan.
Door Christus, onze Heer.
Amen.
Een gezegende zondag voor ieder van jullie.
Met een hartelijke groet,
kris
Misschien nog vermelden dat de leestip van vandaag geheel gewijd is aan de lectio divina.
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven: zondag 4 door het jaar – B (van-woord-naar-leven.blogspot.com)
Na ‘goedkeuring’ (er bevinden zich wel eens kapers op de kust) worden de reacties geplaatst.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Thomas van Aquino († 1274)
De heilige Thomas (1225-1274) is een van de belangrijkste kerkleraren van de Rooms-Katholieke Kerk. Zijn filosofische en theologische geschriften hebben groot gezag.
Jeugd
Thomas werd in 1225 geboren op een landgoed nabij Napels, als zoon van graaf Landulph van Aquino. Zijn ouders vertrouwden zijn opvoeding en opleiding toe aan de benedictijnen van de abdij van Monte Cassino. Als jongeman ging hij in Napels studeren en kwam daar in contact met de nog jonge bedelorde van Sint Dominicus.
Dominicanen
In 1243 besloot Thomas in te treden bij de dominicanen. Die beslissing stuitte op felle weerstand bij zijn adellijke familieleden. Met alle mogelijke middelen probeerden ze hem vergeefs op andere ideeën te brengen. Hij vervolgd zijn studie in Napels en belandde later in Parijs en Keulen. Daar studeerde hij onder zijn medebroeder Albertus Magnus af in de filosofie en de theologie.
Doctor Angelicus
Als docent verwierf Thomas, die Doctor Angelicus (‘Engelachtige Leraar’) wordt genoemd, grote faam. Hij was een van de belangrijkste denkers van de Middeleeuwen. Zijn omvangrijke hoofdwerk Summa theologiae is een totaaloverzicht van de katholieke leer. Die leer legde hij uit met behulp van de Kerkvaders en heidense filosofen als Plato en Aristoteles. Dat hij de laatste bijzonder wijsgerig gezag toedichtte, kwam hem aanvankelijk duur te staan. Enkele van zijn op Aristoteles gebaseerde stellingen werden in 1277 door de bisschop van Parijs veroordeeld. Maar deze veroordeling werd kort daarna herroepen.
Eucharistie
De geleerdheid van Thomas ging gepaard met een hoog ontwikkelde religiositeit waarbij de Eucharistie centraal stond. In opdracht van paus Urbanus IV ontwikkelde Thomas de liturgie van het nieuwe feest ter ere van het Heilig Sacrament. Voor dit feest schreef hij beroemde hymnen als Lauda Sion en Pange lingua.
Overlijden
In 1274 ging Thomas op weg naar het Tweede Concilie van Lyon, waar hij de paus moest bijstaan als theologisch raadsman. Onderweg stierf hij op 7 maart in de cisterciënzerabdij van Fossanova. Op 28 januari 1369 werd zijn lichaam naar Toulouse overgebracht.
Heiligverklaard
Thomas werd in 1323 heilig verklaard en in 1567 verheven tot Kerkleraar. Paus Leo XIII verhief in 1879 de leer van Sint Thomas, het thomisme, tot de officiële filosofie van de Rooms-Katholieke Kerk.
Bron: KRO-NCRV
Thomas van Aquino
Van Woord naar leven
LECTIO DIVINA
(Bij Mc 1, 21-28)
De mensen waren diep onder de indruk van zijn onderricht, want Jezus sprak hen toe als iemand met gezag, en niet zoals de schriftgeleerden.
De schriftgeleerden spraken óók met gezag; een gezag gebaseerd op de studies die ze hadden gedaan, op hun kennis en bevoegdheid, vooral in het domein van de Schriften. Het gezag dat Jezus uitstraalde was van een totaal andere aard. Het gaat hier niet over meer of minder kennen, of over buitengewone menselijke kwaliteiten die Jezus zou gehanteerd hebben. Zijn gezag kwam voort uit de Geest van God die als een duif over Hem gekomen was op de dag van zijn doopsel. Dus geen puur menselijk gezag, maar veeleer een hemels, goddelijk, gezag, dat haar wortels heeft in God zelf.
Dit gezag is tevens de kracht van het evangelie. Telkens wanneer wij het evangelie horen of lezen spreekt Jezus ons toe met hetzelfde gezag, met dezelfde kracht die in staat is elke vorm van kwaad te verdrijven. Daarom kan het evangelie zo bevrijdend zijn. Veel meer dan een interessante tekst is het de Heer zélf die met zijn goddelijk gezag in ons aanwezig komt met de bedoeling ons te bevrijden, te behoeden en te leiden.
Daarom is de lectio divina – het stil verwijlen bij het Woord van de Heer – zo belangrijk. Niet zozeer om wat je leest verstandelijk te begrijpen, maar wel om met het hart dieper door te dringen in de tekst om zo gelovig aan de weet te komen wat God je zeggen wil. Het gaat over een aandachtig overwegen van de Schriftteksten, je tijd daarvoor nemend en de stilte in deze gebedstijd koesterend. In de stilte – ook de dorre stilte – zijn we namelijk meer in staat om te luisteren.
En zijn we tijdens de lectio al eens afgeleid door allerlei gedachten die in ons hoofd spelen (ach, wie heeft hier geen last van?), maak je dan vooral geen zorgen. Neem de draad van de stilte en de meditatie rustig weer op en ga verder met je biddend luisteren.
Je zal merken dat het Woord vaak schuurt, en lastig overkomt. Wat de Heer vraagt doorheen de evangelies is dan ook niet min. En, net zoals in het evangelie van vandaag, komt het kwaad in ons vaak in opstand, en gaan we – gewild of ongewild – in discussie met Jezus, zelfs in de stilte. En dit vanuit opstand, vanuit niet willen of kunnen loslaten, vanuit het ons moeilijk kunnen overgeven aan de Heer. Maar de kracht van het evangelie (het gezag van Jezus) is echter veel sterker dan ons tegenstribbelen. Het gezag van de Heer (en laten we dit maar noemen zoals het is: Gods barmhartigheid) is in staat die kwade stemmen in ons tot zwijgen te brengen om ons vervolgens binnen te leiden in een geest van overgave aan Hem. Jezus’ gezag bestaat erin ons te transformeren naar een geest van gehoorzaamheid (gehoor geven aan) aan de de goddelijke liefde die Hij zo graag belichaamd wil zien in heel ons zijn. Dat is het hart en de vrucht van de ware lectio.
De sleutel om dit proces van bevrijding ten diepste te beleven is het evangelie lezen in de liefde van de heilige Geest. Het evangelie lezen in de Geest is fundamenteel anders dat het lezen puur vanuit je allerindividueelste ikje los van de Geest. Dit laatste kan en mag, maar het luisteren zal zich afspelen in je hoofd. Het wordt een puur kennis-luisteren. Je neemt kennis van wat je leest, en wat je interessant vindt neem je mee. Je kan eruit leren. Je kan anderen onderwijzen. Maar de diepe genade die het evangelie je wil geven zal je ontlopen. Wat jammer is. Je hebt je hoofd geopend, maar niet je hart.
Het evangelie lezen in de Geest is lezen (en ontvangen) met je hart, en wel zo dat de genade die verscholen ligt in de Schrift ten diepste werkzaam kan worden.
Bidden in de Geest doe je door je toe te vertrouwen aan het zachte Vuur (de Geest) die God met je doopsel reeds in je heeft gelegd. Het is je niet enkel bewust zijn dat die goddelijke Gloed in je is, het is je ook in alle rust en stilte toevertrouwen aan dat Vuur. Zonder al teveel woorden. Je eenvoudig neerleggen in zijn bedding, zodat Hij (de Geest) de ziel wordt van je bidden, van je luisteren, van je ontvangen. Wanneer we spreken over lectio divina, is het lezen in de Geest daarin van fundamenteel belang!!
Natuurlijk is er niets fout mee om het evangelie (ook) te lezen louter met je hoofd. We hebben verstand gekregen om kennis te nemen, om te studeren, en zo meer. Maar het gevaar bestaat erin wanneer we het evangelie lezen los van de Geest dat we voorbij gaan aan de bevrijdende genade die verscholen zit in het Woord.
Misschien nog dit: als christen ben je niet enkel geroepen om het evangelie te beluisteren en te ontvangen. Je bent ook geroepen en gezonden het evangelie te belichamen in je leven. En wel zo dat Jezus door jou heen ‘al weldoende kan rondtrekken’, en wel met hetzelfde gezag waar we vandaag over horen spreken. Wij mogen geloven dat, wanneer wij het evangelie beleven, Jezus op dezelfde wijze mensen aanraakt dan dat Hij dat doet in de evangelies: bevrijdend, genezend, vergevend, … Jezus wil door ons heen tot leven komen en het lied van Gods barmhartigheid zingen.
Laten we ons biddend, met een fris en blij hart, toevertrouwen aan Jezus, zodat Hij inderdaad door ons heen kan leven, bidden en zingen. Moge zo Pasen een werkelijk gezicht krijgen doorheen ieder van ons.
Laten we bidden
Vader,
moge de heilige Geest
ons binnenleiden in het mysterie
van uw liefde; Jezus Christus.
Moge zijn Woord,
dat wij dagelijks mogen beluisteren,
ons ten diepte bevrijden
van alles wat in de weg staat
de weg van uw liefde te gaan.
Door Christus, onze Heer.
Amen.
Een gezegende zondag voor ieder van jullie.
Met een hartelijke groet,
kris
Misschien nog vermelden dat de leestip van vandaag geheel gewijd is aan de lectio divina.
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven: zondag 4 door het jaar – B (van-woord-naar-leven.blogspot.com)
Na ‘goedkeuring’ (er bevinden zich wel eens kapers op de kust) worden de reacties geplaatst.