zaterdag in week 31 door het jaar (even jaren)
Uit de brief van Paulus aan de Filippenzen 4, 10-19
Ik ben tegen alles bestand door Hem die mij kracht geeft.
Broeders en zusters,
de Heer heeft mij veel vreugde gegeven nu u eindelijk uw zorg voor mij hebt kunnen tonen. U dacht altijd al aan mij, maar vond niet de gelegenheid het te laten zien. Ik zeg dit niet omdat ik gebrek lijd; ik heb geleerd om in alle omstandigheden voor mezelf te zorgen. Ik weet wat het is om gebrek te lijden, maar ook wat het is om in rijkdom te leven. Ik heb alles aan den lijve ondervonden: overvloed en honger, rijkdom en gebrek. Ik ben tegen alles bestand door Hem die mij kracht geeft.
Toch hebt u er goed aan gedaan in mijn moeilijkheden te delen. U weet zelf, Filippenzen, dat toen ik na mijn vertrek uit Macedonië met de verkondiging begon, uw gemeente de enige is geweest die gedeeld heeft in mijn tegoeden en tekorten. Al in Tessalonica hebt u mij meer dan eens iets gestuurd om mijn tekorten aan te vullen. Niet dat het mij om uw gaven te doen is, ik ben er juist op uit dat het tegoed op uw rekening oploopt. Nu is alles mij vergoed, en heb ik zelfs veel meer ontvangen. Mij ontbreekt niets dankzij de gaven die Epafroditus namens u heeft gebracht; ze zijn een geurig en aangenaam offer, dat God behaagt.
Mijn God zal uit de overvloed van zijn majesteit elk tekort van u aanvullen, door Christus Jezus.
Psalm 112, 1-2 + 5-6 + 8-9
Refr.: Gelukkig de mens met ontzag voor de Heer.
Gelukkig de mens met ontzag voor de Heer
en met liefde voor zijn geboden.
Zijn nageslacht geniet aanzien in het hele land,
de oprechten worden gezegend.
Goed gaat het wie genadig is en vrijgevig,
wie zijn zaken eerlijk behartigt.
De rechtvaardige komt nooit ten val,
men zal hem eeuwig gedenken.
Standvastig is zijn hart en zonder vrees.
Aan het eind ziet hij zijn vijanden verslagen.
Gul deelt hij uit aan de armen,
zijn rechtvaardigheid houdt stand, voor altijd,
hij zal stijgen in aanzien en eer.
Uit het evangelie volgens Lucas 16, 9-15
De handigheid die Jezus ons gisteren aanprees moeten wij vooral ter harte nemen bij onze bijzondere verantwoordelijkheden. Door onze bezittingen te delen met de armen zullen wij niet bezwijken om twee heren te gaan dienen maar in elke situatie ervoor zorgen God te dienen, die onze harten kent.
Jezus sprak tot zijn leerlingen: ‘Maak vrienden met behulp van de valse mammon, opdat jullie in de eeuwige tenten worden opgenomen wanneer de mammon er niet meer is. Wie betrouwbaar is in het geringste, is ook betrouwbaar als het om veel gaat, en wie oneerlijk is in het geringste is ook oneerlijk als het om veel gaat. Als jullie onbetrouwbaar blijken in de omgang met de valse mammon, wie zal jullie dan werkelijk belangrijke dingen toevertrouwen? En als jullie onbetrouwbaar blijken met wat een ander toebehoort, wie zal jullie dan geven wat jullie zelf toekomt? Geen enkele knecht kan twee heren dienen: hij zal de eerste haten en de tweede liefhebben, of hij zal juist toegewijd zijn aan de ene en de andere verachten. Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.’
De Farizeeën, die geldzuchtig waren, hoorden dit alles aan en ze haalden honend hun neus voor hem op.
Maar Jezus zei tegen hen: ‘U wilt bij de mensen altijd voor rechtvaardig doorgaan, maar God kent uw hart. Wat bij de mensen in hoog aanzien staat, is een gruwel in de ogen van God.’
Van Woord naar leven
Vandaag zegt Jezus: “Jullie kunnen niet God dienen én de mammon.”
Goed én kwaad zijn in de wereld aanwezig; rondom ons maar tevens in ons.
Beiden trekken ons aan.
Het goede trekt ons aan omdat we – als gelovigen – daarin Gods aanwezigheid zien. In het goede weten we ons uitgenodigd door Hem. En daar we Hem beminnen, willen we daar graag op ingaan.
Maar ook het kwade lokt; zeker als er geld mee gemoeid is. En soms kan het deugd daar ‘ja’ op te zeggen. Het maakt het leven ‘aangenaam’, tenminste in zekere zin. Want als we eerlijk zijn weten we dat ingaan op wat kwaad is, ons van God verwijdert. Door ‘ja’ te zeggen op het kwaad schaden we immers onze relatie met Hem, en schaden we dus onze mogelijkheid vanuit Hem lief te hebben, schaden we onze roeping, schaden we ons gehoor geven aan, we schaden ons diepste zelf, en uiteindelijk schaden we ook Gods Rijk.
Jezus is duidelijk: Je kunt niet voor beiden kiezen. Het gaat om Hem, of de mammom.
Voor Hem kiezen, is kiezen voor het Rijk van God. Het is je christen-zijn serieus nemen. Het is je roeping beminnen. Het is leven vanuit je doopgenade.
Voor het kwade kiezen, je louter richten op je eigen beugel, is kiezen tegen Gods Rijk. Het is de bron van je doopsel afsluiten, met alle gevolgen van dien.
Aan ons de keuze…
kris
Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Heer,
terecht zegt Gij dat wij niet U kunnen dienen én de mammon. Het is het één of het ander, en niet een beetje de één en een beetje de ander. Geef ons de moed en het vertrouwen te kiezen voor U, en alleen voor U. Leer ons het kwade achter te laten om enkel in U te kunnen leven.
Tot in lengte van dagen. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Willibrord van Utrecht († 739)
Willibrord van Utrecht, Echternach, Luxemburg; bisschop
Zijn jonge jaren
Willibrord werd rond 660 in het noorden van Engeland geboren. De naam die zijn ouders hem bij zijn geboorte schonken, betekent: ‘Moge de speer (brord) van Willi (broer van Wodan) u beschermen’.Na de dood van zijn moeder werd Willibrord op vierjarige leeftijd door zijn vader toevertrouwd aan de zorgen van Wilfred, abt van het benedictijnenklooster Ripon, die later bisschop van York wordt. Wilfred en Willibrord waren zeer op elkaar gesteld; Willibrord zag in Wilfred zijn leermeester. Toen Wilfred in 678 van zijn bisschopszetel werd verdreven, verliet ook Willibrord met andere monniken het klooster en trok naar het klooster Rathmelsigi in Ierland. Daar zou het nog twaalf jaar duren totdat hij tot priester werd gewijd.
In de Nederlanden
In 690 besloot Willibrord met elf gezellen (waaronder Adelbert), in navolging van zijn leermeester Wilfred, de oversteek naar de Nederlandse kust te wagen. Als meest waarschijnlijke plaats van landing wordt de monding van de Rijn in de buurt van het huidige Katwijk gezien. Enige tijd na de landing vertrok Willibrord naar het hof van de Frankische hofmeier Pippijn II, die kort daarvoor de Friese vorst Radboud in de buurt van Wijk bij Duurstede heeft verslagen. Hij ontving Willibrord en de andere geloofsverkondigers met open armen. Willibrord wilde niet afhankelijk zijn van Frankische machthebbers en vertrok daarom na enige tijd naar Rome. Daar kreeg hij van de paus een bekrachtiging van zijn zending. De paus gaf hem bovendien kostbare relieken mee om daarmee nieuwe kerken te kunnen heiligen.
Terug uit Rome vestigde Willibrord zich in Utrecht, de plaats die Radboud na een oorlog aan Pippijn had moeten afstaan. Hij begon aan de herbouw van het kerkje dat rond 630 door koning Dagobert was gebouwd, maar door de Friezen daarna was verwoest. Het werd gewijd aan St.-Maarten, de patroon van de monniken en het Frankische leger.
Aartsbisschop van de Friezen
Het was in Ierse en Engelse kloostergemeenschappen gebruikelijk dat niet de eigenlijke leider de bisschoppelijke wijdingen en taken verrichtte. Daarom werd niet Willibrord maar Suidbert, een van zijn gezellen, tot bisschop gekozen. Pippijn was met de gang van zaken weinig gelukkig; op aandringen van Pippijn vertrok Willibrord in 695 voor een tweede reis naar Rome. Paus Sergius I voelde wel voor het plan van Pippijn om Utrecht tot middelpunt van de Friese Kerk te maken. In november van dat jaar wijdde hij Willibrord tot aartsbisschop van de Friezen. Terug in Utrecht bouwde Willibrord de St.-Salvatorkerk en het St.-Maartensklooster, waaraan een school voor de opleiding van geestelijken werd verbonden.
Geloofsverkondiging
Over de activiteiten van Willibrord als reizende geloofsverkondiger zijn verschillende verhalen in de loop der eeuwen ontstaan. Zo zou Willibrord tijdens het vernietigen van een afgodsbeeld op Walcheren zijn aangevallen door een tempelwachter. Hij raakte wonder boven wonder niet gewond, maar de dader stierf na enkele dagen vrij plotseling.
Volgens een andere legende zou Willibrord koning Radboud bijna hebben gedoopt. Toen de vorst reeds met één voet in doopwater stond, trok hij zich alsnog terug. Hij gaf er de voorkeur aan na zijn dood met zijn voorvaderen te worden verenigd, ook al zou dat in de hel zijn. Toch worden op heel wat plaatsen kerkjes gebouwd, waaraan later de naam van Willibrord zou worden verbonden. Sommige van die christelijke kerken bouwde hij waarschijnlijk omwille van de continuïteit op oude heidense offerplaatsen zoals in Elst, waar eerst een Romeinse tempel had gestaan. De zgn. Willibrordsputten (een daarvan is nog steeds in Heiloo te zien) hebben waarschijnlijk ook met de heidense cultus in verband gestaan, maar werden wel door Willibrord opnieuw gewijd.
Vlucht uit Utrecht
De dood van Pippijn II in 714 bracht voor Willibrord een grote tegenslag. Radboud wist van de verwarring te profiteren, kwam in opstand en verwoestte tal van kerken. Willibrord ontvluchtte Utrecht te en vond een schuilplaats in Echternach (Luxemburg). Daar nam hij zijn intrek in een klooster dat eerder door abdis Irmina uit Trier aan hem was geschonken. Echternach zou een belangrijk steunpunt voor zijn missioneringswerk worden.
In de daaropvolgende jaren maakte Willibrord tochten naar Thüringen; hij zou er ook een naar de Denen in het hoge noorden hebben gemaakt. Op een landgoed in Susteren, dat hem door de vrome Plectrudis werd geschonken, stichtte Willibrord een klooster, dat een tweede steunpunt voor zijn geloofsverkondiging en toevluchtsoord in geval van nood werd.
Laatste jaren
Na de herovering van het gebied ten zuiden van de Zuiderzee door Karel Martel kon Willibrord in 719 in Utrecht terugkeren. De laatste jaren kreeg de al wat oudere Willibrord de nodige steun van zijn landgenoot Bonifatius. Op de leeftijd van 81 jaar overleed hij in 739 in het klooster in Echternach. Daar werd zijn stoffelijk overschot bijgezet in een stenen sarcofaag in de crypte van de kerk.
In de loop der jaren werd zijn graf een plaats van verering en genezing die door steeds meer pelgrims zijn werd bezocht. Ieder jaar wordt in Echternach op de derde Pinksterdag een zg. springprocessie gehouden. Op de maat van muziek springt men drie tot vijf passen vooruit en dan twee à drie achteruit. Willibrord is de patroon van de bisdommen Utrecht en Haarlem en werd in 1939 uitgeroepen tot apostel van de Nederlandse kerkprovincie. Meer dan 70 kerken, maar ook scholen in Nederland zijn naar hem vernoemd. Zijn feestdag is op 7 november.
Willibrord
Laten wij bidden
Heer,
terecht zegt Gij dat wij niet U kunnen dienen én de mammon. Het is het één of het ander, en niet een beetje de één en een beetje de ander. Geef ons de moed en het vertrouwen te kiezen voor U, en alleen voor U. Leer ons het kwade achter te laten om enkel in U te kunnen leven.
Tot in lengte van dagen. Amen.