zaterdag in week 17 door het jaar
Uit het boek Leviticus 25, 1 + 8-17
Om de vijftig jaar schreef de Wet voor mensen en dingen hun vrijheid terug te geven. Hierin lag de diepe overtuiging uitgedrukt dat een gods-dienst niet mogelijk is zonder de aardse waarden ter beshikking te stellen van allen. De definitieve doorbraak van deze liefdeswet zal door Christus gebracht worden.
God sprak tot Mozes op de berg Sinaï:
‘Na verloop van zeven sabbatsjaren, na zeven maal zeven jaar, wanneer er negenenveertig jaren verstreken zijn, moeten jullie op de tiende dag van de zevende maand de ramshoorn luid laten schallen. Op Grote verzoendag moet in heel het land de ramshoorn schallen.
Elk vijftigste jaar zal voor jullie een heilig jaar zijn, waarin kwijtschelding wordt afgekondigd voor alle inwoners van het land. Dit is het jubeljaar, waarin ieder naar zijn eigen grond en zijn eigen familie kan terugkeren. Elk vijftigste jaar zal voor jullie een jubeljaar zijn. Je mag dan niet zaaien, het koren dat vanzelf opkomt niet als oogst binnenhalen en niet de druiven oogsten van je ongesnoeide wijnstokken. Het is een jubeljaar, dat als heilig beschouwd moet worden. Jullie zullen dat jaar leven van wat er vanzelf opkomt. In het jubeljaar zal ieder naar zijn eigen grond terugkeren.
Wanneer je een stuk grond aan een ander verpandt of van een ander in pand neemt, mag je elkaar niet benadelen. Het aantal jaren dat na een jubeljaar verstreken is, bepaalt de prijs die de pandnemer moet betalen; het aantal jaren dat de pandgever heeft kunnen oogsten, bepaalt de prijs die hij mag vragen. Hoe meer jaren er nog resten, des te hoger de prijs; hoe minder jaren, des te lager, want wat verhandeld wordt is het aantal oogsten.
Benadeel je volksgenoten niet. Toon ontzag voor je God; Ik ben de Heer, jullie God.
Psalm 67, 2 + 3 + 5 + 7 + 8
Refr.: God, wees ons genadig en zegen ons.
God, wees ons genadig en zegen ons,
laat het licht van uw gelaat over ons schijnen.
Dan zal men op aarde uw weg leren kennen,
in heel de wereld uw reddende kracht.
Laten de naties juichen van vreugde,
want U bestuurt de volken rechtvaardig
en regeert over de landen op aarde.
De aarde heeft een rijke oogst gegeven,
God, onze God, zegent ons.
Moge God ons blijven zegenen,
zodat men ontzag voor Hem heeft
tot aan de einden der aarde.
Uit het evangelie volgens Matteüs 14, 1-12
Mensen die het gedrag van anderen ontmaskeren en aanklagen worden niet zelden letterlijk of figuurlijk uit de weg geruimd. Johannes de Doper sprak ook te vrijmoedig over het wangedrag van Herodes en de zijnen. Horedes liet hem onthoofden.
In die tijd hoorde ook Herodes, de tetrarch, over Jezus vertellen, en hij zei tegen zijn hovelingen: ‘Dat moet Johannes de Doper zijn; hij is opgestaan uit de dood en daardoor beschikt hij over zulke wonderbaarlijke krachten.’
Herodes had Johannes destijds laten arresteren en in de boeien laten slaan en hem in de gevangenis geworpen vanwege Herodias, de vrouw van zijn broer Filippus. Johannes had namelijk tegen hem gezegd: ‘U mag haar niet tot vrouw nemen.’ En hoewel hij hem wilde doden, deed hij dat niet uit vrees voor het volk, dat hem voor een profeet hield.
Toen Herodes een feest gaf ter gelegenheid van zijn verjaardag, danste de dochter van Herodias te midden van de aanwezigen, en dat viel bij Herodes in de smaak. Daarom zei hij dat ze zou krijgen wat ze maar zou vragen, en hij bezegelde die belofte met een eed. Door haar moeder daartoe aangezet zei ze: ‘Breng me dan op een schaal het hoofd van Johannes de Doper.’
Deze vraag bedroefde de koning, maar omdat hij in het bijzijn van zijn tafelgasten een eed gezworen had, beval hij dat men het haar zou brengen, en hij gaf opdracht Johannes in de gevangenis te onthoofden. Het hoofd werd op een schaal binnengebracht en aan het meisje gegeven, en zij bracht het naar haar moeder. Zijn leerlingen kwamen het lijk halen, begroeven het en gingen daarna naar Jezus om het Hem te vertellen.
Van Woord naar leven
De eerste lezing van vandaag verhaalt ons het feit dat God oproept om om de vijftig jaar een jaar van Verzoening af te kondigen, een jaar waar ieder z’n volle vrijheid weer terug krijgt. Het moet een ‘heilig’ jaar zijn, een ‘jubeljaar’, zo staat er.
Vele jaren later zal Christus de verpersoonlijking worden van deze oproep. Hij zal er de belichaming van zijn. Hij zal hét grote verzoeningsteken bij uitstek stellen, hangend aan het kruis, zich solidair en verbonden opstellend met de meest uitgestotenen, Hij zal de zonden van de wereld op zich nemen; zijn beulen vergevend, aan iedereen vergiffenis schenkend. Hij zal op het kruis de diepste donkerte ingaan, om na drie dagen het verrijzenislicht te ontvangen en te schenken aan allen.
Gedaan met om de vijftig jaar een jaar van verzoening af te kondigen. Vanaf de opstanding van Christus is de oproep tot verzoening iets van elke dag. Het is het centrale thema in de vier evangelies: verzoening met God en met elkaar.
Laten we dagelijks, heel concreet, met de mensen waarmee we elke dag leven, werken aan verzoening, en wel in naam van de Heer, in diepe verbondenheid met Hem. Laat ons niet van elkaar weglopen, maar samen biddend de gave van verzoening ontvangen. Moge het hart van dit alles Gods vrede zijn die Hij schenkt aan elk mensenkind dat openstaat voor Hem.
Er is heel wat kwaad in de wereld. Ook in ons. Ja, er is heel wat duisternis. Laten we ons wapenen tegen het kwaad, en wel met de wapens van God: gebed voor elkaar en voor de wereldvrede, werken aan verzoening, je engagerend voor een samenleving waar het goed is om wonen voor ieder.
Laten we ons niet opsluiten in heilige hoekjes met vrome boekjes. Laten we opstaan, tonend aan de wereld dat God bestaat, dat Hij een levende God van liefde is. Ja, laat ons heel concreet daden van liefde stellen, ieder met zijn gaven en talenten. Laat ons niet lui zijn. Laten we leven als wakkere mensen, frisse mensen; mensen die er vreugde in vinden drager en uitdrager te zijn van Gods minne.
Het leven is mooi, wondermooi. Laten we het niet verknallen door verkeerde wegen te gaan, of lui te zijn.
kris
Laten wij bidden
Goede God,
maak ons tot instrumenten van uw vrede, tot minnezangers van U. Moge we levende iconen worden van uw goddelijke liefde voor allen. Schenk ons die zalige gave van eenwording met Christus. Moge Hij met ons, in ons, door ons, zijn lied van liefde en verzoening zingen in deze wereld. Ja goede God, moge Gij het zijn die door ons leeft. Moge deze overgave van ons aan U onze diepste vreugde zijn, of ons lijden als het moet. Liefde is geen romantiek, dat leert ons het kruis van uw Zoon. Mogen wij toch de moed en de liefde hebben deze weg te gaan. Tot het uiterste, mét uw Zoon, onze Broeder en Heer.
In zijn naam. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Ignatius van Loyola († 1556)
Rome, Italië; ordestichter & mysticus
Ignatius van Loyola was van Baskische adel. Zijn opvoeding was navenant. Tijdens een slag bij de stad Pamplona in 1521 gedroeg hij zich zo overdreven dapper, dat hij door een vijandige kogel werd getroffen aan de knie. Op dat moment was hij dertig jaar oud. In het stamslot te Loyola werd hij verpleegd. Er bleef hem niets anders over dan te dagdromen wat hij straks na zijn genezing allemaal voor een mooie, hoofse dame zou doen om haar aandacht en liefde te winnen. Tenslotte begon hij uit pure verveling de twee enige boekjes te lezen die er in het huis te vinden waren: een levensbeschrijving van Jezus, en een bundeltje heiligenlevens. Vanaf dat moment had hij er een onderwerp bij om over te dagdromen: ‘Hoe zou het zijn als ik net als Sint Franciscus ging doen, of als Sint Dominicus?’ Na verloop van tijd bemerkte hij hoe de dagdromen over Franciscus en Dominicus hem veel meer voldoening schonken dan de andere over zijn hoofse dame.
Intussen bleek dat de knie niet goed genas. Er groeide een vreemd uitstekend bot naar buiten. Omdat hij zo nooit voor zijn hoofse dame zou kunnen verschijnen, verzocht hij de dokter, nadat deze het been nog eens gebroken en opnieuw gezet had, het eenvoudig weg te zagen. Zonder verdoving en twee keer een traan wegpinkend doorstond hij deze barre operatie. Toch bleven de fantasieën over de navolging van de heiligen hem meer troost bieden. Hij beschouwde dat verschijnsel als een signaal van ‘de goede geest’, en trok de consequentie dat hij dus aan díe geest moest gehoorzamen.
Na zijn genezing – al bleef hij zich sindsdien wat hinkend voortbewegen – trok hij zich terug in de eenzaamheid, om nog veel meer gebedservaring op te doen. God had hem op zijn ziekbed door de innerlijke bewegingen van troost en dorheid de eerste lessen in onderscheiding der geesten en gebed bijgebracht. Hij zou dat ook in het vervolg blijven doen. Ignatius hield nauwgezet notitie bij van wat hij in zijn gebed doormaakte. Uit die aantekening is zijn handleiding voor het begeleiden van bidders gegroeid: de “Geestelijke Oefeningen”.
Daarin legt Ignatius achtereenvolgens de nadruk op het ordenen van je leven, of beter het inordenen van je leven binnen Gods bedoeling met de wereld; vervolgens op de navolging van Christus door punctueel de evangelieverhalen te overwegen, te proeven en te smaken; en tenslotte op het vermogen om in alle dingen Gods liefde te zoeken en te vinden.
Hij was ervan overtuigd, dat deze gaven hem geschonken waren om door te geven. Zo begon hij mensen te begeleiden in hun gebed. Op zijn veertigste zette hij zich nog aan een theologiestudie te Parijs om beter onderlegd te zijn in het geven van de Geestelijke Oefeningen. Aan de universiteit probeerde hij met behulp van zijn gebedsmethode studenten te winnen voor Christus. Tenslotte vormde zich een groep van negen studenten rond de Geestelijke Oefeningen. De beroemdste van hen is wel Franciscus Xaverius, net als Ignatius een Bask, maar beider families leefden zo’n beetje op voet van oorlog met elkaar.
In 1534 legden de eerste paters de geloften af van maagdelijkheid om daarmee te symboliseren, dat ze zich met al hun vermogens zouden inzetten om mensen voor Christus te winnen. Dit gebeurde in een kapelletje op de Montmartre, even buiten Parijs. In feite ligt daar het ontstaan van de jezuïetenorde, ook wel Sociëteit van Jezus genoemd. Ignatius heeft zich er altijd tegen verzet dat de door hem gestichte orde Ignatianen of Iniguïsten zou heten.
In 1540 werd de Orde officieel door de paus goedgekeurd. Het bijzondere was, dat de paus de onvoorwaardelijke volmacht kreeg om de leden ervan daarheen te sturen, waar hij, als plaatsbekleder van Christus, meende ze het meest nodig te hebben.
Ignatius was kort daarvoor door de anderen tot Algemeen Overste gekozen (in het Latijn van die dagen: Superior Generalis, kortweg ‘Generaal’ geheten). Tot aan zijn dood was hij het bezielende middelpunt van een snel groeiende en zich wereldwijd vertakkende organisatie. Hij bezwoer de paters om regelmatig brieven te schrijven, zodat hij op de hoogte kon blijven, en zich aan hun verhalen kon inspireren. Zelf schreef hij er zowel vóór als na zijn generaalskeuze duizenden.
Was de Orde in 1540 begonnen met tien man, zestien jaar later bij Ignatius’ dood telde ze duizend paters en broeders, verspreid over vestigingen in heel Europa, Azië, Ethiopië en de beide Amerika’s.
Zijn grafschrift luidt: “Voor hem was het kleinste niet te klein en het grootste niet te groot.”
Hij is patroon van bezinningshuizen. Zijn voorspraak wordt o.m. ingeroepen voor het krijgen van kinderen, wanneer dat moeilijk lijkt (ook bij dieren).
Enkele gezegden van Ignatius :
Kijk naar Jezus voor je, hangend aan een kruis en vraag jezelf af: wat heeft hij voor mij gedaan? En: wat doe ik nu voor hem?
God werkt en zwoegt in heel zijn schepping en in mensen afzonderlijk als een bron van onophoudelijke liefde.
Als ik in mijn ziel niet iets zou ervaren dat niet van mezelf noch van iemand anders was maar alleen van God, dan zou ik niet kunnen leven.
Als de volmaaktheid alleen in goede verlangens bestond zou ik het van niemand ter wereld hoeven te verliezen.
Misschien is er wel niemand in dit leven die volledig begrijpt hoe hij door zijn eigen toedoen Gods werk in hem verhindert en wat God in ons zou kúnnen doen als wij het Hem niet beletten.
Als wij tot de gemeenschap van Jezus behoren moeten wij hetzelfde doen voor onze naasten als wat de engelbewaarders doen voor degenen die aan hun zorg zijn toevertrouwd. We moeten hen namelijk zoveel mogelijk helpen om zalig te worden. Maar als wij dat alles hebben gedaan moeten wij niet bekommerd of innerlijk in onvrede zijn als de anderen niet echt vooruitgaan.
In al wat wij doen moeten wij onze beste krachten geven, alsof alles van onszelf en niets van God afhing. Maar wij moeten daarbij innerlijk overtuigd blijven dat uiteindelijk alle goeds van Hem en niet van ons komt.
Alleen in die éne Naam (Jezus) is onze redding zeker.
We moeten ons inspannen bij alles de juiste instelling te hebben: steeds oprecht beogend de Goedheid te dienen en te behagen, omwille van de Goedheid zelf en omwille van zijn liefde en weldaden, meer dan uit vrees voor straf of hoop op beloning, hoezeer dat ook kan helpen.
Het is goed om in alles wat we doen ernaar te streven aan de anderen de voorrang te geven, innerlijk allen als onze meerderen te beschouwen en uiterlijk bescheidenheid en eerbied te betonen. Ja, laat ieder in de ander Gods beeld erkennen.
Als je troosteloos bent, helemaal geen liefde voelt, integendeel alleen maar afwezigheid, verwarring, bekoring en neerdrukkende gevoelens en bewegingen van binnen – breng dan nooit veranderingen aan in de besluiten of voornemens die je maakte vóór je zo troosteloos werd. Blijf daar dan juist trouw aan.
Als je troost ervaart, dus gevoelens van liefde en vertrouwen en vurigheid en innerlijke blijdschap en vrede, maak je dan bewust hoe je je zult gedragen in de latere
troosteloosheid en doe nu daarvoor nieuwe krachten op.
Meer dan welke wet of constitutie ook moet de inwendige wet van de liefde, die de Heilige Geest in ons hart schrijft en inprent, ons leiden en besturen, hoewel ook uitwendige richtlijnen daarbij meestal goed kunnen helpen.
Voor iemand die geestelijk wil leven is het van groot nut om totaal en niet alleen ten dele afstand te doen van al wat de wereldse mens liefheeft en omhelst en te aanvaarden en met al zijn krachten te verlangen wat Christus onze Heer lief heeft gehad en omhelsd heeft. Zij die vooruit willen gaan in het geestelijk leven en waarachtig Christus onze Heer willen volgen moeten niet roem en een grote naam op aarde zoeken maar juist het tegenovergestelde liefhebben en intens vagen.
Soms was er in mij een zo groot beminnen en voelen of zien van Jezus, dat het mij toescheen dat er niets meer kon gebeuren dat mij van hem los zou kunnen maken…
De voortdurende beoefening van de nederigheid kan niet genoeg geprezen worden.
Wat jullie eenheid en het behoud van de goede onderlinge geest bevordert is allereerst de band van de wil, die de naastenliefde is, en de wederzijdse liefde; deze wordt gevoed door veelvuldig contact en wederzijdse kennis van zaken, eenzelfde leer en zoveel mogelijk eenvormigheid in alles. Maar vooral zal dit tot stand worden gebracht door de band van gehoorzaamheid.
Liefde bestaat meer in daden dan in woorden.
Liefde is een voorturende wederzijdse uitwisseling, zodat de een aan de ander geeft van wat hij heeft en kent en omgekeerd en zo in al het overige.
Vraag in je gebed om innerlijke kennis van zoveel goeds dat je ontvangen hebt, om in volledige erkenning zijn goddelijke Majesteit in alles te kunnen beminnen en dienen.
Neem, Heer, en aanvaard, mijn vrijheid, mijn geheugen, mijn verstand en heel mijn wil, al wat ik heb en bezit: Gij hebt het mij gegeven. Aan U, Heer, geef ik het terug. Alles is het Uwe. Beschik erover heel en al naar Uw wil. Geef mij Uw liefde en genade, die is mij genoeg. Het doel van het leven is: God zoeken en vinden in alle dingen.
De mens is geschapen om God onze Heer te loven, eerbied te bewijzen en te dienen, en daardoor zijn ziel te redden. De overige dingen op het aanschijn van de aarde zijn geschapen voor de mens. Zij kunnen hem helpen om het doel te bereiken waarvoor hij geschapen is. Hieruit volgt dat de mens er gebruik van moet maken
voor zover ze hem helpen bij zijn doel, en zich ervan moeten ontdoen voor zover ze hem daarbij hinderen. Daarom is het nodig dat alle geschapen dingen ons even lief zijn, en wel zó dat wij van onze kant gezondheid niet méér zoeken dan ziekte, rijkdom niet méér dan armoede, eer niet méér dan oneer, een lang leven niet méér dan een kort leven en zo verder in al het andere. We moeten slechts verlangen en kiezen wat ons méér leidt naar het doel waarvoor wij zijn geschapen.
God werkt en zwoegt in heel zijn schepping en in mensen afzonderlijk als een bron van onophoudelijke liefde.
In al wat wij doen moeten wij onze beste krachten geven, alsof alles van onszelf en niets van God afhing. Maar wij moeten daarbij innerlijk overtuigd blijven dat uiteindelijk alle goeds van Hem en niet van ons komt.
Als de volmaaktheid alleen in goede verlangens bestond zou ik het van niemand ter wereld hoeven te verliezen.
Bron: Heiligen.net
Laten wij bidden
Goede God,
maak ons tot instrumenten van uw vrede, tot minnezangers van U. Moge we levende iconen worden van uw goddelijke liefde voor allen. Schenk ons die zalige gave van eenwording met Christus. Moge Hij met ons, in ons, door ons, zijn lied van liefde en verzoening zingen in deze wereld. Ja goede God, moge Gij het zijn die door ons leeft. Moge deze overgave van ons aan U onze diepste vreugde zijn, of ons lijden als het moet. Liefde is geen romantiek, dat leert ons het kruis van uw Zoon. Mogen wij toch de moed en de liefde hebben deze weg te gaan. Tot het uiterste, mét uw Zoon, onze Broeder en Heer.
In zijn naam. Amen.