vrijdag in week 16 door het jaar
Uit het boek Exodus 20, 1-17
De eerste concrete openbaring van God was “Wet”. Zij is niet zo onpersoonlijk als wij ze gewoonlijk aanzien. God richt zich héél persoonlijk tot zijn volk. Hij doet beroep op de vrijheid van de mens en nodigt hem uit in de Wet de persoonlijke wil van God af te lezen om zo met Hem in gemeenschap te treden.
In die dagen sprak God deze woorden:
‘Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd. Vereer naast Mij geen andere goden. Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hierboven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde. Kniel er niet voor neer en vereer ze niet, want Ik, de Heer, uw God, duld geen ontrouw.
Als ouders Mij haten en zondigen, roep Ik hun kinderen daarvoor ter verantwoording, tot in het derde en vierde geslacht; maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik mijn trouw tot in het duizendste geslacht.
Misbruik de Naam van de Heer, uw God, niet, want wie zijn Naam misbruikt laat Hij niet vrijuit gaan.
Houd de sabbat in ere als een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is de sabbat, die gewijd is aan de Heer, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de Heer de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat er leeft, en op de zevende dag rustte Hij. Daarom heeft de Heer de sabbat gezegend en geheiligd.
Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan zult u lang leven in het land dat de Heer, uw God, u geven zal.
Pleeg geen moord.
Pleeg geen overspel.
Steel niet.
Leg over een ander geen vals getuigenis af.
Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en evenmin op zijn vrouw, op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of zijn ezel, of wat hem ook maar toebehoort.’
Psalm 19, 8-11
Refr.: Uw woorden, Heer, zijn woorden van eeuwig leven.
De wet van de Heer is volmaakt:
levenskracht voor de mens.
De richtlijn van de Heer is betrouwbaar:
wijsheid voor de eenvoudige.
De bevelen van de Heer zijn eenduidig:
vreugde voor het hart.
Het gebod van de Heer is helder:
licht voor de ogen.
Het ontzag voor de Heer is zuiver,
houdt stand, voor altijd.
De voorschriften van de Heer zijn waarachtig,
rechtvaardig, geheel en al.
Ze zijn begeerlijker dan goud,
dan fijn goud in overvloed,
en zoeter dan honing,
dan honing vers uit de raat.
Vers voor het evangelie (Ps 119, 135)
Alleluia.
Laat het licht van uw gelaat over mij schijnen,
onderwijs uw dienaar in uw wetten.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Matteüs 13, 18-23
Jezus verklaart zijn leerlingen de parabel van de zaaier. Het gaat erom dat iedereen in zijn hart een stukje goede grond bereidt dat ontvankelijk is om het goede zaad, het woord van God, op te vangen. Tegelijk is het een uitnodiging voor ons om rotsachtige plekken en doornen te ontdekken en op te ruimen.
Jezus sprak tot zijn leerlingen:
‘Hoor en begrijp dan nu de gelijkenis van de zaaier:
Bij ieder die het woord van het koninkrijk hoort maar het niet begrijpt, komt hij die het kwaad zelf is om te roven wat in hun hart is gezaaid; dit is het zaad dat op de weg gezaaid is.
Het zaad dat op rotsachtige grond is gezaaid, dat zijn zij die het woord horen en het meteen met vreugde aannemen. Maar doordat het geen wortel schiet in hen, is dat van korte duur. Worden ze vanwege het woord verdrukt of vervolgd, dan komen ze meteen ten val.
Het zaad dat tussen de distels is gezaaid, dat zijn zij die het woord horen, maar bij wie de zorg om het dagelijks bestaan en de verleiding van de rijkdom het woord verstikken, zodat het zonder vrucht blijft.
Het zaad dat in goede grond is gezaaid, dat zijn zij die het woord horen en begrijpen. Zij zijn het die vrucht dragen, deels honderdvoudig, deels zestigvoudig, deels dertigvoudig.’
Van Woord naar leven
TIEN WOORDEN VAN LEVEN
De overweging van vandaag is ontleend aan ‘Het Woord van God elke dag – 2023’, door Vincenzo Paglia, uitgegeven bij Halewijn.
God bevestigt het primaat van de liefde over Israël: Hij is het die hen bevrijdde uit de slavernij van Egypte, en niemand anders, ook niet de Israëlieten zelf. Deze historische ervaring ligt ten grondslag aan het geloof van Israël, van het Bijbelse geloof. Het is geen filosofische, theoretische bespiegeling, maar de concrete ervaring van de bevrijding uit de slavernij.
In dit historisch perspectief moeten alle regels van de wet begrepen worden. God wil niet eenvoudigweg gehoorzaamd worden. Hij wil dat de mensen Hem liefhebben, Hem tegemoet treden. De wet naleven betekent dus God erkennen als de enige Heer, als de enige die redt. De wet gaat dus niet alleen over ons doen en laten, maar vooral over ons hart dat verbonden moet zijn met God en met Hem alleen.
De Tien Geboden zijn tot Israël gericht, maar een oude traditie houdt ze aan de hele mensheid voor. Het zijn universele woorden. Een rabbijnse passage in de Babylonische Talmoed zegt: ‘Elk woord dat uit de mond van God op de Sinai kwam, werd verspreid in zeventig talen’, dit zijn de talen van de zeventig volkeren van de wereld, zoals Genesis schrijft (Gen 10). Dit benadrukt de universele roeping van het volk van Israël, maar ook van de Kerk en dus van ieder van ons. Met z’n allen zijn we geroepen om aan alle volkeren mee te delen dat de Heer redding brengt.
Laten we bidden
Vader,
mogen wij uw Tien Woorden
in ons hart meedragen
als woorden die leven wekken,
en waarin wij U mogen ontmoeten.
Mogen wij op deze wijze
U uitdragen op de plek
waar we wonen en werken.
Door Christus, onze Heer.
Amen.
Met een genegen groet,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.