Paus Franciscus: ‘Dankzij Maria kan de mensheid opnieuw glimlachen en hopen’

Tijdens de Angelustoespraak en de voorafgaande Heilige Mis in de Sint-Pietersbasiliek gisteren, stond paus Franciscus stil bij het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria en haar ja-woord aan God via de engel Gabriël. De paus moedigde de gelovigen aan om, naar haar voorbeeld, met een open hart ons eigen ‘ja’ te zeggen op Gods roeping in ons leven.

In tegenstelling tot de Vlaamse kerkprovincie, waar het feest van de Onbevlekte Ontvangenis vandaag, op 9 december, wordt gevierd, vond deze viering in Rome wel plaats op 8 december.

Eerst zijn woorden tijdens het angelus

“Dierbare broeders en zusters, goedemorgen en een gezegend feest!

Vandaag, op het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis, vertelt het Evangelie ons over een van de meest belangrijke en mooiste momenten in de geschiedenis van de mensheid: de Aankondiging van de Heer aan Maria (vgl. Lc 1, 26-38). Het is het moment waarop Maria ‘ja’ zegt tegen de aartsengel Gabriël, wat de Menswording van Gods Zoon, Jezus, mogelijk maakte. Het is een tafereel dat diepe bewondering en ontroering oproept, omdat God, de Allerhoogste en Almachtige, door een engel in dialoog treedt met een jonge vrouw uit Nazareth, en haar om medewerking vraagt voor zijn heilsplan. Als je vandaag wat tijd vindt, zoek dan dit fragment op in het Evangelie van Lucas en lees het. Ik verzeker je dat het je goed zal doen, heel goed zelfs!

Net als in de schepping van Adam, zoals afgebeeld door Michelangelo in de Sixtijnse Kapel, waar de vinger van God de Vader die van de mens raakt, zien we hier ook een ontmoeting tussen het goddelijke en het menselijke. Aan het begin van onze verlossing vindt dit op een wonderbaarlijke manier plaats in het gezegende moment waarop de Maagd Maria haar ‘ja’ uitspreekt. Zij, een eenvoudige vrouw uit een klein dorp, wordt voor altijd geroepen tot het middelpunt van de geschiedenis: van haar antwoord hangt het lot van de mensheid af. Dankzij haar kan de mensheid opnieuw glimlachen en hopen, omdat ons lot in goede handen is gelegd. Maria draagt de Verlosser, verwekt door de Heilige Geest.

Maria, zoals de aartsengel Gabriël haar begroet, is de ‘vol van genade’ (Lc 1, 28), de Onbevlekte, volledig toegewijd aan Gods Woord, altijd bij de Heer, aan wie zij zich volledig toevertrouwt. In haar is er niets dat weerstand biedt aan Gods wil, niets dat zich verzet tegen waarheid en liefde. Dit is haar gelukzaligheid, die alle generaties zullen bezingen. Laten we ons verheugen, want Maria, de Onbevlekte, heeft ons Jezus gegeven, die onze redding is!

Dierbare broeders en zusters,
terwijl we dit mysterie aanschouwen, kunnen we onszelf afvragen: waar stel ik mijn hoop op in deze tijd, die getekend is door oorlogen en een drang naar macht en bezit? Vertrouw ik op macht, geld of schijnvrienden? Of vertrouw ik op de oneindige barmhartigheid van God? En in een wereld waar de media en het internet ons vaak misleidende idealen en oppervlakkige beelden voorschotelen, waar zoek ik mijn geluk? Waar ligt de schat van mijn hart? Ligt die in de wetenschap dat God mij liefheeft zonder voorwaarden, dat zijn liefde altijd vóór mij uitgaat, en dat Hij klaar staat om mij te vergeven als ik in berouw naar Hem terugkeer? Of probeer ik koste wat het kost mijn eigen wil en verlangens door te drukken?

Terwijl de plechtige Opening van de Heilige Deur voor het Jubeljaar dichterbij komt, laten we ook de deuren van ons hart en onze geest wijd openen voor de Heer. Hij is geboren uit Maria, de Onbevlekte: laten we haar voorspraak vragen.

En ik wil je een advies geven. Vandaag is een prachtige dag om te besluiten een goede biecht te doen. Als dat vandaag niet lukt, doe het dan deze week, vóór aanstaande zondag. Open je hart, want de Heer vergeeft alles, alles, alles. Zo zullen we, door Maria’s tussenkomst, een diepe vreugde vinden.”

Na het Angelus

Paus Franciscus groette de vele pelgrims die zich op het Sint-Pietersplein hadden verzameld. Hij riep tevens op tot gebed voor vrede in landen die lijden onder oorlog en geweld, en benadrukte het belang van dialoog en solidariteit.

Vóór het Angelus vond in de Sint-Pieter een plechtige hoogmis plaats ter ere van het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria. Aanwezig waren ook de pas benoemde nieuwe kardinalen en het hele college van kardinalen. Paus Franciscus hield tijdens deze viering de preek, die u hier integraal kunt lezen.

“‘Verheug u, vol van genade’ (Lc 1, 28). Met deze groet onthult de Engel in het bescheiden huis van Nazareth aan Maria het mysterie van haar Onbevlekt Hart, dat vanaf haar ontvangenis ‘vrij is van elke smet van de erfzonde’ (Zalige Pius IX, Apostolische Constitutie Ineffabilis Deus, 8 december 1854). Door de eeuwen heen hebben christenen op vele manieren geprobeerd dit mysterie te verbeelden, zowel in woorden als in beelden, en benadrukten ze de genade en zachtheid in het gelaat van ‘de Gezegende onder de vrouwen’ (vgl. Lc 1, 42), met kenmerken die passen bij de verschillende culturen en tradities.

De Moeder van God, zo merkte de heilige Paulus VI op, toont ons ‘wat we allemaal in het diepst van ons hart verlangen: het ware beeld van de mensheid, onschuldig, heilig, in harmonie. Maria is volledig harmonie, puurheid, eenvoud. Ze is doorzichtig, vriendelijk, volmaakt – een toonbeeld van schoonheid’.

Laten we even stilstaan bij deze schoonheid, zoals ze ons in het Woord van God wordt getoond, aan de hand van drie aspecten van Maria’s leven die haar dichtbij en vertrouwd maken. Welke drie aspecten zijn dat? Maria als dochter, Maria als bruid, en Maria als moeder.

Laten we eerst kijken naar Maria als dochter. Over haar kinderjaren spreekt de Schrift niet, maar het Evangelie stelt haar aan ons voor als een jonge vrouw, rijk aan geloof, nederig en eenvoudig. Ze wordt ‘de maagd’ genoemd (vgl. Lc 1, 27), in wier ogen de liefde van de Vader zichtbaar wordt en in wier zuivere hart vrijgevigheid en dankbaarheid de kern vormen van haar heiligheid. Hier verschijnt Maria als een bloem, in stilte gegroeid, klaar om op te bloeien in de gave van zichzelf. Want Maria’s leven is een voortdurende gave van zichzelf.

Dit brengt ons bij het tweede aspect van haar schoonheid: die van de bruid, degene die door God werd gekozen om een metgezel te zijn in zijn reddingsplan (vgl. Vaticanum II, Dogmatische Constitutie Lumen gentium, 61). Maria beantwoordt Gods keuze met haar ‘ja’, door te zeggen: ‘Zie, de dienstmaagd des Heren’ (Lc 1, 38). ‘Dienstmaagd’ betekent hier niet onderworpen of vernederd, maar trouw, betrouwbaar, iemand aan wie God zijn kostbaarste schatten toevertrouwt. Haar schoonheid toont zich hier in haar trouw, loyaliteit en zorgzaamheid – eigenschappen van de liefde tussen echtgenoten. Zoals de heilige Johannes Paulus II zei: Maria ‘aanvaardde haar roeping tot Moeder van de Zoon van God, geleid door een toewijdende liefde die haar volledig aan God gaf’ (Redemptoris Mater, 39).

Het derde aspect van Maria’s schoonheid is die van de moeder. Dit is het beeld dat we het vaakst met haar verbinden: met het Kind Jezus in haar armen of gebogen over de kribbe (vgl. Lc 2, 7). Ze is altijd dicht bij haar Zoon: zorgzaam en nederig, zoals in Kana, waar ze voor de bruiloftsgasten tussenbeide komt (vgl. Joh 2, 3-5), of bij de voet van het kruis, waar Jezus haar aan ons toevertrouwt als onze moeder (vgl. Joh 19, 25-27). Hier is Maria mooi in haar vruchtbaarheid, omdat ze zichzelf vergeet om leven te schenken aan anderen.

Maria’s Onbevlekt Hart, vrij van zonde en open voor de werking van de Heilige Geest, weerspiegelt een schoonheid die ook ons wordt geschonken bij het Doopsel. We worden geroepen om deze schoonheid te cultiveren, zoals Maria, door liefdevol ‘ja’ te zeggen tegen Gods plan en zorg te dragen voor anderen. De Onbevlekte Ontvangenis is geen abstract ideaal, maar een concreet voorbeeld van een leven in genade en liefde.

Vandaag richten we onze blik op Maria en vragen we haar ons te helpen een gemeenschap te worden waarin familiebanden, trouw en zorgzaamheid centraal staan. In zulke gemeenschappen vinden families elkaar, delen echtgenoten alles, zorgen ouders liefdevol voor hun kinderen, en tonen kinderen respect voor hun ouders. Dat is de schoonheid van Maria, de ‘schoonheid die de wereld redt’.

Laten we deze Eucharistieviering opdragen aan de nieuwe kardinalen. Moge de Heilige Maagd hen begeleiden in hun dienst aan de Kerk en het Koninkrijk van God.”

Bron: Vatican-news