Onbevlekte Ontvangenis van de H. Maagd Maria

Hoogfeest – eigen lezingen

Aangezien de tweede zondag van de advent gisteren voorrang had op het hoogfeest van de Onbevlekte Ontvangenis van de H. Maagd Maria, vieren we dit hoogfeest vandaag, op 9 december, in plaats van op de gebruikelijke datum, 8 december.

Het feest van de Onbevlekte Ontvangenis van Maria wijst ons op het feit dat Maria vanaf haar ontstaan vrij was van de erfzonde, door een unieke genade van God, als voorbereiding op haar roeping om de moeder van Jezus te worden. Deze genadevolle uitverkiezing krijgt een diepere betekenis in het evangelie van vandaag, waar de engel Gabriël haar begroet als “begenadigde” en haar uitverkoren rol in Gods plan onthult. Haar ‘ja’ opent de weg voor de komst van Christus, de belofte van eeuwige verlossing voor ons allen.

Uit het boek Genesis 3, 9-15 + 20

God roept de mens ter verantwoording na de zondeval, waarbij Adam en Eva hun overtreding en schuld belijden. Hij straft de slang en bevestigt Eva als de ‘moeder van alle levenden,’ een belofte die haar vervulling vindt in Maria, de nieuwe Eva, door wie Christus, de Verlosser, in de wereld is gekomen.

Toen de mens zich tussen de bomen van de tuin verborgen had, riep de Heer God de mens en vroeg hem: ‘Waar ben je?’
Hij antwoordde: ‘Ik hoorde U in de tuin en werd bang omdat ik naakt ben; daarom verborg ik me.’ 
‘Wie heeft je verteld dat je naakt bent? Heb je soms gegeten van de boom waarvan Ik je verboden had te eten?’ 
De mens antwoordde: ‘De vrouw die U mij hebt gegeven om mij terzijde te staan, gaf mij vruchten van de boom en toen heb ik ervan gegeten.’ 
‘Waarom heb je dat gedaan?’ vroeg de Heer God aan de vrouw.
En zij antwoordde: ‘De slang heeft me misleid en toen heb ik ervan gegeten.’
De Heer God zei tegen de slang: ‘Vervloekt ben jij dat je dit hebt gedaan, het vee zal je voortaan mijden, wilde dieren wenden zich af; op je buik zul je kruipen en stof zul je eten, je hele leven lang. Vijandschap sticht Ik tussen jou en de vrouw, tussen jouw nageslacht en het hare; dat verbrijzelt jou de kop, jij bijt het in de hiel.’
De mens noemde zijn vrouw Eva; zij is de moeder van alle levenden geworden. 

Tussenzang: Ps 98, 1-4

Refr.: Wonderen heeft de Heer verricht.

Zing voor de Heer een nieuw lied:
wonderen heeft Hij verricht.
Zijn rechterhand heeft overwonnen,
zijn heilige arm heeft redding gebracht.

De Heer heeft zijn overwinning bekendgemaakt,
voor de ogen van de volken zijn gerechtigheid onthuld.
Hij heeft gedacht aan zijn liefde en trouw
voor het volk van Israël.

De einden der aarde hebben het gezien:
de overwinning van onze God.
Juich de Heer toe, heel de aarde,
juich en jubel, zing het uit.

Uit de brief van Paulus aan de Efesiërs 1, 3-6 + 11-12

Paulus benadrukt dat God ons uit liefde en genade in Christus heeft uitverkoren en voorbestemd om zijn kinderen te zijn, tot lof van zijn grootheid.

Broeders en zusters,
gezegend zij de God en Vader van onze Heer Jezus Christus, die ons in de hemelsferen, in onze eenheid met Christus, met talrijke geestelijke zegeningen heeft gezegend. In Christus immers heeft God, voordat de wereld gegrondvest werd, ons uitgekozen om heilig en zuiver voor Hem te staan, en vol liefde heeft Hij ons naar zijn wil en verlangen voorbestemd om door Jezus Christus zijn kinderen te worden, tot eer van de grootheid van Gods genade, ons geschonken in zijn geliefde Zoon. In Hem heeft God, die alles naar zijn wil en besluit tot stand brengt, ons de bestemming toebedeeld, in overeenstemming met zijn voornemen, dat wij, die reeds onze hoop op Christus gevestigd hebben, zouden bestaan tot eer van Gods grootheid.

Vers voor het evangelie (Lc 1, 28)

Alleluia.
Gegroet Maria, je bent begenadigd,
de Heer is met je.
Alleluia.

Uit het evangelie volgens Lucas 1, 26-38

We beluisteren de aankondiging van de engel Gabriël aan Maria, waarin hij haar vertelt dat zij door de kracht van de Heilige Geest de Zoon van God, Jezus, zal baren. Ondanks haar verwarring en vragen stemt Maria in vertrouwen toe aan Gods plan, waarmee ze haar rol als dienstmaagd van de Heer aanvaardt.

In de zesde maand zond God de engel Gabriël naar de stad Nazaret in Galilea, naar een meisje dat was uitgehuwelijkt aan een man die Jozef heette, een afstammeling van David. Ze heette Maria en ze was nog maagd. Gabriël ging haar huis binnen en zei: ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je.’ Ze schrok hevig bij het horen van zijn woorden en vroeg zich af wat die begroeting te betekenen had. Maar de engel zei tegen haar: ‘Wees niet bang, Maria, God heeft je zijn gunst geschonken. Luister, je zult zwanger worden en een zoon baren, en je moet Hem Jezus noemen. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God, de Heer, zal Hem de troon van zijn vader David geven. Tot in eeuwigheid zal Hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’
Maria vroeg aan de engel: ‘Hoe zal dat gebeuren? Ik heb immers nog geen gemeenschap met een man.’ De engel antwoordde: ‘De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw overdekken. Daarom zal het kind dat geboren wordt, heilig worden genoemd en Zoon van God. Luister, ook je familielid Elisabet is zwanger van een zoon, ondanks haar hoge leeftijd. Ze is nu, ook al hield men haar voor onvruchtbaar, in de zesde maand van haar zwangerschap, want voor God is niets onmogelijk.’ Maria zei: ‘De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.’
Daarna liet de engel haar weer alleen.

Van Woord naar leven

EEN JA VOOR GOD, EEN LICHT VOOR DE WERELD
(Bij Lc 1, 26-38)

Vandaag verhaalt het evangelie ons het ‘ja’ van Maria. Na eerst geschrokken te zijn, aanvaardt ze de opdracht van God. ‘Laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd’, zegt ze tot de engel. Maria’s antwoord is een daad van geloof dat ons allen diep kan inspireren.

Want net als bij Maria vraagt God ook van ons een ‘ja’. Dit kan ons angstig of onzeker maken, omdat we niet altijd weten wat het zal betekenen. God roept ons echter niet in de zekerheid van ons eigen kunnen, maar in het vertrouwen op zijn leiding. Wanneer we die stap zetten (toegegeven: niet evident), wordt ons leven een bron van licht, liefde en betekenis, niet alleen voor onszelf, maar ook voor de wereld om ons heen.

Neem bijvoorbeeld Franciscus van Assisi († 1226), een jonge man die alles achterliet: zijn rijkdom, status en toekomst in de zakenwereld, om te leven in eenvoud en trouw aan het evangelie. Zijn keuze om te leven als een arme en met de armen, zijn toegewijde liefde voor de schepping, inspireert vandaag nog steeds miljoenen mensen wereldwijd. Zijn spiritualiteit van vreugde, eenvoud en respect voor alle levende wezens raakt een diepe snaar, zeker in een tijd waarin duurzaamheid en verbondenheid met moeder aarde zo belangrijk zijn.

Dan is er Ignatius van Loyola († 1556), een man die na een periode van innerlijke strijd zijn leven radicaal wijdde aan God. Uit zijn ‘ja’ groeide een spiritualiteit die mensen leert hoe ze Gods aanwezigheid kunnen herkennen in hun dagelijkse leven. De jezuïetenorde, die hij stichtte, is tot op de dag van vandaag actief in onderwijs, geloofsverdieping en missionair werk over de hele wereld.

Een ander sterk voorbeeld is onze Vlaamse pater Damiaan († 1889), die zijn leven gaf om melaatsen op Molokai te dienen. Zijn ‘ja’ was niet alleen een keuze voor dienstbaarheid, maar ook een keuze voor solidariteit: hij werd één met hen die door de maatschappij waren verstoten. Hoe knap is dat! Tot op vandaag wordt hij herinnerd als een groot mens die de wereld liet zien wat het betekent om lief te hebben zonder grenzen.

Theresia van Lisieux († 1897), onze ‘kleine bloem’, liet zien hoe een eenvoudig, verborgen leven van liefde een diepe impact kan hebben op de Kerk.  Haar spiritualiteit van vertrouwen en overgave, gebaseerd op het doen van kleine dingen met grote liefde, blijft miljoenen mensen troosten en inspireren.

Naast deze bekende voorbeelden zijn er ontelbare mannen en vrouwen van wie we de namen nooit zullen kennen, maar die door hun eenvoudig en trouw ja-woord onzichtbare bouwstenen van Gods Koninkrijk vormen. Denk aan zoveel moeders en vaders die – vaak met vallen op staan – met een zo vol mogelijke liefde hun gezin trachten vorm te geven. Leerkrachten die met toewijding niet alleen kennis overbrengen, maar ook wijze levenslessen delen. Zorgverleners die in stilte en met medeleven zieken en stervenden nabij zijn, of die werkzaam zijn in leefgroepen waar mensen wonen met beperktheden. Het zijn allemaal stille helden die wellicht nooit publieke erkenning krijgen, maar die door hun trouw en liefde, hun jawoord, de wereld mooier en menselijker maken.

En denken we aan al die mensen die wereldwijd met regelmaat bidden: duizenden paternosters per dag, talloze schietgebeden richting hemel, en al die gebeden uitgesproken in de vele mooie (en minder mooie) versierde kapelletjes langs de weg. Daar steken zij kaarsen aan om God, Jezus, Maria, Jozef en zoveel heiligen te eren. Vaak vinden zij geen woorden, maar de vlammen van hun kaarsen vertalen de verlangens van hun hart, die zij met veel liefde neerleggen in de schoot van de Vader, via de grote heiligen die zij vereren. Mooi, toch?

Laten we vooral ook de mensen niet vergeten die lange tijd ziek zijn, bedlegerig, of fysiek ‘niets’ meer kunnen. Door hun zijn, door hun gebed voor Kerk en wereld, leveren zij een onschatbare bijdrage aan het leven van de Kerk, de vrede in de wereld, de groei van Gods koninkrijk.

Zo vraagt God aan ons allen om ons eigen ‘ja’ te zeggen, in de omstandigheden waarin wij leven. Misschien een ‘ja’ dat vraagt om los te laten wat we gewend zijn, of om iets aan te nemen dat we moeilijk vinden. Misschien een ‘ja’ in het groot, of juist een stil, verborgen ‘ja’ in de kleine dingen van het leven.

Zoals Maria ons voorleefde, mogen wij ons overgeven aan Gods plan, vertrouwend op zijn liefde en zijn genade. Ons ‘ja’ opent niet alleen de deur naar een leven dat vervuld is van Gods vrede en vreugde, maar ook naar een wereld waarin zijn licht door ons heen kan schijnen.

Durf, net als Maria, het avontuur met God aan te gaan. Zeg ‘ja’, en laat Hem grote dingen in en door jou doen.

Laten we bidden

Heer,
Geef ons de moed om ja te zeggen,
zoals Maria deed,
vertrouwend op uw liefde.
Laat ons uw licht zijn in deze wereld,
door daden van trouw en liefde.
In uw naam.
Amen.

Geliefde mensen, mogen de keuzes die we maken een bron van licht zijn voor de wereld om ons heen.
Een vreugdevolle hoogdag,
kris

Om mee op weg te gaan

Hoe staat het met jouw eigen ja-woord? Ervaar je dit als een daad puur vanuit jezelf en door jezelf gedaan? Of ervaar je het als een gebedsact van diepe overgave aan de Heer die in jou leeft? Anders gezegd: Leg jij jouw ja-woord neer in het grote ja van de Heer?

Een vraag voor ieder van ons: Is mijn leven werkelijk een leven voor God? Of leef ik vooral voor mezelf, voor wat ik verlang, wat ik wil en wat mij bevredigt?

Blog ‘Van Woord naar leven’

Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.

Klik hier voor de blog.

Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.

 

De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.