maandag in week 27 door het jaar

Uit het boek Jona 1, 1 – 2, 1-11

De profeet Jona is een beeld van het volk Israël dat uitgezonden werd om alle volken voor God te winnen. Jona weigerde en trachtte zich te ontdoen van zijn taak. Het volk sloot zich op in zelfgenoegzaamheid en schuwde contacten met anderen. Maar God grijpt in en brengt hen tot inzicht.

De Heer richtte zich tot Jona, de zoon van Amittai: ‘Maak je gereed en ga naar Nineve, die grote stad, om haar aan te klagen, want Ik heb gezien hoe haar inwoners zich misdragen.’
En Jona maakte zich gereed, maar vluchtte naar Tarsis, weg van de Heer. Hij ging naar Jafo en vond er een schip met bestemming Tarsis. Hij betaalde de overtocht en ging aan boord om mee te varen naar Tarsis, weg van de Heer.
Maar de Heer wierp een hevige storm op de zee, en de zee werd zo wild dat het schip dreigde te breken. De zeelieden werden bang, en ieder riep tot zijn eigen god om hulp. Ook gooiden ze, om het gevaar af te wenden, de lading in zee. Maar Jona was in het ruim van het schip afgedaald, was daar gaan liggen en in een diepe slaap gevallen.
De schipper ging naar hem toe en zei tegen hem: ‘Wat lig jij hier te slapen! Sta op, roep je God aan! Misschien dat Hij zich om ons bekommert, zodat we niet vergaan.’
Intussen overlegden de zeelieden: ‘Laten we het lot werpen om te weten te komen wiens schuld het is dat deze ramp ons treft.’ Ze wierpen het lot, en het lot viel op Jona.
Toen zeiden ze tegen hem: ‘Vertel ons: Hoe komt het dat deze ramp ons treft? Wat doe je hier aan boord? Waar kom je vandaan? Uit welk land kom je? Bij welk volk hoor je?’
Jona antwoordde: ‘Ik ben een Hebreeër en ik vereer de Heer, de God van de hemel, de God die de zee en het droge gemaakt heeft.’
Nu werden de mannen nog veel banger, want ze hadden van hem gehoord dat hij was weggevlucht van de Heer.
Ze zeiden tegen hem: ‘Hoe heb je dat kunnen doen?’ En ze vroegen hem: ‘Wat moeten we met je doen, dat de zee ons met rust laat?’ Want de zee werd hoe langer hoe onstuimiger.
Hij antwoordde: ‘Gooi me in zee, dan zal de zee jullie met rust laten. Want ik weet dat het mijn schuld is dat deze storm zo tegen jullie tekeergaat.’
Maar de mannen roeiden uit alle macht om weer aan land te komen; dat lukte hun echter niet, want de zee ging steeds onstuimiger tegen hen tekeer.
Toen riepen ze tot de Heer: ‘Ach Heer, laat ons toch niet vergaan als wij het leven van deze man opofferen. Reken het ons niet aan als hier een onschuldige sterft. U bent de Heer, al wat U wilt, doet U!’
Toen tilden ze Jona op en gooiden hem in zee, en de woede van de zee bedaarde.
De mannen werden vervuld van bang ontzag voor de Heer. Ze brachten Hem een offer en deden Hem geloften.

De Heer liet Jona opslokken door een grote vis. Drie dagen en drie nachten zat Jona in de buik van de vis.
Toen begon hij in de buik van de vis tot de Heer, zijn God, te bidden: ‘In mijn nood riep ik de Heer aan
en Hij antwoordde mij. Uit het rijk van de dood schreeuwde ik om hulp – U hoorde mijn stem! U slingerde mij de diepte in, naar het hart van de zee. Kolkend water heeft mij omgeven, zwaar sloegen uw golven over mij heen. Ik dacht: Verstoten ben ik, verbannen uit uw ogen. Maar eens zal ik weer uw heilige tempel aanschouwen. Het water sneed mij de adem af. Muren van water hebben mij omgeven, met wier is mijn hoofd omwonden. Ik zonk naar de bodem, waar de bergen oprijzen, naar het rijk dat zijn grendels voorgoed achter mij sloot. Maar U trok mij levend uit de dood omhoog, o Heer, mijn God! Toen mijn levensadem mij verliet, riep ik U aan, Heer, en mijn gebed kwam tot U in uw heilige tempel. Zij die armzalige goden vereren, verlaten U, trouwe God, maar ik zal mijn stem in dank verheffen en U offers brengen; mijn geloften los ik in. Het is de Heer die redt!’

Tussenzang (Jon. 2, 3 + 4 + 5 + 8)

Refr.: Uit het graf hebt U mij doen verrijzen, mijn Heer en mijn God!

In mijn nood riep ik de Heer aan
en Hij antwoordde mij.
Uit het rijk van de dood
schreeuwde ik om hulp;
U hoorde mijn stem!

U slingerde mij de diepte in,
naar het hart van de zee.
Kolkend water heeft mij omgeven,
zwaar sloegen uw golven over mij heen.

Ik dacht: Verstoten ben ik,
verbannen uit uw ogen.
Maar eens zal ik weer
uw heilige tempel aanschouwen.

Toen mijn levensadem mij verliet,
riep ik U aan, Heer,
en mijn gebed kwam tot U
in uw heilige tempel.

Vers voor het evangelie (Hebr 4, 12)

Alleluia.
Het woord van God is levend en krachtig,
en scherper dan een tweesnijdend zwaard:
het dringt diep door tot waar ziel en geest,
been en merg elkaar raken,
en het is in staat de opvattingen
en gedachten van het hart te ontleden.
Alleluia.

Uit het evangelie volgens Lucas 10, 25-37

De vraag van de wetgeleerde was ogenschijnlijk een zeer goede vraag: ‘Meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?’ Jezus beantwoordt de gestelde vraag met een wedervraag, die de eerste vraag terug opneemt en tegelijk verbetert. Wij zijn de naaste van een ander als wij met hem meevoelen en hem daadwerkelijk helpen met al onze middelen.

Er kwam een wetgeleerde die Jezus op de proef wilde stellen. Hij vroeg: ‘Meester, wat moet ik doen om deel te krijgen aan het eeuwige leven?’
Jezus antwoordde: ‘Wat staat er in de wet geschreven? Wat leest u daar?’
De wetgeleerde antwoordde: ‘Heb de Heer, uw God, lief met heel uw hart en met heel uw ziel en met heel uw kracht en met heel uw verstand, en uw naaste als uzelf.’
‘U hebt juist geantwoord,’ zei Jezus tegen hem. ‘Doe dat en u zult leven.’
Maar de wetgeleerde wilde zijn gelijk halen en vroeg aan Jezus: ‘Wie is mijn naaste?’
Toen vertelde Jezus hem het volgende: ‘Er was eens iemand die van Jeruzalem naar Jericho reisde en onderweg werd overvallen door rovers, die hem zijn kleren uittrokken, hem mishandelden en hem daarna halfdood achterlieten. Toevallig kwam er een priester langs, maar toen hij het slachtoffer zag liggen, liep hij met een boog om hem heen. Er kwam ook een Leviet langs, maar bij het zien van het slachtoffer liep ook hij met een boog om hem heen. Een Samaritaan echter, die op reis was, kreeg medelijden toen hij hem zag. Hij ging naar de gewonde man toe, goot olie en wijn over zijn wonden en verbond ze. Hij zette hem op zijn eigen rijdier en bracht hem naar een logement, waar hij voor hem zorgde. De volgende morgen gaf hij twee denarie aan de eigenaar en zei: “Zorg voor hem, en als u meer kosten moet maken, zal ik u die op mijn terugreis vergoeden.” Wie van deze drie is volgens u de naaste geworden van het slachtoffer van de rovers?’
De wetgeleerde zei: ‘De man die hem barmhartigheid heeft betoond.’
Toen zei Jezus tegen hem: ‘Doet u dan voortaan net zo.’

De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.