maandag in week 16 door het jaar
Uit het boek Exodus 14, 5-18
De Israëlieten worden achternagezeten door de Egyptenaren. Als ze dit merken, beginnen ze te morren tegen Mozes omdat hij hen niet in Egypte gelaten heeft. Zij worden echter aangemaand te blijven geloven in God. Hij zal hen helpen. De profeet gelooft in Gods wegen zelfs al voeren die door de woestijn. In zijn ongeloof verkiest het volk de betrekkelijke zekerheid van Egypte boven de weg van God waar het zijn bestaabn voor op het spel moet zetten.
Toen aan de farao, de koning van Egypte, bericht werd dat het volk gevlucht was, kregen hij en zijn hovelingen spijt. ‘Hoe konden we Israël zomaar laten vertrekken!’ zeiden ze. ‘Nu zijn we onze slaven kwijt.’
De farao liet zijn strijdwagen inspannen en verzamelde zijn krijgsvolk. Hij nam de zeshonderd beste wagens van Egypte mee, en ook alle andere, stuk voor stuk bemand met officieren.
De Heer zorgde ervoor dat de farao, de koning van Egypte, onverzettelijk bleef, zodat hij de achtervolging van de Israëlieten inzette, die onbevreesd vertrokken waren.
De Egyptenaren achtervolgden hen, en haalden hen in bij Pi–Hachirot, waar het volk van Israël zijn kamp had opgeslagen, dicht bij de zee, tegenover Baäl–Sefon. Toen de Israëlieten de farao zagen naderen, met al zijn paarden, wagens en ruiters en al zijn voetvolk, werden ze doodsbang en riepen ze de Heer luidkeels om hulp. Ze zeiden tegen Mozes: ‘Waren er soms in Egypte geen graven, dat u ons hebt meegenomen om in de woestijn te sterven? Hoe kon u ons dit aandoen! Waarom hebt u ons uit Egypte weggehaald? Hebben we niet al in Egypte gezegd: “Laat ons toch met rust, laat ons maar als slaven voor de Egyptenaren werken, want dat is altijd nog beter dan om te komen in de woestijn”?’
Maar Mozes antwoordde het volk: ‘Wees niet bang, wacht rustig af. Dan zult u zien hoe de Heer vandaag voor u de overwinning behaalt. De Egyptenaren die u daar nu ziet, zult u hierna nooit meer terugzien. De Heer zal voor u strijden, u hoeft zelf niets te doen.’
De Heer zei tegen Mozes: ‘Waarom roep je mij te hulp? Zeg tegen de Israëlieten dat ze verder trekken. Jij moet je staf geheven houden boven de zee en zo het water splijten, zodat de Israëlieten dwars door de zee kunnen gaan, over droog land. Ik zal de Egyptenaren onverzettelijk maken zodat ze hen achterna gaan, en dan zal ik mijn majesteit tonen door de farao en zijn hele leger, zijn wagens en zijn ruiters, ten val te brengen. De Egyptenaren zullen beseffen dat Ik de Heer ben, als ik in mijn majesteit de farao, met al zijn wagens en ruiters, ten val heb gebracht.’
Exodus 15, 1-6
Refr.: De Heer bezing ik, de overwinnaar.
Ik wil zingen voor de Heer,
zijn macht en majesteit zijn groot !
Paarden en ruiters wierp Hij in zee.
De Heer is mijn sterkte, hij is mijn beschermer.
De Heer kwam mij te hulp.
Hij is mijn God, Hem wil ik eren.
De God van mijn vader, Hem loof en prijs ik.
Zijn naam is Heer, Hij is een krijgsheld.
De wagens van de farao slingerde Hij in zee.
Daar, in de Rietzee, verdronk het leger,
zijn beste officieren kwamen om.
Wild kolkend water overspoelde hen,
ze verdwenen in de diepte, zonken als een steen.
Uw hand, Heer, ontzagwekkend in kracht,
uw hand, Heer, verplettert de vijand.
Uit het evangelie volgens Matteüs 12, 38-42
Zoals vele mensen vroegen ook de Farizeeën een teken van Christus’ zending. Hij geeft er geen tenzij het teken van zijn verrijzenis waarop Hij in bedekte termen een toespeling maakt aan de hand van Jona. Tegelijk prijst Hij diegenen die geloofden op een eenvoudig mensenwoord en zich niet verzetten zoals de Farzeeën.
Op zekere dag richtten enkele schriftgeleerden en Farizeeën enkele woorden tot Jezus: ‘Meester, we zouden graag een teken van U zien.’
Hij antwoordde: ‘Dit is een verdorven en trouweloze generatie. Ze verlangt een teken, maar zal geen ander teken krijgen dan dat van de profeet Jona. Want zoals Jona drie dagen en drie nachten in de buik van een grote vis zat, zo zal de Mensenzoon drie dagen en drie nachten in het binnenste van de aarde verblijven. Op de dag van het oordeel zullen de Ninevieten samen met deze generatie opstaan en haar veroordelen; want zij hadden zich bekeerd na de prediking van Jona, en hier ziet u iemand die meer is dan Jona! Op de dag van het oordeel zal de koningin van het Zuiden samen met deze generatie opstaan en haar veroordelen; want zij was van het uiteinde van de aarde gekomen om te luisteren naar de wijsheid van Salomo, en hier ziet u iemand die meer is dan Salomo!’
Van Woord naar leven
‘Hier ziet u iemand die meer is dan Salomo!’, zei Jezus.
De Ninevieten hadden zich bekeerd na de prediking van Jona, terwijl velen die Jezus zagen (die zoveel meer is dan Salomo) niet tot inkeer kwamen. Nog meer: zij vroegen alsmaar tekens, zonder tot geloof te komen. En dat maakte Jezus droevig, zelfs kwaad. Begrijpelijk.
Want wat heeft God aan mensen die louter uit zijn op uiterlijke genezing van zichzelf, terwijl ze zich vanbinnen niet willen laten aanraken, laten genezen?
Het gaat ook niet om de tekens op zich. Hoewel de tekens die Jezus stelde – de vele genezingsverhalen uit de evangelies – van groot belang waren. Maar ze verwezen altijd naar een binnenkant; een binnenkant waar het uiteindelijk om te doen was. Wie aan dit laatste voorbij ging had niet door waar het bij Jezus om ging.
Als Jezus de dag van vandaag tekens stelt… laten we er blij en dankbaar om zijn. Maar laten we er ons niet op blind staren. Net als toen gaat het om de binnenkant: afstand nemen van het kwaad, gekeerd leven naar de Vader, leven in ontmoeting met Hem, van Hem genade ontvangen, leven in en deelnemen aan zijn liefde. Dat is het wezen.
Laat ons mensen zijn van de binnenkant, om van binnen naar buiten toe Gods liefde te bezingen.
kris
Laten wij bidden
Heer Jezus, goede Broer,
leer ons mensen te zijn die leven vanuit hun innerlijk, vanuit de plaats waar Gij woont en ons in U trekt. Leer ons te leven van binnen naar buiten, verenigd met U, Gods liefde zingend naar allen die Hij ons toevertrouwt.
In uw naam. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Arsenius de Grote († 449)
Arsenius de Grote (ook de Romein of de Diaken), Troë bij Memfis, Egypte; diaken & woestijnvader
Hij was een Romein van afkomst en werd vermoedelijk in 354 geboren. Toen keizer Gratianus (377-383) een leraar zocht voor de beide zoons van zijn mede-keizer in het Oost-Romeinse Rijk, Theodosius de Grote († 395; feest 17 januari), wees paus Damasus († 384; feest 11 december) hem aan als de beste kandidaat. Zo vertrok hij in 383 naar Constantinopel om zorg te dragen voor de opvoeding van de latere keizers Arcadius (395-408) en Honorius (395-423). Hij werd eervol ontvangen en meteen gepromoveerd tot senator. Maar gaandeweg viel hem deze functie steeds zwaarder. Men meent te weten dat hij in die tijd gebeden heeft: “Heer, stuur mij toch naar de hemelse zaligheid.” Een stem uit de hemel zou hem geantwoord hebben: “Arsenius, ontvlucht het menselijk verkeer, en je zult zalig worden.”
Zo verliet hij na een jaar of tien het hof en trok zich terug in de Egyptische woestijn van Scete om daar het leven van een woestijnvader te leiden. Daar aangekomen schijnt hij nogmaals gebeden te hebben tot de zaligheid te mogen ingaan. Weer kwam er die stem uit de hemel: “Arsenius, vlucht, zwijg en rust, want dat zijn de wortels van een leven zonder zonden.” Hoewel hij dit gebied niet meer heeft verlaten, trok hij nog herhaaldelijk rond in de woestijn. Zijn strenge levenswijze, zijn intense gebedsleven en zijn rigoureuze boetepraktijken wekten zelfs bij zijn collega-woestijnmonniken grote bewondering op. Zo wordt er van hem verteld dat hij bij het ingaan van de zondag, dus op zaterdagavond bij zonsondergang, voor zijn hutje ging zitten met zijn rug naar de zon en met hoog opgeheven handen. Dat hield hij de hele nacht vol, zodat hij nog altijd in diezelfde houding de volgende morgen de zon begroette die zijn gelaat bescheen.
Naar aanleiding van zijn levenskeuze vertelt de Legenda Aurea een verhelderende anekdote. Er waren eens drie monniken, die alle drie naar de volmaakte rust streefden. De eerste wilde iedereen vrede geven, maar hij vond de rust niet waarnaar hij zo verlangde. De tweede probeerde zijn ideaal te bereiken door zieken te bezoeken. Ook hij vond niet wat hij zocht. Getweeën gingen ze naar de derde die diep in de woestijn verbleef en ze vroegen hem wat ze verkeerd deden. Deze goot water uit de put in een beker met de woorden: “Let goed op wat er gebeurt. Meteen als ik het water heb ingeschonken is het nog troebel. Maar als je het een tijdje tot rust laat komen, is het kristalhelder.”
Een van de dingen die hem het meeste ter harte gingen, was de nederigheid. Zo wordt er van hem gezegd dat hij eens aan een ongeletterde monnik raad ging vragen. Iemand uit zijn omgeving merkte op: “Maar vader Arsenius, nu bent u zo geleerd in de Griekse en Latijnse letteren, wat zou zo’n monnik die nooit gestudeerd heeft, u nog kunnen leren?” Daarop antwoordde de voormalige docent: “Wat de Griekse en Latijnse letteren vertellen op werelds niveau, snap ik heel goed, maar ik weet nog niets van het abc van deze eenvoudige man, die nooit een boek heeft ingekeken.” Dag en nacht had hij het doel van zijn leven voor ogen. Dat was ook wat hij altijd zei, wanneer men hem vroeg, waarom hij destijds de wereld verlaten had: “Ik heb altijd wel spijt gehad, nadat ik iets gezegd te hebben; maar nooit, nadat ik gezwegen had.”
Hij stond bekend om zijn tranen. Hij stortte ze op de eerste plaats voor zichzelf, maar ook om de zwakheid van Arcadius en de dwaasheid van Honorius. Een tijdgenoot zegt zelfs, dat hij altijd een zakdoek bij zich had om de tranen te drogen die voortdurend over zijn gezicht stroomden. Na ruim vijftig jaar zo geleefd te hebben stierf hij uiteindelijk in vrede op de rots van Troë, niet ver van Memfis, 95 jaar oud.
Bron: Heiligen.net
Laten wij bidden
Heer Jezus, goede Broer,
leer ons mensen te zijn die leven vanuit hun innerlijk, vanuit de plaats waar Gij woont en ons in U trekt. Leer ons te leven van binnen naar buiten, verenigd met U, Gods liefde zingend naar allen die Hij ons toevertrouwt.
In uw naam. Amen.