maandag in de 3e week van de veertigdagentijd

De lezingen van vandaag nodigen ons uit om verder te kijken dan de grenzen van onze eigen gemeenschap. Zoals Naäman, een vreemdeling, Gods genezende kracht ervaart via de profeet Elisa, zo wijst ook Jezus erop dat Gods genade soms eerder wordt herkend en ontvangen buiten de vertrouwde kring. Laten we met een open hart beseffen dat Gods aanwezigheid zich niet beperkt tot het bekende, maar ook te vinden is in onverwachte ontmoetingen en plaatsen.

Uit het tweede boek Koningen 5, 1-15a

De lezing vertelt hoe Naäman, een machtige Aramese legerleider met een ernstige huidziekte, via een eenvoudig advies van een Israëlisch slavinnetje op zoek gaat naar genezing bij de profeet Elisa. Ondanks zijn aanvankelijke trots en twijfel ontdekt Naäman uiteindelijk dat gehoorzaamheid en vertrouwen leiden tot herstel én tot erkenning van de ware God.

Naäman, de bevelhebber van het Aramese leger, stond bij zijn koning in hoog aanzien en werd zeer door hem gewaardeerd, want de Heer had hem voor Aram een grote overwinning laten behalen. Maar deze grote krijgsman leed aan een huidziekte die onrein maakt. 
Nu hadden de Arameeërs op een van hun strooptochten uit Israël een jong meisje meegevoerd, dat als slavin diende bij de vrouw van Naäman. Zij zei tegen haar meesteres: ‘Ach, kon mijn meester maar eens naar de profeet in Samaria gaan, die zou hem wel genezen.’ 
Naäman ging naar zijn heer en vertelde hem wat het meisje uit Israël had gezegd. Daarop zei de koning van Aram: ‘Ga erheen. Ik zal u een brief meegeven voor de koning van Israël.’
Naäman ging op weg, met tien talent zilver bij zich, zesduizend sjekel goud en tien stel kleren. In de brief die hij aan de koning van Israël overhandigde, stond het volgende: ‘Met deze brief stuur ik mijn dienaar Naäman naar u toe, om door u van zijn huidziekte te worden genezen.’ 
Zodra de koning van Israël de brief gelezen had, scheurde hij zijn kleren en riep uit: ‘Ben ik soms God, dat ik kan beschikken over leven of dood? Hij stuurt mij deze man om hem van zijn ziekte te genezen. Let op mijn woorden: hij is uit op een conflict met mij!’ 
Toen de godsman Elisa hoorde dat de koning van Israël zijn kleren had gescheurd, liet hij hem vragen: ‘Waarom hebt u uw kleren gescheurd? Laat die man bij mij komen, dan zal hij merken dat er in Israël een profeet woont.’
Naäman reed met zijn wagen naar het huis van Elisa. Elisa stuurde iemand naar buiten om hem te zeggen: ‘Baad u zevenmaal in de Jordaan, dan zal uw huid weer gezond worden en zult u weer rein zijn.’ 
Kwaad ging Naäman weg. ‘Ik had gedacht dat hij zelf naar buiten zou komen,’ zei hij. ‘En dat hij de Naam van de Heer zijn God, zou aanroepen en met zijn hand over de aangetaste plek zou strijken, en zo de ziekte zou wegnemen. Zijn de rivieren van Damascus, de Abana en de Parpar, soms niet beter dan alle wateren in Israël? Had ik me daarin niet kunnen baden om rein te worden?’
Verontwaardigd draaide hij zich om en ging weg. Maar zijn bedienden kwamen hem achterna en zeiden: ‘Maar meester, als de profeet u een ingewikkelde opdracht had gegeven, had u die toch ook uitgevoerd? Dus nu hij tegen u zegt: “Baad u, en u zult weer rein worden,” moet u dat zeker doen.’ 
Hierop daalde Naäman af naar de Jordaan en dompelde zich daar zevenmaal onder, zoals de godsman had gezegd. Zijn huid werd weer gezond, zo gaaf als de huid van een kind, en hij was weer rein. 
Toen keerde hij met zijn hele gevolg naar Elisa terug, maakte bij de godsman zijn opwachting en zei: ‘Er is in de hele wereld geen god, behalve in Israël!’ 

Tussenzang: Ps 42, 2+3 + Ps 43, 3-4

Refr.: Luister vandaag naar Gods stem.

Zoals een hinde smacht
naar stromend water,
zo smacht mijn ziel
naar U, o God.

Mijn ziel dorst naar God,
naar de levende God,
wanneer mag ik nader komen
en voor God verschijnen?

Zend uw licht en uw waarheid,
laten zij mij geleiden
en brengen naar uw heilige berg,
naar de plaats waar U woont.

Dan zal ik naderen tot het altaar van God,
tot God, mijn hoogste vreugde.
Dan zal ik U loven bij de lier,
God, mijn God.

Vers voor het evangelie (Joh 11, 25a + 26a)

Ik ben de opstanding en het leven,
zegt de Heer.
Ieder die leeft en in Mij gelooft
zal nooit sterven.

Uit het evangelie volgens Lucas 4, 24-30

Jezus verwijst naar de genezing van Naäman uit de eerste lezing, waarmee Hij laat zien dat Gods genade bewust ook bedoeld is voor ‘vreemdelingen’. Zijn toehoorders hebben moeite met deze boodschap omdat zij geloven dat Gods goedheid vooral voor henzelf, als uitverkoren volk, bestemd is.

Toen Jezus in Nazaret kwam, zei Hij tot het volk in de synagoge:
‘Luister, Ik zeg jullie dat geen enkele profeet welkom is in zijn vaderstad. Maar Ik zeg het jullie zoals het is: in de tijd van Elia, toen de hemel drie jaar en zes maanden lang gesloten bleef en er in het land een grote hongersnood uitbrak, waren er veel weduwen in Israël. Toch werd Elia niet naar een van hen gezonden, maar naar een weduwe in Sarepta bij Sidon. En in de tijd van de profeet Elisa waren er veel mensen in Israël met een huidziekte die hen onrein maakte. Toch werd niemand van hen gereinigd, maar wel de Syriër Naäman.’ 
Toen de aanwezigen in de synagoge dit hoorden, ontstaken ze in grote woede. Ze sprongen op en dreven Hem de stad uit, naar de rand van de berg waarop hun stad gebouwd was, om Hem in de afgrond te storten. 
Maar Hij liep midden tussen hen door en vertrok.

De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.