Van Woord naar leven

Zoals elke mens een naam heeft zo heeft God ook een naam. Vandaag vieren wij zijn naamfeest. Een naam die wij met huiver en eerbied moeten uitspreken en ook niet ijdel mag worden gebruikt, zoals het tweede van de tien geboden ons voorhoudt.Het is niet omdat je de naam van iemand kent dat je meteen ook weet wie die persoon is. Het is maar door jarenlange omgang met elkaar dat jij weet met wie je te doen hebt, en wie die persoon eigenlijk is. En dan nog, verrassingen zijn nooit uitgesloten. Elkeen blijft uiteindelijk ondoorgrondelijk. Zo ook, en vooral, bij God. Het is niet omdat wij Gods naam kunnen uitspreken dat wij weten wie God eigenlijk is. God is niet op te sluiten in de begrippen en beelden die wij ons over Hem vormen.In een dagboek van een Spaans dorpspastoor, maakt de priester op het einde van zijn priesterleven de bedenking: heel mijn leven heb ik geprobeerd aan mensen duidelijk te maken wie God is. En nu besef ik dat ik een God heb willen tonen die niet te verwoorden is, een op mensenmaat gesneden God. God blijft buiten het bereik van enig menselijk vermogen. God woont in het ontoegankelijke licht, niet aan te raken, niet in beeld te brengen, niet te verwoorden. Elk spreken is een stamelen voor de deur van het ontoegankelijke. Elk beeld of voorstelling is een menselijk beeld en een menselijke voorstelling en schiet schromelijk te kort. God onttrekt zich voortdurend aan onze menselijke gretigheid.Het Jodendom en de Islam zijn altijd gevoelig geweest voor die transcendentie van God en daardoor ook meer gereserveerd in het maken van beelden van God. ‘Gij zult geen beeltenis of enige gelijkenis maken, noch van wat boven in de hemel, noch van wat onder op de aarde’ staat er in het tweede gebod van de tien geboden. Als de joden bij het lezen van de Torah Gods naam tegenkomen buigen ze zwijgend het hoofd. In de moskeeën zie je mooi versierde schriftteksten uit de Koran. Maar geen afbeeldingen van God. God vertoont zich in wat Hij te zeggen heeft. De gehoorzaamheid aan zijn woord is het enige wat belangrijk is, en niet wat wij ons van God voorstellen.In het christendom is men wat minder schroomvol met dat beeldenverbod omgegaan. Zo is er in de loop der geschiedenis een uitgebreide iconografie tot stand gekomen. Kijk maar naar de glasramen en de schilderijen die in onze kerken te bezichtigen zijn. Het christendom is een godsdienst van het gelaat, zegt men soms. Er is de drang in ons om wat wij beleven aan gevoelens en geloof zichtbaar te maken in symbolen, concrete beelden en voorstellingen. Op die manier trekken wij God binnen onze tijd en ruimte als een relationele God die met ons mensen verbonden wil leven. Een mooi voorbeeld vinden wij in de eerste schriftlezing uit het boek Spreuken waarbij God getypeerd wordt als een kunstenaar die met zorg en tederheid de aarde, de zee, de wolken en de bronnen deed ontstaan. Maar die vóór dat alles eerst zijn troetelkind de mens schiep, die mag spelen voor zijn aangezicht.Met beelden en voorstellingen is niets mis zolang zij niet letterlijk geïnterpreteerd worden, maar daarentegen de bedoeling hebben te verwijzen naar het ondoorgrondelijk mysterie dat God is. Een God die met ons meetrekt en waarbij wij ons leven ervaren als geschonken door de Vader, gered door de Zoon en bezield door de Geest. God boven ons, naast ons, en in ons. Vader, Zoon en Geest. Het is de kortste résumé van ons christelijk geloof.De Kerk leeft helemaal in de ban van dit grote mysterie, want elk gebed en zegen, elke wijding en elk sacrament geschiedt in de naam van de Vader, de Zoon en de Geest. Het gaat telkens om die Ene God met een drievoudige naam, het hart van ons bestaan.Bron: Dominicanen Knokke

Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.

Laten wij bidden

Heer God, Drie-ene Liefde, trek mij in het vuur van uw bestaan, opdat ik, deelgenoot van uw liefde, uw goedheid zou belichamen doorheen gebed en daden van liefde. Mogen deze twee één zijn, in volle overgave aan U. Oh mijn Drie-ene God, leef in mij, bemin in mij. Amen.