Leestip van de dag – zaterdag 2 juli 2016

“Terugplooi op zichzelf is
nooit evangelisch”

Op 26 juni ging Mgr. Matteo Zuppi, aartsbisschop van Bologna, voor in een eucharistie in de Antwerpse kathedraal, bij de verjaardag van Sant’Egidio.

“De bekoring om zich op zichzelf terug te plooien is zeer menselijk”

“Zowel individuele mensen als volkeren hebben allemaal de reflex te denken dat ze er beter voor zullen staan zonder de anderen; maar die reflex is stupide”,  aldus ‘don Matteo’ Zuppi. De nieuwe aartsbisschop van Bologna neemt geen blad voor de mond. Mgr. Zuppi was vorige zondag in Antwerpen waar hij voorging in de dankviering voor de achtenveertigste verjaardag van de Gemeenschap van Sant’Egidio, waarvan hij nog altijd geestelijk adviseur is. Maar intussen werd de eerste priester uit deze lekenbeweging drie jaar geleden hulpbisschop in Rome en in oktober 2015 benoemde paus Franciscus hem tot aartsbisschop van Bologna, de oudste universiteitsstad ter wereld.

Ruim een week geleden kozen de Britten er in een referendum voor om de Europese Unie te verlaten. Deze ‘Brexit’ is slecht nieuws, maar geen echte verrassing voor de jonge aartsbisschop. “Europa heeft de voorbije jaren telkens wat laattijdig en vooral veel te technisch op de uitdagingen van deze tijd gereageerd. Daarmee werd het pad geëffend voor politici die Europa ervan beschuldigen de oorzaak te zijn van de problemen van deze tijd. Maar dat is onzin! Mijn generatie – ik ben net de zestig voorbij – is de eerste Europese generatie die geen oorlog heeft meegemaakt. Laat ons nooit vergeten dat we deze vrede te danken hebben aan de offers van onze ouders en grootouders; sommigen onder hen hebben er hun leven voor gegeven. Nu in Europa nieuwe grenzen opwerpen, doet onrecht aan hun erfenis.”

“Europa is een droom, Europa is een visioen.”

Heeft de christelijke wereld in deze crisis een rol te spelen? “Natuurlijk wel”, roept ‘don Matteo’ uit. “Toen hij onlangs de Karel de Grote-prijs in ontvangst nam, stelde paus Franciscus nog met klem: ‘Europa is een droom, Europa is een visioen.’ Het is aan ons om die droom waar te maken, om dat visioen een kans te gunnen. De horizon van een christen moet inderdaad altijd ruimer zijn, zijn blik moet altijd verder reiken dan zijn eigen kleine wereldje. Een terugplooi op zichzelf is per definitie niet evangelisch. Kan je je voorstellen dat Jezus zich op zichzelf teruggeplooid zou hebben? Ondenkbaar!” En het voorbeeld van Jezus is voor christenen inderdaad altijd het antwoord op alle vragen, ook als die vragen op het eerste gezicht geen spirituele vragen lijken te zijn.

Bovendien zijn de vragen die deze crisis opwerpt, wel degelijk spirituele vragen. “We moeten opnieuw werken aan een Europees project dat keuzes inhoudt, aan een Europa dat zich engageert voor een betere toekomst.” Want monseigneur Zuppi kan begrip opbrengen voor het ressentiment van wie Europa de rug toekeert. “De mensen zijn bang voor de toekomst, voor het onbekende, voor de ander. Het komt eropaan nu duidelijker uit te leggen waarvoor Europa staat, welk engagement Europa inhoudt.” Daarbij moet de angst van de Eurosceptici serieus genomen worden. “Ik heb jarenlang in Rome geleefd, en als ik nu in het – toch veel kleinere – Bologna geconfronteerd wordt met angst voor de diversiteit, betrap ik mezelf ook soms op een relativistisch ‘Et alors?’. Die reactie is fout.”

“Het evangelie roept op bruggen te leggen en muren te slechten.”

Want de angst van de mensen is een realiteit en dus verdienen ze duidelijke antwoorden. “Met moralisme is nu niemand gebaat. Het evangelie roept op bruggen te leggen en muren te slechten. Paus Franciscus waarschuwt onze christelijke gemeenschappen er terecht voor nu niet op zichzelf terug te plooien. We moeten de periferieën van onze leefwereld opzoeken, daar waar alleen eenzaamheid heerst. Daar moeten we naartoe, niet om er zieltjes te winnen, maar om er de mensen nabij te zijn. En om er hen te laten zien dat ook God hen nabij is! Dit is het enige antwoord op de angst en de onverdraagzaamheid: God is ons nabij, je vind God overal waar openheid heerst, waar mensen elkaar ontmoeten en met elkaar de dialoog aangaan.”

Benoit Lannoo

Bron: Kerknet.be – bisdom Antwerpen