Lang leve Wikipedia ~ Een blik achter de Belgische schermen

Gisteren, op 15 januari 2021, werd Wikipedia 20. Kennis overdragen is het enige doel en dat uitsluitend dankzij vrijwilligers, zoals Paul Hermans uit Uikhoven.

Wikipedia ontstond op 15 januari 2001 in de schoot van de holding boven Nupedia, ook een online encyclopedie maar zonder rechtstreekse bijdragen van het publiek. De snelheid waarmee bijdragen tot stand kwamen en correcties toegevoegd werden in de nieuwe versie, was onvoorstelbaar: binnen de maand telde Wikipedia 1.000 artikels.

Wist je dat ‘wiki’ Hawaïaans is voor ‘snel’? 

n hetzelfde jaar van de oprichting ontstond al een Nederlandstalige versie, en die is vandaag de 6de grootste wereldwijd. Een van de vlijtigste bijdragers, en lid van de vrijwilligersvereniging Wikimedia Belgium, is de 73-jarige Paul Hermans. Tijdens zijn loopbaan was hij software trainer bij Belgacom. Daar hoorde hij voor het eerst over het bestaan van Wikipedia. Het was liefde op het eerste gezicht.

Zijn eerste bijdrage aan de encyclopedie – in 2003 – herinnert hij zich nog goed, hoewel hij er inmiddels 1.600 op zijn naam heeft staan! Die ging over Leo Fender, ontwerper en producent van elektrische gitaren. Ik speel zelf gitaar in een band. Toen ik een Fender had gekocht, kreeg ik van vrienden een boek over dat merk. En van het één kwam het ander.

Even checken. 😉 Op de bewuste pagina op Wikipedia klik ik rechtsboven op ‘Geschiedenis’ en zoek de gegevens van de oudste versie op. En inderdaad, daar vind ik de naam van Paul Hermans. Bij ‘paginagegevens’ ontdek ik dat het artikel de laatste 30 dagen maar liefst 526 keer gelezen werd, 17 jaar na datum!

Kennis delen als ambitie 

Paul Hermans blijkt ook de auteur van tientallen pagina’s over abdijen en kerken. Erfgoed en geschiedenis interesseren mij enorm. Als ik een kerk bezoek en er de architectuur en kunst van bestudeerd heb, vind ik het fijn om die opgedane kennis te delen met het publiek.

Andere mensen zouden misschien een selfie op Facebook zetten…

De populairste artikels op Wikipedia zijn nochtans niet altijd heel ernstig. Geert Van Pamel, voorzitter van Wikimedia Belgium, geeft me een overzichtje van de artikels met betrekking tot religie in december: Sinterklaas (op plaats 6 in de top 100), de kerstman (35), Kerstmis (48) en Driekoningen (76). Benieuwd naar de hele top 100? Surf naar Analyse meest bekeken. Daaraan lees je zo het succes van Netflix-reeksen als The Crown of The Queen’s Gambit af, of tv-programma’s als De Slimste Mens. Eerder op het jaar klom Sandra Kim plotseling naar de top.

Betrouwbaarheid en fake news

Hoe zit het nog met de betrouwbaarheid van Wikipedia-artikels? Paul Hermans: Je moet je er altijd van bewust blijven dat het een werk is van vrijwilligers, dat bovendien wel eens belaagd wordt door datavandalisten. Maar tegelijk zijn er talrijke vrijwilligers voortdurend bezig om alle info te controleren.

De foutenmarge is minimaal, maar je moet er rekening mee houden. Laat Wikipedia niet je eerste of enige bron zijn als het erop aankomt. Paul Hermans

Ook van fake news heeft Wikipedia wel eens last, hoewel veel minder dan de sociale media. Meestal duurt het niet lang voor zo’n pagina ontmaskerd wordt, zegt Hermans, hooguit enkele dagen. Maar de grens tussen vrije meningsuiting en misleiding is soms moeilijk te trekken. Wat dan?

Jezus Christus in veelvoud

Hermans: Een pagina wordt nooit zomaar afgewezen. Is er twijfel, dan gaan we het debat aan en worden bijdragers gevraagd hun bronnen beter weer te geven. Desnoods plaatsen we uiteenlopende benaderingen naast elkaar. Zo heb je over Jezus Christus verschillende artikels: een historische benadering, een theologische, een pagina over Jezus binnen het jodendom, enzovoort.

De grote waarde van Wikipedia is dat de wijzigingsgeschiedenis bewaard blijft en raadpleegbaar, besluit hij. Iedereen kan dus altijd checken wie wat veranderd heeft. Mocht dit niet het geval zijn, dan was ik er allang mee gestopt. We dragen neutraliteit hoog in het vaandel. Om die reden is er ook geen reclame op Wikipedia en mogen auteurs of bedrijven geen pagina over zichzelf aanmaken.

Bron: Kerknet.be