‘E-eucharistie mag niet het nieuwe normaal worden’
De Amerikaanse jezuïet en liturgist Anthony R. Lusvardi formuleert enkele bedenkingen bij de online-eucharistievieringen.
De Amerikaanse jezuïet Anthony R. Lusvardi formuleert in een bijdrage in het tijdschrift America enkele bedenkingen bij het online volgen van eucharistievieringen. Lusvardi doctoreert in de sacramentologie aan het Pauselijk Atheneum van Sint-Anselmus (de universiteit van de benedictijnen) in Rome. Door de coronapandemie, stelt hij vast, was de ‘e-eucharistieviering’voor gelovigen wereldwijd vaak de enige manier om de eucharistie wekelijks mee te vieren. Maar dat mag volgens hem zeker niet het nieuwe normaal worden, want het betekent de doodsteek voor de sacramenten en het gemeenschapsleven van plaatselijke kerkgemeenschappen. Volgens Lusvardi mag je zelfs stellen dat alleen al het filmen van de eucharistie de heiligheid ervan eigenlijk aantast, omdat die dan een soort ‘vertoning’ dreigt te verworden. De eucharistie is heilig. Het is geen show.
Uitzendingen van de liturgie op (televisie en radio) zijn uiteraard al langer gebruikelijk, maar de coronavirus dwingt ook hier tot reflectie. Tijdens de pandemie hebben vrienden en familieleden mij gezegd dat het zien van de liturgie op tv hen geestelijk hielp, vooral rond Pasen. Dergelijke uitzending voorzien dus in een behoefte. Velen zijn ook ervan overtuigd dat het gerechtvaardigd is om technologie te gebruiken om zich aan de huidige crisissituatie aan te passen. Maar eigen ervaringen als voorganger van dergelijke vieringen hebben hem naar eigen zeggen bewuster gemaakt van de beperkingen. Niet de inhoud of de lezingen zijn voor zulke tv-missen primordiaal, maar het tijdslot. Soms moest de duur beperkt worden tot nauwelijks 28 minuten … Het tijdschema wordt de bepalende factor bij alle kleine beslissingen die de priester moet nemen, tot zelfs het moment wanneer er nog een stilte kan worden ingelast en hoe lang die mag duren.
Ik heb liever echte bloemen dan plastic exemplaren en ik heb liever waskaarsen dan met olie gevulde buisjes.
De jezuïet getuigt hoe hij gaandeweg een zekere weerstand heeft opgebouwd tegen deze vorm van liturgie. Toen Italië afgelopen voorjaar zijn coronamaatregelen versoepelde, uitte ook paus Franciscus zijn ongenoegen over de langetermijneffecten van zoveel liturgieën op televisie. Als de ‘e-mis’ het echte werk kan vervangen, dan wordt de parochiegemeenschap overbodig. Bovendien is fysieke participatie wat een sacrament onderscheidt van een vrome wens. In het beste geval zijn tv-missen een beetje als een infuus, in staat om iemand gehydrateerd te houden in geval van nood. De aanwezigheid van camera’s dreigt volgens hem de perceptie te veranderen van wat een eucharistieviering in wezen is. Sacrosanctum Concilium maakt duidelijk dat onze taak in de liturgie niet alleen is om te kijken, maar om actief deel te nemen.
Lusvardi stelt dat de woorddienst gerust op tv of via sociale media kan worden uitgezonden. Maar persoonlijk is hij gaandeweg tot de overtuiging gekomen dat de uitzending van de tafeldienst eigenlijk verboden zou moeten worden. De liturgie van het Woord is een tijd van luisteren, onderwijs en instructie, iets dat, als het onvolkomen is, via tv (of wifi) kan worden gedaan (…) De pandemie en de stillegging hebben het sacramentele leven van de kerk verwaterd. Maar elke crisis biedt ook kansen …
Bron: Kerknet.be
