Doop van de Heer
Uit de profeet Jesaja 42, 1-4 + 6-7
Zonder twijfel kende Jezus deze profetie van Jesaja. Zij verwees allereerst naar een uitgelezen deel van het volk: de heilige Rest, voorafbeelding van wat eens de Messias zal zijn. Deze uitverkoren Dienaar van God krijgt de opdracht het heil te brengen aan Israël en reeds aan alle naties de kracht en het licht van de ware God te laten aanvoelen.
Zo spreekt de Heer:
Hier is mijn dienaar, hem zal Ik steunen, hij is mijn uitverkorene, in hem vind Ik vreugde, Ik heb hem met mijn geest vervuld. Hij zal alle volken het recht doen kennen. Hij schreeuwt niet, hij verheft zijn stem niet, hij roept niet luidkeels in het openbaar; het geknakte riet breekt hij niet af, de kwijnende vlam zal hij niet doven. Het recht zal hij zuiver doen kennen. Hij zal niet uitdoven en niet breken tot hij op aarde het recht heeft gevestigd; de eilanden zien naar zijn onderricht uit.
In gerechtigheid heb Ik, de Heer, jou geroepen. Ik zal je bij de hand nemen en je behoeden, Ik neem je in dienst voor mijn verbond met het volk en maak je tot een licht voor alle volken, om blinden de ogen te openen, om gevangenen te bevrijden uit de kerker, wie in het duister zitten uit de gevangenis.
Gezongen psalm 104
(tekst onder geluidsfragment)
Refr.: Verheerlijk de Heer, wat zijt Gij groot, Heer mijn God.
Met glorie en luister zijt Gij gekleed,
uw mantel is zuiver licht.
De hemel hebt Gij als een tentdoek gespannen
en boven de wateren liggen uw zalen.
De wolken hebt Gij als wagen genomen,
Gij rijdt op de rug van de wind.
De storm hebt Gij tot uw bode gemaakt,
de bliksemflitsen uw dienaars.
Hoeveel is het wat Gij gedaan hebt, Heer,
en alles in wijsheid gemaakt,
de aarde is vol van uw schepselen.
Maar ook in de zee zo diep en zo wijd,
is het een gewemel van dieren,
ontelbaar grote en kleine.
En al deze dieren verwachten van U
dat Gij ze voedt op hun tijd.
Wat Gij voor hen uitstrooit verzamelen zij,
ze worden verzadigd als Gij uw hand opent.
Verbergt Gij uw aanschijn, dan worden zij angstig,
neemt Gij hun geest weg, dan komen zij om,
en keren terug tot de aarde.
Maar zendt Gij uw Geest, dan komt er weer leven,
dan maakt Gij uw schepping weer nieuw.
Uit de Handelingen van de Apostelen 10, 34-38
Petrus schetst de grote momenten van Jezus’ leven te beginnen met de zalving door de Geest bij het doopsel in de Jordaan. Dit verkondigt Petrus in het huis van een honderdman van het Romeinse leger. Hij is de eerste heiden die, evenwaardig aan de kinderen van het uitverkoren volk, de heilige Geest ontvangt.
Petrus nam het woord en zei:
‘Nu begrijp ik pas goed dat God geen onderscheid maakt tussen mensen, maar zich het lot aantrekt van iedereen, uit welk volk dan ook, die Hem vereert en rechtvaardig handelt. God heeft aan de Israëlieten bekendgemaakt dat Hij door Jezus Christus het goede nieuws van de vrede is komen brengen. Deze Jezus is de Heer van alle mensen.
U weet wat er in heel het Joodse land is gebeurd, hoe het begon in Galilea, hoe God, na de doop waartoe Johannes opriep, Jezus van Nazaret met de heilige Geest heeft gezalfd en met kracht heeft bekleed. Hij trok als weldoener door het land en genas iedereen die in de macht van de duivel was, want God stond Hem bij.’
Alleluia. (Mc. 9, 6)
Uit de wolk klonk een stem:
‘Dit is mijn geliefde Zoon,
luister naar Hem!’
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Lucas 3, 15-16 + 21-22
Terwijl Hij na zijn doop in de wateren van de Jordaan aan het bidden is, ontvangt Jezus de zalving van de Geest. Die Geest wijdt Hem om aan armen de Blijde Boodschap van het heil te verkondigen.
Het volk was vol verwachting, en allen vroegen zich af of Johannes misschien de messias was, maar Johannes zei tegen hen: ‘Ik doop jullie met water, maar er komt iemand die machtiger is dan ik; ik ben het zelfs niet waard om de riemen van zijn sandalen los te maken. Hij zal jullie dopen met de heilige Geest en met vuur.’
Heel het volk liet zich dopen, en toen ook Jezus was gedoopt en Hij aan het bidden was, werd de hemel geopend en daalde de heilige Geest in de gedaante van een duif op Hem neer, en er klonk een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik vreugde.’
Van Woord naar leven
Er klonk een stem uit de hemel: ‘Jij bent mijn geliefde Zoon, in Jou vind Ik vreugde.’
Het was de stem van de Vader die in het vuur van de Geest zijn liefde voor zijn Zoon uitzong. Jezus is niet enkel zijn geliefde Zoon, Hij vindt ook vreugde in Hem.
Deze woorden mogen wij steeds opnieuw beluisteren wanneer we in de spiegel van ons eigen doopsel kijken. Want ook toen, bij ons doopsel, sprak de Vader tot ieder van ons in de liefde van zijn Geest: ‘Gij zijt mijn geliefde dochter/zoon, in u vind Ik vreugde.’
Bij het doopsel worden we immers opgenomen in Christus zelf. Hoe zou de Vader, die ook de Zoon bemint, dan ook niet zijn kinderen beminnen? Doorheen de Zoon bemint Hij ieder van ons, vindt Hij vreugde in ons.
Laten we dagelijks drinken aan de genade ons bij het doopsel geschonken. De doop is immers een bron van levend water die niet ophoudt te vloeien. Bedoeling is dagelijks bij deze bron neer te knielen, en er van te drinken. Steeds weer opnieuw zullen we vervuld worden met Gods Woord: ‘Gij zijt mijn geliefd kind, in u vind Ik vreugde’.
Laten we Gods vreugde niet beschamen. Maar laten we vanuit de doopgenade in het leven staan, doen wat we moeten doen, laten wat we moeten laten, om, verenigd met de Heer, Gods goedheid te bezingen naar allen die God op ons levenspad brengt. En dit in de vreugde die God voor ieder van ons heeft.
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Vader,
wij bidden dat de dag van ons doopsel niet enkel een dag was waar we nu via foto of film op kunnen terugblikken om nog eens na te genieten van dat feestelijk gebeuren. Wij bidden dat deze dag vooral een bron van genade mag zijn die niet ophoudt te borrelen, dag na dag, opdat wij, gestuwd door de Geest, en bewoond door Jezus, mogen groeien in de weg die Gij in Hem met ons wilt gaan.
Om deze genade bidden wij U, in Christus, onze Broeder en Heer.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Doop van de Heer
Met het feest van de Doop des Heren wordt in de Romeinse ritus van de Katholieke Kerk de kersttijd afgesloten. Het herinnert aan het evangelieverhaal waarin Jezus zich door Johannes de Doper liet dopen en Hij door God gezalfd werd met de Heilige Geest.
Plaats op de kalender
Het feest van de Doop van de Heer is volgens de Romeinse Ritus de afsluiting van de kersttijd en wordt gevierd op de zondag na Epifanie. Het feest staat pas sinds 1969 op de Algemene Romeinse Liturgische Kalender. Volgens de Romeinse kalender van 1962 was de Doop van de Heer geen zelfstandig feest, maar een gedachtenis op 13 januari, de achtste dag van het octaaf van epifanie. De Doop van de Heer staat niet vermeld op eerder kalenders van de Romeinse Ritus.
Drie-eenheid
Het feest herinnert niet alleen aan Jezus’ doop in de Jordaan, dat door alle vier cononieke evangeliën wordt verteld, maar ook aan de openbaring van God (theofanie) als Drie-eenheid. Nadat Johannes de Doper Jezus had gedoopt, zo meldt bijvoorbeeld Marcus, klonk er een stem uit de hemel die tegen Hem zei: ‘Gij zijt mijn Zoon, mijn veel geliefde’. De evangelist Johannes voegt daar nog het beeld bij dat de Geest in een gedaante van een duif op Jezus neerdaalde. De drie synoptici zeggen dat Jezus na zijn doop door de Geest naar de woestijn werd gevoerd.
Johannes de Doper
Het verhaal over de missie van Jezus van Nazaret begint met de dooppraktijk van Johannes de Doper. Diens doopsel was een ritueel van boete en bekering. Marcus zegt dat Johannes de Doper verkondigde dat na hem een sterkere profeet zou komen, waarmee hij doelde op Jezus. “Ik ben te min om mij te bukken en de riem van zijn sandalen los te maken. Ik heb u gedoopt met water, maar Hij zal u dopen met de Heilige Geest” (Mc 1,7.8).
Verlossing van de mensheid
Dat Jezus zich door Johannes laat dopen, is niet om zijn eigen zonden te belijden. Jezus, de zondeloze, neemt als plaatsvervanger de zonden van alle mensen op zich. Als Zoon van God schaart Jezus zich in de rijen van de zondaars om bij Johannes de Doper een ritueel van boete te ondergaan. Zijn doop kan dus worden beschouwd als een teken van zijn nederigheid en van zijn solidariteit met de in zonde vervallen mensheid. Jezus zal die mensheid door zijn lijden, sterven en verrijzen verlossen van de verdoemenis en verheffen tot Gods heerlijkheid. Het christelijk doopsel is daar het werkzame teken van.
Kersttijd
De Doop van de Heer heeft zowel met de Geboorte van de Heer als met de Openbaring van de Heer gemeen dat het heilsgebeurtenissen zijn waarbij Jezus in de beginfase van zijn missie als de Verlosser wordt gepresenteerd. Dat is de reden dat de Doop van de Heer een feest van de kersttijd is.
Bron: KRO-NCRV
Laten wij bidden
Vader,
wij bidden dat de dag van ons doopsel niet enkel een dag was waar we nu via foto of film op kunnen terugblikken om nog eens na te genieten van dat feestelijk gebeuren. Wij bidden dat deze dag vooral een bron van genade mag zijn die niet ophoudt te borrelen, dag na dag, opdat wij, gestuwd door de Geest, en bewoond door Jezus, mogen groeien in de weg die Gij in Hem met ons wilt gaan.
Om deze genade bidden wij U, in Christus, onze Broeder en Heer.