donderdag in week 4 van de veertigdagentijd
Uit het boek Exodus 32, 7-14
Terwijl Mozes langer dan verwacht op de Sinaï bleef, had het volk zich een afgod gemaakt. De Heer wil hen straffen voor hun ongeloof. Met Mozes zelf is Hij bereid opnieuw te beginnen. Mozes treedt op als bemiddelaar en verzoener. In een vurig gebed herinnert hij aan de vroegere weldaden en trouw van God aan zijn beloften.
De Heer zei tegen Mozes: ‘Ga terug naar beneden, want jouw volk, dat je uit Egypte hebt geleid, misdraagt zich. Nu al zijn ze afgeweken van de weg die Ik hun gewezen heb. Ze hebben een stierenbeeld gemaakt, hebben daarvoor neergeknield, er offers aan gebracht en gezegd: “Israël, dit is je god, die je uit Egypte heeft geleid!”’
De Heer zei verder tegen Mozes: ‘Ik weet hoe onhandelbaar dit volk is. Houd mij niet tegen: mijn brandende toorn zal hen verteren. Maar uit jou zal Ik een groot volk laten voortkomen.’
Mozes probeerde de Heer, zijn God, milder te stemmen: ‘Wilt U dan uw toorn laten woeden tegen uw eigen volk, Heer, dat U met sterke hand en grote macht uit Egypte hebt bevrijd? Wilt U dat de Egyptenaren zeggen: “Hij heeft hen bevrijd om hen in het ongeluk te storten, om hen in het bergland te doden en van de aarde weg te vagen”? Wees niet langer toornig en zie ervan af onheil over uw volk te brengen! Denk toch aan uw dienaren Abraham, Isaak en Israël, aan wie U onder ede deze belofte hebt gedaan: “Ik zal jullie zo veel nakomelingen geven als er sterren aan de hemel zijn, en het hele gebied waarvan Ik gesproken heb zal Ik hun voor altijd in bezit geven.”’
Toen zag de Heer ervan af zijn volk te treffen met het onheil waarmee Hij gedreigd had.
Psalm 106, 19-23
Refr.: Heer, ontferm U over ons.
Zij maakten een stierkalf bij de Horeb
en bogen zich voor een stuk metaal.
God, hun eer, ruilden zij in voor een beeld
van een dier dat gras eet.
Vergeten waren zij God, hun redder,
die iets groots had verricht in Egypte,
wonderen in het land van Cham,
geduchte daden bij de Rietzee.
Hij besloot hen uit te roeien,
maar Mozes, de man die hij had gekozen,
verdedigde hen, ging voor Hem staan
en wendde zijn dodelijke woede af.
Uit het evangelie volgens Johannes 5, 31-47
Jezus verdedigt zijn zending tegenover sommige Joden die niet in Hem geloven. Vermits het getuigenis over zichzelf niet aanslaat, beroept Jezus zich op andere getuigen: op Mozes, die over Hem geschreven heeft, op de teksten van de Schriften die over Hem getuigen, op Johannes de Doper, op de Vader zelf die Hem gezonden heeft.
Jezus zei:
‘Als Ik nu over mezelf zou getuigen, dan was mijn verklaring niet betrouwbaar, maar iemand anders getuigt over Mij, en Ik weet dat zijn verklaring over Mij betrouwbaar is. U hebt boden naar Johannes gestuurd en hij heeft een betrouwbaar getuigenis afgelegd. Niet dat ik het getuigenis van een mens nodig heb, maar Ik zeg dit om u te redden. Johannes was een lamp die helder brandde, en u hebt zich een tijd in zijn licht verheugd.
Maar ik heb een belangrijker getuigenis dan Johannes: het werk dat de Vader mij gegeven heeft om te volbrengen. Wat Ik doe getuigt ervan dat de Vader Mij heeft gezonden. De Vader die Mij gezonden heeft, heeft dus zelf een getuigenis over Mij afgelegd. Maar u hebt zijn stem nooit gehoord en zijn gestalte nooit gezien, en u hebt zijn woord niet blijvend in u opgenomen, want aan degene die Hij gezonden heeft, schenkt u geen geloof.
U bestudeert de Schriften en u denkt daardoor eeuwig leven te hebben. Welnu, de Schriften getuigen over Mij, maar bij Mij wilt u niet komen om leven te ontvangen.
Niet dat de mensen Mij moeten eren, maar Ik ken u: u hebt geen liefde voor God in u.
Ik ben gekomen namens mijn Vader, maar u accepteert Mij niet, terwijl u iemand die namens zichzelf komt, wel zou accepteren.
Hoe zou u ooit tot geloof kunnen komen? Van elkaar wilt u wel eer ontvangen, maar u zoekt niet de eer die de enige God u kan geven.
U moet niet denken dat Ik u bij de Vader zal aanklagen; Mozes, op wie u uw hoop hebt gevestigd, klaagt u aan. Als u Mozes zou geloven, zou u ook mij geloven, hij heeft immers over mij geschreven. Maar als u niet gelooft wat hij geschreven heeft, hoe zou u dan geloven wat Ik zeg?’
Van Woord naar leven
Het evangelie van vandaag roept op tot geloof; geloof in Christus, gezonden door de Vader. Vandaag wil ik met u nadenken over ‘geloof’, zonder de pretentie te willen hebben dat wat je hieronder gaat lezen het enige en juiste antwoord is. En moest er al iets van waar zijn, is het zeker onvolledig.
In het evangelie zegt Jezus nergens: ‘uw gevoel heeft u gered’, of ‘uw inzicht heeft u gered’. Steeds zegt Hij: ‘uw geloof heeft u gered’.
Daar gaat het dus om: geloven in Hem die de Vader gezonden heeft.
Wat we soms durven vergeten is dat geloven in wezen gave is. Het is niet iets dat we zelf kunnen maken, we kunnen het enkel ontvangen. Het is de Geest die het ons schenkt.
Dat neemt niet weg dat geloven ook wel degelijk een act vraagt van de mens. Het vraagt innerlijke armoede, bereidheid, beschikbaarheid. Het vraagt openheid om het vuur van de Geest te kunnen ontvangen.
Dus de act van de mens bestaat erin je handen, je hart, je hele zijn in stilte en met veel geduld te openen voor de gave van het geloof, en je er aan toevertrouwen.
Het zou een vergissing zijn te denken dat we geloven wanneer we met onze lippen belijden dat we geloven. Dit kan zo zijn maar het is niet per definitie zo. Geloof is veel meer dan belijdenis met de lippen.
Zoals het ook niet per definitie is dat we in geloof leven wanneer we onze gebeden plichtsmatig vervuld hebben. Het is niet omdat je zoveel keer per dag bidt dat je leeft in geloof, lees: in overgave aan de Heer. Wat niet wil zeggen dat dit gebed zinloos zou zijn. Ook het bidden zonder geloof, of met een vechtend geloof, heeft zin. Maar het zou ons te ver leiden daar nu verder op in te gaan.
Geloof is stille overgave aan Gods aanwezigheid, het is je toevertrouwen aan zijn genade die je geschonken wordt wanneer je je hele zijn laat bevruchten door zijn tegenwoordigheid.
Het gebed van het hart is de sleutel tot deze overgave. Niet dat soort gebed dat ons in een soort stemming brengt van zoete gevoelens alsof dat het wezen zou zijn van ons geloofsleven. Als je deze gevoelens moest hebben moet je daar uiterst voorzichtig mee omgaan. Het is zelfs aan te raden er een zeker wantrouwen tegenover te hebben. Zoete gevoelens zijn dikwijls een product van ons eigen ikje.
Het gebed van overgave gebeurt doorgaans in een volgehouden discipline, dag na dag, de woestijn van je hart beminnend, los van oppervlakkige gevoelens. Het is gelovig weten dat Hij er is, dat Hij naar je kijkt met een blik die vervuld is van diepe liefde en genegenheid. Het is jezelf met je hele lichaam, je ziel en je verstand aan Hem geven; Hem beminnend vanuit de liefde die Hij in je legt.
Beleef je dit in duisternis of dorheid? Niet altijd zo fijn, maar in wezen (in wezen!) is het diepe genade. De woestijn is de meest vruchtbare plaats om tot waar innerlijk gebed te komen. Want daar sta enkel jij en de Heer. Het is soms diep confronterend, erg lastig ook, maar nogmaals: in wezen is het diepe genade.
In de woestijn worden we puur. In de dorst zuivert God ons uit.
Natuurlijk kan het gebed ook gevoelens van blijheid opwekken, van een werkelijk aanvoelen dat God je aanraakt. Het hoeft in ons gebedsleven niet altijd droogte te zijn om genadevol te zijn. Gevoelens van innerlijk vreugde opborrelend vanuit gebed kunnen uiteraard heel authentiek zijn. Om dankbaar over te zijn.
Maar wie meermaals per dag dagelijks bidt, en dit jaren volhoudt, weet uit ervaring dat het wezen van het gebed niet gaat om het steeds weer ervaren van blijde gevoelens. Het gaat om iets veel diepers, namelijk om het pure en naakte geloof dat God er is, en dat jij mag staan voor zijn aanschijn; twee liefdes die één worden.
Bemin Hem, bemin de stilte, en geef je. Geef je aan Hem die zich aan u geeft. En laat God God zijn. Dan word je mooi, zuiver en puur. Je zal een afstraling worden van wat er diep in je ziel gebeurt.
Ja, je zal liefde worden. Omdat je God God laat zijn, en toelaat dat jij in Hem smelt.
kris
Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Heer Jezus,
moge uw Geest ons hart doen neigen naar U. Moge het geheel in U opgenomen worden, en wel door Gods genade die zich manifesteert in U. Mogen wij vlam worden van jullie Vlam; één vuur, één liefde.
Oh mijn Liefste. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Cyrillus van Jeruzalem († 386)
Cyrillus van Jeruzalem, Palestina; bisschop & kerkvader
Cyrillus was afkomstig uit Jeruzalem waar hij rond 315 geboren moet zijn. Hij werd in 345 priester gewijd, en ontving in 348 uit handen van metropoliet Acacius van Cesarea de wijding tot bisschop van Jeruzalem. Acacius sympathiseerde met de arianen*.
Het duurde dus niet lang of Cyrillus, die de leer van Nicea was toegedaan, kwam met hem in botsing. Tot drie keer toe werd Cyrillus verbannen: in 357 en 360 door toedoen van een bisschoppensynode die voornamelijk uit ariaanse aanhangers bestond. Na zijn terugkeer in 362 stelde keizer Julianus de Afvallige (361-363) pogingen in het werk om de Joodse tempel weer op te bouwen; dit alleen maar om de door hem gehate christenen dwars te zitten.
Zijn derde verbanning, in 367, vond plaats op last van de ariaanse keizer Valens (364-378) zelf. Deze periode zou elf jaar duren; hij kon pas op zijn zetel terugkeren na de dood van de keizer. In 381 nam hij deel aan het Oecumenische Concilie van Constantinopel waar alle besluiten en stellingnames van Nicea werden bekrachtigd.
Van hem is een serie catechesen bewaard gebleven die hij gedurende de vasten en de paastijd van 348 (of 350) gehouden moet hebben in de door keizer Constantijn († 337; feest 21 mei) gebouwde Heilige-Grafkerk. Ze vormen de geloofsuitleg zoals ze werden gepresenteerd aan doopleerlingen die met Pasen zouden worden gedoopt. Ze zijn niet alleen van historisch, maar ook van theologisch belang.
Paus Leo XIII (1903) verleende hem de titel van kerkleraar.
* De leer der Arianen gaat terug op de priester Aríus uit Egypte († 336). De aanhangers ervan konden niet geloven, dat Jezus de Zoon van God genoemd kon worden. Hij was een bijzonder mens geweest, maar Zoon van God…? Zij kunnen zich niet voorstellen dat God mens kan worden.
Zij zeggen: “Het goddelijke en het menselijke: die twee passen niet bij elkaar. Het is óf het één óf het ander. Een mens kan nu eenmaal niet uit God voortkomen. Mensen kunnen door God worden gemààkt, zoals een houtsnijder beeldjes maakt. Net zomin als houten beeldjes uit een beeldhouwer worden geboren, net zomin kan een mens uit God voortkomen.”
Deze leer werd reeds op het Concilie van Nicea, dat onder leiding stond van keizer Constantijn de Grote (325), officieel als ketterij bestempeld.
Maar de ruzie tussen deze dwaalleer en de ware leer heeft honderden jaren geduurd en talloze slachtoffers geëist.
Bron: Heiligen.net
Laten wij bidden
Heer Jezus,
moge uw Geest ons hart doen neigen naar U. Moge het geheel in U opgenomen worden, en wel door Gods genade die zich manifesteert in U. Mogen wij vlam worden van jullie Vlam; één vuur, één liefde.
Oh mijn Liefste. Amen.