donderdag in week 1 door het jaar
De lezingen van vandaag bieden ons woorden van aanmoediging en inspiratie. In de brief aan de Hebreeën worden we opgeroepen om ons hart niet te verharden, maar elke dag trouw te blijven aan ons geloof en elkaar te bemoedigen. Het evangelie vertelt hoe Jezus in zijn mededogen een zieke man aanraakt en geneest, een teken van Gods liefdevolle aanwezigheid in de wereld.
In ‘Van Woord naar leven’ gaan we dieper in op wat ware empathie – een houding die we terugzien bij Jezus – voor ons kan betekenen.
Uit de brief van Paulus aan de Hebreeën 3, 7-14
In het eerste gedeelte van deze lezing wordt verwezen naar psalm 95 (tussenzang van vandaag) waarin wordt gewaarschud om niet halsstarrig te zijn zoals het volk destijds in de woestijn. Het is een aansporing tot waakzaamheid en onderlinge aanmoediging, zodat we trouw blijven aan ons geloof en deelgenoten van Christus blijven.
Broeders en zusters,
de heilige Geest zegt: ‘Horen jullie vandaag zijn stem, wees dan niet halsstarrig, als tijdens de opstand, ten tijde van de beproeving in de woestijn, waar jullie voorouders Mij op de proef stelden en tartten, al hadden ze mijn daden gezien, veertig jaar lang. Daarom wekten zij mijn toorn, Ik zei: “Altijd weer dwaalt hun hart, mijn wegen kennen ze niet.” En in mijn toorn heb Ik gezworen: “Nooit zullen ze mijn rust binnengaan.”’
Let er dus op, broeders en zusters, dat niemand van u door een kwaadwillig, ongelovig hart afvallig wordt van de levende God, maar wijs elkaar terecht, elke dag dat dit ‘vandaag’ nog geldt, opdat niemand van u door zonde verleid wordt en daardoor halsstarrig wordt. Want alleen als we tot het einde toe resoluut vasthouden aan ons aanvankelijk vertrouwen, blijven we deelgenoten van Christus.
Tussenzang: Psalm 95, 6-11
Refr.: Luister vandaag naar de stem van de Heer en wees niet halsstarrig
Ga binnen, laten wij buigen in aanbidding,
knielen voor de Heer, onze maker.
Ja, Hij is onze God
en wij zijn het volk dat Hij hoedt,
de kudde door zijn hand geleid.
Luister vandaag naar zijn stem:
‘Wees niet halsstarrig als bij Meriba,
als die dag bij Massa, in de woestijn,
toen jullie voorouders Mij op de proef stelden,
Mij tartten, al hadden ze mijn daden gezien.
Veertig jaar voelde Ik weerzin tegen hen.
Ik zei: “Het is een stuurloos volk
dat mijn wegen niet wil kennen.”
En Ik zwoer in mijn woede:
“Nooit gaan zij mijn rustplaats binnen!”’
Vers voor het evangelie (Ps 27, 11)
Alleluia.
Wijs mij uw weg, Heer,
leid mij op een effen pad,
bescherm mij tegen mijn vijanden.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Marcus 1, 40-45
Jezus wil de mensen inspireren tot geloof, zowel door zijn woorden als door de tekenen die Hij verricht. Deze tekenen maken zichtbaar dat Gods kracht aanwezig is in de wereld. Toch vraagt Jezus degenen die genezen zijn om niet te spreken over wat er is gebeurd, omdat het niet om het wonder zelf draait. Belangrijker is de erkenning van wie Hij is en de uitnodiging om zijn weg te volgen.
Er kwam iemand naar Jezus toe die door een huidziekte onrein was; hij smeekte Hem om hulp en zei, terwijl hij op zijn knieën viel: ‘Als U wilt, kunt U mij rein maken.’
Jezus kreeg medelijden, stak zijn hand uit, raakte hem aan en zei: ‘Ik wil het, word rein.’
En meteen verdween zijn ziekte en hij was rein.
Jezus stuurde hem weg met de ernstige waarschuwing: ‘Denk erom dat u er met niemand over praat, maar ga u aan de priester laten zien en breng als getuigenis voor de mensen het reinigingsoffer dat Mozes heeft voorgeschreven.’
Maar toen de man vertrokken was, ging hij overal breeduit rondvertellen wat er gebeurd was, waardoor Jezus niet langer openlijk in een stad kon verschijnen, maar op eenzame plaatsen buiten de steden moest blijven.
Toch bleven de mensen van alle kanten naar Hem toe komen.
Van Woord naar leven
CHRISTELIJKE EMPATHIE
(Bij Mc 1, 41)
In het evangelie van vandaag lezen we: Jezus kreeg medelijden, stak zijn hand uit, raakte hem aan en zei: ‘Ik wil het, word rein.’. Deze eenvoudige maar diepe woorden onthullen een kern van het christelijk leven: medelijden dat tot actie leidt.
Jezus’ medelijden was geen passief of vluchtig gevoel, geen oppervlakkige of vrome reactie die zonder gevolg bleef. Het was een diepe bewogenheid die Hem aanzette tot handelen. Hij strekte zijn hand uit, raakte de zieke aan en bracht genezing.
Dit medelijden, deze warme empathie, loopt als een rode draad door heel de Bijbel. Het gaat om een empathie die ons hart doet spreken en ons engageert naar de ander toe, ook wanneer dat tegen de publieke opinie ingaat. Het is een liefde die de ander ziet in zijn kwetsbaarheid; een liefde die niet wegkijkt, maar aanzet tot betrokkenheid en actie.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan (Lc 10, 25-37) toont ons een vergelijkbaar beeld. De Samaritaan, die de beroofde en gewonde man langs de weg ziet, laat zich raken door wat hij ziet. Het schokt hem zo diep dat het hem in beweging zet: hij verzorgt de wonden van de man, brengt hem naar een veilige plek en zorgt voor zijn herstel. Zijn medelijden was geen abstracte gedachte, maar een concrete daad van liefde.
Voor ons betekent dit oog hebben voor het kwetsbare en gebrokene in onze wereld. Denk aan de armen in onze samenleving, aan wie we vaak voorbijgaan. Denk aan de eenzaamheid van veel ouderen, die verlangen naar een luisterend oor en een warm bezoek. Denk aan die vele mensen die vandaag in stilte worstelen met depressie, uitkijkend naar mensen die tijd voor hen maken en mee ‘in hun put’ gaan zitten.
Hier in het Westen zijn de rechten van het kind doorgaans opgenomen in de wetgeving, maar wereldwijd worden deze rechten vaak geschonden, met afschuwelijke gevolgen voor kinderen. Paus Franciscus sprak gisteren tijdens zijn wekelijkse woensdagcatechese hier niet mis te verstane woorden over (zie leestip van vandaag). Dit onrecht zien, aanklagen en je er niet aan onttrekken, is ook een vorm van empathisch omgaan met een wereldwijd probleem en haar slachtoffers.
Maar het gaat ook om mensen heel dichtbij: onze partner, kinderen, buren, familie of kennissen. Wanneer zij het moeilijk hebben, mag het niet voldoende zijn om dat alleen te weten; het zou ons ook moeten aansporen om te handelen.
Als christen is deze vorm van empathisch handelen meer dan een menselijke inspanning. Het is een antwoord op de roep van de Heer die zegt: “Ik heb dorst” (Joh 19, 28). Het is Christus zelf die in de ander op ons wacht. Ons leven is een antwoord op zijn roep, een uitnodiging om in verbondenheid met Hem te leven en van daaruit te handelen. Christus is de genade die ons in staat stelt om echte empathie te tonen en liefdevolle daden te verrichten.
De Kerk is geroepen een warme gemeenschap te zijn, een plek waar christelijke empathie niet alleen wordt gevoeld, verkondigd, besproken of beschreven, maar vooral daadwerkelijk wordt geleefd. Moge Gods Geest ons van binnenuit bewegen om, in diepe verbondenheid met Jezus en als antwoord op zijn roep, de wereld met een bewogen hart te omarmen. Zo kunnen en zullen we licht en vrede brengen in de levens van anderen, door oprechte daden van kleine goedheid.
Laten we bidden
Liefdevolle God,
U die onze harten kent en ons nabij komt in onze kwetsbaarheid, raak ons in Christus aan met uw medelijden. Help ons U te ontvangen in onze eigen gebrokenheid, zodat wij door U geheeld kunnen worden.
Open vanuit deze ervaring onze ogen voor de nood van de wereld om ons heen: voor hen die lijden, die eenzaam zijn en zich verloren wanen. Moge ons hart op die momenten lijken op het Uwe: een hart dat niet stil blijft staan, maar zich engageert voor de ander. Geef ons de moed om niet weg te kijken, maar om het broze om ons heen met liefde te omarmen.
Heer, maak ons tot een warme Kerk, een gemeenschap waarin uw liefde zichtbaar wordt door onze handen, onze woorden en ons leven. Mogen we een Kerk zijn die leeft van binnen naar buiten, vanuit U elke medemens beminnend.
In Christus, onze Broeder en Heer.
Amen.
Geliefde mensen, laten we ervoor zorgen dat praten over empathie geen loze woorden blijven, maar ons aanzet tot een warme levenshouding die anderen in de diepte goeddoet.
Een toegewijde donderdag,
kris
Om mee op weg te gaan
Als we naar onze diepste hartintenties luisteren, zijn deze ongetwijfeld van goud. Wie verlangt er diep vanbinnen niet naar het goede, naar een leven als een werkelijk goed mens? Laten we echter eens heel eerlijk naar onszelf kijken: in hoeverre komt onze levenswandel overeen met deze intenties? Stel je voor dat we werkelijk zouden zijn wie we ten diepste willen zijn … Wat zou de wereld, onze samenleving, prachtig zijn. Helaas is dat vaak niet het geval. Er lijkt dus iets te haperen in het omzetten van onze intenties naar onze daden.
Sta stil bij wat dit in jou teweegbrengt. Wat houdt je tegen om te leven naar je diepste verlangen? Nodig God uit in dit proces. Laat Christus je raken, helen en begeleiden in je onvermogen en je op weg gaan naar de ander toe.
Moge Gods liefde zich openbaren door ons liefdevol handelen naar de naaste.
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.