donderdag in de 2e week van de veertigdagentijd
Zoals vaak houden ook de lezingen van vandaag ons een spiegel voor. Het evangelie vertelt het verhaal van Lazarus en de rijke man, een duidelijke spiegel voor onze eigen vrijgevigheid en solidariteit met wie tekortkomt. Jeremia benadrukt hierbij hoe belangrijk het is om écht naar God te luisteren, in plaats van elkaar naar de mond te praten. Mogen de lezingen van vandaag ons aansporen bewust te kiezen voor God, voor gulheid en betrokkenheid, wetend dat vrijgevigheid aan de armen gelijkstaat aan het dienen van God zelf.
Uit de profeet Jeremia 17, 5-10
Jeremia benadrukt dat vertrouwen op mensen ons kwetsbaar kan maken voor de waarheid, terwijl vertrouwen op de Heer ons in de waarheid houdt.
Dit zegt de Heer:
‘Vervloekt wie op een mens vertrouwt, wie zijn kracht ontleent aan stervelingen, wie zich afkeert van de Heer. Hij is als een struik in een dorre vlakte, hij merkt de komst van de regen niet op. Hij staat in een steenwoestijn, in een verzilt en verlaten land.
Gezegend wie op de Heer vertrouwt, wiens toeverlaat de Heer is. Hij is als een boom geplant aan water, zijn wortels reiken tot in de rivier. Hij merkt de komst van de hitte niet op, zijn bladeren blijven altijd groen. Tijden van droogte deren hem niet, steeds weer draagt hij vrucht.
Niets is zo onbetrouwbaar als het hart, onverbeterlijk is het, wie zal het kennen? Ik, de Heer, ben het die het hart doorgrondt, die nieren toetst, die ieder naar zijn levenswandel beloont, aan ieder geeft wat hij verdient.’
Tussenzang: Psalm 1
Refr.: Gelukkig de mens die op de Heer zijn hoop stelt.
Gelukkig de mens
die niet meegaat met wie kwaad doen,
die de weg van zondaars niet betreedt,
bij spotters niet aan tafel zit,
maar vreugde vindt in de wet van de Heer
en zich verdiept in zijn wet, dag en nacht.
Hij zal zijn als een boom,
geplant aan stromend water.
Op tijd draagt hij vrucht,
zijn bladeren verdorren niet.
Alles wat hij doet komt tot bloei.
Zo niet de wettelozen!
Zij zijn als kaf dat verwaait in de wind.
Wettelozen houden niet stand waar recht heerst,
zondaars niet in de kring van de rechtvaardigen.
De Heer beschermt de weg van de rechtvaardigen,
de weg van de wettelozen loopt dood.
Vers voor het evangelie (Ps 130, 5+7)
Ik zie uit naar de Heer,
en verlang naar zijn woord.
Bij de Heer is genade,
bij Hem is bevrijding, altijd weer.
Uit het evangelie volgens Lucas 16, 19-31
Jezus maakt via de parabel van de rijke man en Lazarus duidelijk dat niet rijkdom, maar mededogen met de armen bepalend is voor ons eeuwig geluk.
Jezus sprak tot de farizeeën:
‘Er was eens een rijke man die gewoon was zich te kleden in purperen gewaden en fijn linnen en die dagelijks uitbundig feestvierde. Een bedelaar die Lazarus heette, lag voor de poort van zijn huis, overdekt met zweren. Hij hoopte zijn maag te vullen met wat er overschoot van de tafel van de rijke man; maar er kwamen alleen honden aanlopen, die zijn zweren likten.
Op zekere dag stierf de bedelaar, en hij werd door de engelen weggedragen om aan Abrahams hart te rusten. Ook de rijke stierf en werd begraven.
Toen hij in het dodenrijk, waar hij hevig gekweld werd, zijn ogen opsloeg, zag hij in de verte Abraham met Lazarus aan zijn zijde. Hij riep: “Vader Abraham, heb medelijden met mij en stuur Lazarus naar me toe. Laat hem het topje van zijn vinger in water dopen om mijn tong te verkoelen, want ik lijd pijn in deze vlammen.”
Maar Abraham zei: “Kind, bedenk wel dat jij je deel van het goede al tijdens je leven hebt ontvangen, terwijl Lazarus niets dan ongeluk heeft gekend; nu vindt hij hier troost, maar lijd jij pijn. Bovendien ligt er een wijde kloof tussen ons en jullie, zodat wie van hier naar jullie wil gaan dat niet kan, en ook niemand van jullie naar ons kan oversteken.”
Toen zei de rijke man: “Dan smeek ik u, vader, dat u hem naar het huis van mijn vader stuurt, want ik heb nog vijf broers. Hij kan hen dan waarschuwen, zodat ze niet net als ik in dit oord van martelingen terechtkomen.”
Abraham zei: “Ze hebben Mozes en de Profeten: laten ze naar hen luisteren!”
De rijke man zei: “Nee, vader Abraham, maar als iemand van de doden naar hen toe komt, zullen ze tot inkeer komen.”
Maar Abraham zei: “Als ze niet naar Mozes en de Profeten luisteren, zullen ze zich ook niet laten overtuigen als er iemand uit de dood opstaat.”’
Van Woord naar leven
DE ARMEN ALS SPIEGEL VOOR WIE WIJ ZIJN
Het evangelie van vandaag kan confronterend zijn, vooral voor mensen die in materieel en financieel opzicht ruimschoots voorzien zijn. Jezus’ verhaal over de rijke man en Lazarus roept ons op tot bezinning en zelfreflectie.
Voor alle duidelijkheid: Rijkdom op zichzelf hoeft niet verkeerd te zijn. Jezus zelf kende immers ook vermogende vrienden. Zoals Jozef van Arimatea, die na Jezus’ kruisiging aan Pontius Pilatus toestemming vroeg om Jezus’ lichaam te begraven (Joh 19, 38). Of Nicodemus, een vooraanstaande farizeeër, met wie Jezus diepgaande boeiende gesprekken voerde over het opnieuw geboren worden (Joh 3 ,1-21).
De vraag is: hoe gaan wij om met onze middelen en bezittingen? Vaak blijken wij geneigd om vooral op te potten en onze ogen te sluiten voor degenen die tekortkomen. Deze houding lijkt in onze samenleving steeds meer aanvaardbaar te zijn, wat uiterst bedenkelijk is. In de eerste lezing waarschuwt Jeremia ons dat we niet te snel op elkaar moeten vertrouwen wanneer het bijvoorbeeld gaat over elkaar sussen omtrent de levensstijl die we hanteren. In ons praten met elkaar zou het wel eens kunnen zijn dat we elkaar verblinden. Jeremia draait er geen doekjes om: “Vervloekt wie op een mens vertrouwt, wie zijn kracht ontleent aan stervelingen”. Soms is het beter te luisteren naar de Heer en wat Hij zegt doorheen de Schrift, dan te bouwen op het zogenaamde ‘goede gesprek’ dat wij onder elkaar voeren over het omgaan met de armen.
De kloof tussen arm en rijk is vandaag de dag dieper dan we doorgaans vermoeden, vooral hier in onze westerse samenleving, waar de armen minder in beeld zijn dan op vele andere plekken in de wereld. Hier leven ze vaak verborgen. Je moet al écht oog voor hen willen hebben om te weten dat ze er zijn. En ze zijn er, maak je hierover vooral geen illusies.
Het evangelie van vandaag wijst ons op dit feit: we wéten dat er armen zijn, ook hier in de Lage Landen. We weten het. We zouden liegen als we zeggen dat we er geen weet van hebben. Bovendien verwijst Jezus ons naar de Schrift waar we – als het goed is – toch mee vertrouwd zijn. Jezus wijst de rijke man uit het evangelie erop dat God doorheen de Schriften herhaalde malen de mens oproept oog te hebben voor de armen. Zo lezen we in het boek Deuteronomium dat het onze plicht is om vrijgevig te zijn tegenover behoeftigen (Deut 15, 7-8). Jesaja roept ons in hoofdstuk 58 op om ons brood te delen met wie honger heeft en onderdak te bieden aan wie dakloos is (Jes 58,7). Amos veroordeelt scherp het onderdrukken van armen en kwetsbaren (Amos 5, 11-12), terwijl het boek Spreuken ons leert dat geven aan de armen gelijkstaat aan lenen aan God zelf (Spr 19, 17). En zo kunnen we verder gaan.
Wij als christenen kennen de evangelies die nadrukkelijk wijzen op onze verantwoordelijkheid wanneer het aankomt op het oog hebben voor de armen. In Matteüs 25, 35-40 benadrukt Jezus dat wat we voor de geringsten doen, we voor Hemzelf doen. In Lucas 12, 33-34 moedigt Hij ons aan om schatten in de hemel te verzamelen in plaats van aardse rijkdom na te jagen, en in Marcus 10, 21 daagt Jezus de rijke jongeman uit om zijn bezit aan de armen te schenken en Hem te volgen. Ook hier kunnen we nog tientallen voorbeelden aanhalen waarin we worden opgeroepen hart te hebben voor wie behoeftig is. En, ik herhaal het nogmaals: we wéten het. We weten het maar al te goed.
En door het feit dat we het weten, kennen we ook onze verantwoordelijkheid daarin. Paus Franciscus heeft dit al meermaals treffend uitgedrukt wanneer hij zegt dat de Kerk de vriend van de armen moet zijn. Dit houdt in dat zij gehoor geeft aan Gods vraag om daadwerkelijk nabij te zijn bij mensen in nood, bij mensen die fysiek honger hebben, actief betrokken bij situaties van ongelijkheid, en solidair met wie uitgesloten of vergeten wordt. Dit vraagt van de Kerk niet enkel een sobere levenswijze, maar vooral praktische daden van liefde, gerechtigheid en barmhartigheid, waardoor zij werkelijk Gods zorg en nabijheid tastbaar maakt in deze wereld. En – en da’s niet onbelangrijk – niet als een meerdere, maar als een werkelijke broer of zus.
Door oog en hart te hebben voor de armen kunnen we als christenen daadwerkelijk het verschil maken in een wereld die vaak gericht is op geld en de drang om te verzamelen en te bewaren. Dit geldt overigens niet alleen voor christenen. Ook Joden en moslims dragen dezelfde roeping in zich. De drie grote monotheïstische godsdiensten zouden op het gebied van armenzorg meer moeten samenwerken. Zij aanbidden immers uiteindelijk dezelfde God, die aan hen allen hetzelfde gemeenschappelijke gebod geeft om zorg te dragen voor de meest kwetsbaren onder ons.
Moge evangelie van vandaag ons allen aanmoedigen tot een eerlijke zelfreflectie: hoe gaan wij om met onze vermogens? Hoe kunnen wij daadwerkelijk antwoord geven aan de oproep om solidair en liefdevol betrokken te zijn op degenen die het nodig hebben?
Laat ons bidden
Heer Jezus,
open onze ogen voor wie leeft in armoede.
Open ons hart voor wie tekortkomt en lijdt.
Leer ons solidair en vrijgevig te zijn,
Moge ons leven uw goedheid weerspiegelen.
Maak ons tot instrumenten van uw liefde,
in woord én daad.
In uw naam.
Amen.
Geliefde mensen, laten we de armen omarmen met dezelfde liefde waarmee God ieder van ons bemint.
Een toegewijde donderdag,
kris
Om mee op weg te gaan
Het evangelie van vandaag nodigt ons uit om stil te staan en aandachtig in onszelf te kijken, óók in onze beurs. Hoe is het gesteld met onze vrijgevigheid en solidariteit, zowel in materieel als financieel opzicht? Durven we onszelf eerlijk af te vragen of onze manier van omgaan met geld en bezit werkelijk weerspiegelt wat Jezus van ons verlangt?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Van Woord naar leven
DE ARMEN ALS SPIEGEL VOOR WIE WIJ ZIJN
Het evangelie van vandaag kan confronterend zijn, vooral voor mensen die in materieel en financieel opzicht ruimschoots voorzien zijn. Jezus’ verhaal over de rijke man en Lazarus roept ons op tot bezinning en zelfreflectie.
Voor alle duidelijkheid: Rijkdom op zichzelf hoeft niet verkeerd te zijn. Jezus zelf kende immers ook vermogende vrienden. Zoals Jozef van Arimatea, die na Jezus’ kruisiging aan Pontius Pilatus toestemming vroeg om Jezus’ lichaam te begraven (Joh 19, 38). Of Nicodemus, een vooraanstaande farizeeër, met wie Jezus diepgaande boeiende gesprekken voerde over het opnieuw geboren worden (Joh 3 ,1-21).
De vraag is: hoe gaan wij om met onze middelen en bezittingen? Vaak blijken wij geneigd om vooral op te potten en onze ogen te sluiten voor degenen die tekortkomen. Deze houding lijkt in onze samenleving steeds meer aanvaardbaar te zijn, wat uiterst bedenkelijk is. In de eerste lezing waarschuwt Jeremia ons dat we niet te snel op elkaar moeten vertrouwen wanneer het bijvoorbeeld gaat over elkaar sussen omtrent de levensstijl die we hanteren. In ons praten met elkaar zou het wel eens kunnen zijn dat we elkaar verblinden. Jeremia draait er geen doekjes om: “Vervloekt wie op een mens vertrouwt, wie zijn kracht ontleent aan stervelingen”. Soms is het beter te luisteren naar de Heer en wat Hij zegt doorheen de Schrift, dan te bouwen op het zogenaamde ‘goede gesprek’ dat wij onder elkaar voeren over het omgaan met de armen.
De kloof tussen arm en rijk is vandaag de dag dieper dan we doorgaans vermoeden, vooral hier in onze westerse samenleving, waar de armen minder in beeld zijn dan op vele andere plekken in de wereld. Hier leven ze vaak verborgen. Je moet al écht oog voor hen willen hebben om te weten dat ze er zijn. En ze zijn er, maak je hierover vooral geen illusies.
Het evangelie van vandaag wijst ons op dit feit: we wéten dat er armen zijn, ook hier in de Lage Landen. We weten het. We zouden liegen als we zeggen dat we er geen weet van hebben. Bovendien verwijst Jezus ons naar de Schrift waar we – als het goed is – toch mee vertrouwd zijn. Jezus wijst de rijke man uit het evangelie erop dat God doorheen de Schriften herhaalde malen de mens oproept oog te hebben voor de armen. Zo lezen we in het boek Deuteronomium dat het onze plicht is om vrijgevig te zijn tegenover behoeftigen (Deut 15, 7-8). Jesaja roept ons in hoofdstuk 58 op om ons brood te delen met wie honger heeft en onderdak te bieden aan wie dakloos is (Jes 58,7). Amos veroordeelt scherp het onderdrukken van armen en kwetsbaren (Amos 5, 11-12), terwijl het boek Spreuken ons leert dat geven aan de armen gelijkstaat aan lenen aan God zelf (Spr 19, 17). En zo kunnen we verder gaan.
Wij als christenen kennen de evangelies die nadrukkelijk wijzen op onze verantwoordelijkheid wanneer het aankomt op het oog hebben voor de armen. In Matteüs 25, 35-40 benadrukt Jezus dat wat we voor de geringsten doen, we voor Hemzelf doen. In Lucas 12, 33-34 moedigt Hij ons aan om schatten in de hemel te verzamelen in plaats van aardse rijkdom na te jagen, en in Marcus 10, 21 daagt Jezus de rijke jongeman uit om zijn bezit aan de armen te schenken en Hem te volgen. Ook hier kunnen we nog tientallen voorbeelden aanhalen waarin we worden opgeroepen hart te hebben voor wie behoeftig is. En, ik herhaal het nogmaals: we wéten het. We weten het maar al te goed.
En door het feit dat we het weten, kennen we ook onze verantwoordelijkheid daarin. Paus Franciscus heeft dit al meermaals treffend uitgedrukt wanneer hij zegt dat de Kerk de vriend van de armen moet zijn. Dit houdt in dat zij gehoor geeft aan Gods vraag om daadwerkelijk nabij te zijn bij mensen in nood, bij mensen die fysiek honger hebben, actief betrokken bij situaties van ongelijkheid, en solidair met wie uitgesloten of vergeten wordt. Dit vraagt van de Kerk niet enkel een sobere levenswijze, maar vooral praktische daden van liefde, gerechtigheid en barmhartigheid, waardoor zij werkelijk Gods zorg en nabijheid tastbaar maakt in deze wereld. En – en da’s niet onbelangrijk – niet als een meerdere, maar als een werkelijke broer of zus.
Door oog en hart te hebben voor de armen kunnen we als christenen daadwerkelijk het verschil maken in een wereld die vaak gericht is op geld en de drang om te verzamelen en te bewaren. Dit geldt overigens niet alleen voor christenen. Ook Joden en moslims dragen dezelfde roeping in zich. De drie grote monotheïstische godsdiensten zouden op het gebied van armenzorg meer moeten samenwerken. Zij aanbidden immers uiteindelijk dezelfde God, die aan hen allen hetzelfde gemeenschappelijke gebod geeft om zorg te dragen voor de meest kwetsbaren onder ons.
Moge evangelie van vandaag ons allen aanmoedigen tot een eerlijke zelfreflectie: hoe gaan wij om met onze vermogens? Hoe kunnen wij daadwerkelijk antwoord geven aan de oproep om solidair en liefdevol betrokken te zijn op degenen die het nodig hebben?
Laat ons bidden
Heer Jezus,
open onze ogen voor wie leeft in armoede.
Open ons hart voor wie tekortkomt en lijdt.
Leer ons solidair en vrijgevig te zijn,
Moge ons leven uw goedheid weerspiegelen.
Maak ons tot instrumenten van uw liefde,
in woord én daad.
In uw naam.
Amen.
Geliefde mensen, laten we de armen omarmen met dezelfde liefde waarmee God ieder van ons bemint.
Een toegewijde donderdag,
kris
Om mee op weg te gaan
Het evangelie van vandaag nodigt ons uit om stil te staan en aandachtig in onszelf te kijken, óók in onze beurs. Hoe is het gesteld met onze vrijgevigheid en solidariteit, zowel in materieel als financieel opzicht? Durven we onszelf eerlijk af te vragen of onze manier van omgaan met geld en bezit werkelijk weerspiegelt wat Jezus van ons verlangt?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.