De Heilige Geest leidt het volk van God naar Jezus, onze hoop
Gisteren sloot paus Franciscus zijn catechesecyclus over de Heilige Geest af met een verdere reflectie op hoe de Geest het volk van God leidt naar Jezus, onze hoop. Hij benadrukte dat de Heilige Geest niet alleen de Kerk vervult met hoop, maar ook een actieve kracht is die helpt die hoop uit te dragen en zichtbaar te maken in de wereld.
“Dierbare broeders en zusters, goedemorgen!
We zijn aan het einde gekomen van onze catechesecyclus over de Heilige Geest en de Kerk. Laten we deze laatste reflectie wijden aan de titel van de gehele cyclus: ‘De Geest en de Bruid. De Heilige Geest leidt het volk van God naar Jezus, onze hoop.’ Deze titel verwijst naar een van de laatste verzen van de Bijbel, in het boek Openbaring, waar staat: “De Geest en de bruid zeggen: ‘Kom!’” (Op 22, 17). Tot wie is deze oproep gericht? Tot de verrezen Christus. Zowel de apostel Paulus (1 Kor 16, 22) als de Didachè, een geschrift uit de apostolische tijd, getuigen dat in de liturgische bijeenkomsten van de eerste christenen de Aramese uitroep “Maràna tha!” steeds opnieuw weerklonk, wat betekent: “Kom, Heer Jezus!” Een gebed tot Christus om te komen.
In de vroegste tijd had deze oproep een context die wij vandaag ‘eschatologisch’ zouden noemen. Het drukte het vurige verlangen uit naar de glorieuze terugkeer van de Heer. En deze uitroep en de verwachting die het uitdrukte, zijn nooit verdwenen uit de Kerk. Ook vandaag nog, in de Mis, wordt na de consecratie de dood en verrijzenis van Christus verkondigd ‘in afwachting van zijn komst.’ De Kerk wacht op de komst van de Heer.
Maar dit verlangen naar deze komst van Christus is niet de enige vorm van verwachting gebleven. Het is ook verbonden geraakt met de verwachting van zijn voortdurende komst in de huidige, pelgrimerende situatie van de Kerk. Het is vooral naar deze komst dat de Kerk verwijst, wanneer zij, geïnspireerd door de Heilige Geest, uitroept naar Jezus: ‘Kom!’
Er heeft zich een betekenisvolle verandering – of beter gezegd, een ontwikkeling – voorgedaan in de oproep ‘Kom, Heer Jezus!’ Deze oproep is niet meer uitsluitend gericht tot Christus, maar ook tot de Heilige Geest zelf! Degene die roept, is nu ook degene tot wie geroepen wordt. ‘Kom!’ is de oproep waarmee bijna alle hymnen en gebeden tot de Heilige Geest beginnen: ‘Kom, o scheppende Geest,’ zoals we bidden het Veni Sancte Spiritus, vóór en tijdens de Pinksterviering, en in zoveel andere gebeden. Dat is terecht, want na de verrijzenis is de Heilige Geest het ware ‘alter ego’ van Christus, degene die Hem vertegenwoordigt en aanwezig en werkzaam maakt in de Kerk. Hij is het die ‘de toekomstige dingen aankondigt’ (Joh 16, 13) en ons helpt ze te verlangen en verwachten. Daarom zijn Christus en de Geest onafscheidelijk, ook in het verloop van de heilsgeschiedenis.
De Heilige Geest is de altijd stromende bron van de christelijke hoop. De heilige Paulus heeft ons deze kostbare woorden nagelaten: ‘Moge de God van de hoop u vervullen met alle vreugde en vrede in het geloof, zodat u overvloedig zult zijn in hoop door de kracht van de Heilige Geest’ (Rom 15, 13). Als de Kerk een schip is, dan is de Heilige Geest het zeil dat haar voortstuwt over de zee van de geschiedenis, vandaag net zoals in het verleden!
Hoop is geen leeg woord, of een vage wens dat alles beter zal worden. Hoop is een zekerheid, gebaseerd op Gods trouw aan zijn beloften. Daarom wordt het een ’theologische deugd’ genoemd: het is door God gegeven en heeft God als garantie. Het is geen passieve deugd die simpelweg wacht tot dingen gebeuren. Het is een uiterst actieve deugd die helpt dingen te laten gebeuren. Iemand die zich heeft ingezet voor de bevrijding van de armen, schreef deze woorden: ‘De Heilige Geest is de oorsprong van de uitroep van de armen. Hij is de kracht gegeven aan wie geen kracht hebben. Hij leidt de strijd voor emancipatie en de volledige realisatie van het volk van de onderdrukten.’ (J. Comblin, Spirito Santo e liberazione, Assisi 1989, 236)
De christen kan niet tevreden zijn met alleen hoop te hebben; hij moet ook hoop uitstralen, een zaaier van hoop zijn. Dat is het mooiste geschenk dat de Kerk aan de hele mensheid kan geven, vooral in momenten waarin alles lijkt te wijzen op het strijken van de zeilen.
De apostel Petrus spoorde de eerste christenen aan met deze woorden: ‘Heilig in uw harten Christus als Heer, altijd bereid tot verantwoording aan eenieder die u rekenschap vraagt van de hoop die in u leeft.’ Maar hij voegde een aanbeveling toe: ‘Doch met zachtmoedigheid en respect’ (1 Pet 3, 15-16). Want het is niet zozeer de kracht van argumenten die mensen overtuigt, maar de liefde die we erin weten te leggen. Dit is de eerste en meest effectieve vorm van evangelisatie. Iedereen kan op deze manier bijdragen aan evangelisatie!
Dierbare broeders en zusters, moge de Geest ons altijd helpen om ‘overvloedig te zijn in hoop door de kracht van de Heilige Geest’!”
Na de audiëntie
Na de audiëntie begroette paus Franciscus nog enkele groepen uit het publiek.
Hij sloot af met woorden van hoop, gericht aan gebieden die te maken hebben met instabiliteit of oorlog.
“Ik volg dagelijks wat er gebeurt in Syrië, in deze delicate periode van haar geschiedenis. Ik hoop dat er een politieke oplossing wordt bereikt die, zonder verdere conflicten of verdeeldheid, verantwoordelijk stabiliteit en eenheid voor het land bevordert. Ik bid, op voorspraak van de Heilige Maagd Maria, dat het Syrische volk in vrede en veiligheid mag leven in hun geliefde land en dat de verschillende religies samen kunnen wandelen in vriendschap en wederzijds respect, ten behoeve van deze natie die al zoveel jaren door oorlog wordt gekweld.
Ik denk ook altijd aan het door oorlog verscheurde Oekraïne dat zoveel lijdt. Laten we bidden dat er een oplossing wordt gevonden. En ik denk aan Palestina, Israël en Myanmar. Moge de vrede terugkeren, moge er vrede zijn! Oorlog is altijd een nederlaag.
Laten we bidden voor vrede.”
Bron: Vatican-news
