Christus, Koning van het heelal – B
Hoogfeest
Vandaag vieren we het hoogfeest van Christus Koning, een moment waarop we ons richten op het hart van Jezus’ koningschap, dat radicaal anders is dan wereldse macht. De lezingen van vandaag wijzen ons op de eeuwigheid en volheid van Christus’ heerschappij, maar tegelijkertijd ook op de nederigheid en kwetsbaarheid waarmee Hij regeert. De profeet Daniël ziet in een visioen een Koning die alle volkeren zal verenigen, terwijl het boek Openbaring dit verder verdiept door Christus te beschrijven als degene die ons in liefde bevrijdt en tot een koninklijk priesterschap verheft. In het evangelie maakt Jezus duidelijk dat zijn koninkrijk “niet van deze wereld” is. Hij heerst niet door geweld of overheersing, maar door waarheid en zelfgave. Zijn troon is het kruis, zijn macht de liefde die leven geeft. Dit koningschap roept ons op om ons leven te laten raken door Christus zelf en door te geven wat we ontvangen: dienstbaarheid, hoop en vrede.
Uit de profeet Daniël 7, 13-14
In deze eerste lezing beluisteren we een visioen dat de kern van het feest van vandaag weerspiegelt: Christus als de eeuwige Koning. De beschrijving van “iemand die eruitzag als een mens” verwijst naar Christus, die door God wordt verheven tot een koningschap dat alle volkeren omvat en nooit zal eindigen, een macht die niet alleen heerst maar ook dient als teken van hoop en verlossing voor de hele mensheid.
In mijn nachtelijk visioen zag ik dat er met de wolken van de hemel iemand kwam die eruitzag als een mens. Hij naderde de oude wijze en werd voor Hem geleid. Hem werden macht, eer en het koningschap verleend, en alle volken en naties, welke taal zij ook spraken, dienden hem. Zijn heerschappij was een eeuwige heerschappij, die nooit ten einde zou komen, zijn koningschap zou nooit te gronde gaan.
Tussenzang: Uit ps 93
(tekst onder geluidsfragment)
Refr.: De Heer is koning, met luister omkleed.
De Heer is koning, met luister omkleed,
met macht heeft de Heer zich omgord.
Zo vast als de aarde, onwankelbaar,
zo vast staat uw troon door de eeuwen,
van eeuwigheid, God, zijt Gij.
Betrouwbaar is alles wat Gij betuigt,
uw huis zij heilig in lengte van dagen.
Uit het boek Apocalyps 1, 5-8
Deze tweede lezing uit het boek Apocalyps beschrijft Christus als de eeuwige en almachtige Heer, die uit liefde de mensheid heeft verlost en tot een koninklijk priesterschap heeft gemaakt. Het onderstreept zijn komende verschijning in glorie, waarbij alle mensen Hem zullen erkennen, en bevestigt Gods eeuwige aanwezigheid als het begin en het einde, de alfa en de omega.
Genade zij u van Jezus Christus, de betrouwbare getuige, de eerstgeborene uit de dood, de heerser over de vorsten van de aarde. Aan Hem die ons liefheeft en ons van onze zonden heeft bevrijd door zijn bloed, die een koninkrijk uit ons gevormd heeft en ons heeft gemaakt tot priesters voor God, zijn Vader – aan Hem komt de eer toe en de macht, tot in eeuwigheid. Amen.
Hij komt met de wolken, en dan zal iedereen Hem zien, ook degenen die Hem doorstoken hebben. Alle volken op aarde zullen over Hem weeklagen. Ja, amen.
‘Ik ben de alfa en de omega,’ zegt God, de Heer, ‘Ik ben het die is, die was en die komt, de Almachtige.’
Vers voor het evangelie (Mt 11, 9-10)
Alleluia.
Gezegend Hij die komt
in de naam van de Heer.
Gezegend het komende koninkrijk
van onze vader David.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Johannes 18, 33b-37
We mogen getuigen zijn van een gesprek tussen Pilatus en Jezus. Jezus legt uit dat zijn koningschap niet van deze wereld is, maar een geestelijk en hemels koningschap dat niet met macht of geweld wordt verdedigd. Hij maakt duidelijk dat het zijn roeping is om de waarheid te verkondigen. En wie openstaat voor de waarheid, laat zich raken door zijn woorden.
Pilatus liet Jezus bij zich komen en vroeg Hem: ‘Bent U de koning van de Joden?’
Jezus antwoordde: ‘Vraagt u dit uit uzelf of hebben anderen dit over Mij gezegd?’
‘Ik ben toch geen Jood,’ antwoordde Pilatus. ‘Uw volk en uw hogepriesters hebben U aan mij uitgeleverd – wat hebt U gedaan?’
Jezus antwoordde: ‘Mijn koningschap hoort niet bij deze wereld. Als mijn koningschap bij deze wereld hoorde, zouden mijn dienaren wel gevochten hebben om te voorkomen dat Ik aan de Joden werd uitgeleverd. Maar mijn koninkrijk is niet van hier.’
Pilatus zei: ‘U bent dus koning?’
‘U zegt dat Ik koning ben,’ zei Jezus. ‘Ik ben geboren en naar de wereld gekomen om van de waarheid te getuigen, en ieder die de waarheid is toegedaan, luistert naar wat Ik zeg.’
Van Woord naar leven
TWEE TRONEN, ÉÉN WAARHEID
(Bij het hoogfeest van Christus Koning)
Vandaag zien we twee koningen tegenover elkaar. Ze staan in dezelfde ruimte. Pilatus met zijn koningschap, en Jezus met het zijne. Hetzelfde woord, maar met een totaal andere invulling. Het koningschap van Pilatus staat voor macht, overheersing, gediend willen worden, rijkdom, toe-eigening. Jezus’ koningschap daarentegen staat voor nederigheid, vrede, liefde, dienstbaarheid en zichzelf geven. Twee koningen in dezelfde ruimte, dicht bij elkaar, maar onvergelijkbaar.
Iets soortgelijks zien we bij het laatste avondmaal, een van de grootste momenten in de geschiedenis: Jezus en Judas, aan dezelfde tafel. Jezus, die de mensheid komt verlossen, en Judas, die de Liefde verraadt.
Dit patroon zien we ook in de wereld om ons heen, in het verleden en vandaag de dag. Liefde en kwaad, waarheid en leugen, ze bestaan naast elkaar, dicht bij elkaar, in dezelfde ruimte.
En als we eerlijk in de spiegel kijken, herkennen we het ook in onszelf: licht en donker, liefde en angst, aanbidding en weglopen. Alles in dezelfde persoon, in hetzelfde hart, in dezelfde ruimte.
Zowel het koningschap van Pilatus als dat van Jezus wordt gekenmerkt door macht, maar met een totaal andere invulling. Pilatus oefent macht uit zonder God, puur menselijk, gericht op overheersing. Jezus’ macht is goddelijk, en gekenmerkt door nederigheid, vergeving en dienstbaarheid. Zijn almacht is zichtbaar in broosheid: Hij zoekt ons op, wast onze voeten, draagt het kruis en geeft zijn leven in liefde.
De vraag is: voor welk koningschap kiezen wij? Welk koningschap laten we diep in onszelf toe? Kiezen we voor het duiveltje van wereldse macht, of verwelkomen we de Heer in zijn goddelijke nederigheid?
Laten we de Heer toe om voor ons neer te knielen en onze voeten te wassen? Zijn we bereid ons door Hem te laten reinigen, zodat we vernieuwd worden en deel kunnen hebben aan zijn liefde? Verwelkomen we Hem in de verborgen plekken van ons hart, daar waar we kwetsbaar en verloren zijn? Durven we ons openen voor zijn aanraking, zodat zijn licht onze duisternis kan omvormen tot leven en hoop?
Geen enkele Pilatus, hoe machtig, rijk of invloedrijk ook, kan bieden wat Jezus biedt. Alleen Hij bezit de goddelijke almacht die ons echt kan bevrijden. Hij belichaamt niet alleen deze macht, maar Hij brengt haar naar ons toe, en biedt zichzelf in ons diepste binnenste aan.
Jezus’ koningschap is een koningschap van liefde. Het wil ons leren om God in waarheid te kennen en zijn liefde gestalte te geven in deze wereld. Een wereld zonder honger, zonder oorlog, zonder wereldse overheersing. Niet alleen op wereldniveau, maar ook in onze gemeenschappen, in onze gezinnen en in ons eigen hart.
Laat ons de Heer verwelkomen in zijn goddelijke nederigheid en hemelse almacht. Als een bedelaar komt Hij naar ons toe, vragend of wij ons hart willen leggen in het Zijne. Hij nodigt ons uit deel te worden van zijn liefde, van Gods liefde voor iedereen.
Kom, laten we ons toevertrouwen aan Jezus en zijn koningschap. Het loont de moeite, absoluut! Laat ons Kerk zijn, een gemeenschap van liefde, om de wereld te omarmen met Gods licht. Laat ons een paasgemeenschap zijn, voortdurend groeiend in Hem.
Laten we bidden
Heer Jezus, Christus Koning,
als een bedelaar komt U naar ons toe,
smekend om onze liefde.
Mogen wij U lof toezingen
door uw liefde te zijn voor elkaar,
diep verankerd in U.
Alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, vandaag staan licht en donker, liefde en macht tegenover elkaar, net als in ons eigen hart. Kies voor het koningschap van Jezus: nederigheid, liefde en dienstbaarheid. Laat zijn licht je duisternis omvormen tot een leven van liefde voor ieder.
Een gezegend hoogfeest,
kris
Om mee op weg te gaan
Als je bidt, stel je dan voor (maar dieper dan een beeld alleen) dat Christus voor je neerknielt om je voeten te wassen. Dát is zijn koningschap. Laat het gebeuren. Laat het een feest zijn van Gods barmhartigheid voor jou.
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Christus, Koning van het heelal
Het hoogfeest ‘Christus Koning van het heelal’ wordt gevierd op de laatste zondag van het kerkelijk jaar. Het viert de universele heerschappij van Jezus, het geïncarneerde Woord van God.
Laatste zondag kerkelijk jaar
Christus Koning is de plechtige afsluiting van het kerkelijk jaar in de Romeinse Ritus van de Katholieke Kerk. De officiële Latijnse naam voor dit hoogfeest luidt: Dominus Noster Iesus Christus Universorum Rex.
Pius XI
Het werd ingesteld door paus Pius XI in 1925 bij het zestiende eeuwfeest van het Eerste Concilie van Nicea. De encycliek die hij daartoe schreef was Quas Primas. Op genoemd Concilie werd plechtig uitgesproken dat Jezus de Zoon van God is en “één in wezen met de Vader”: Deum de Deo, Lumen de Lumine, Deum verum de Deo vero (‘God uit God, Licht uit Licht, ware God uit de ware God’) uit het Credo.
Vijfde zondag vóór Kerstmis
Vóór het Tweede Vaticaans Concilie vond Christus Koning plaats op de laatste zondag van oktober. Bij die viering hoorde ook de plechtige toewijding van de gehele mensheid aan het Goddelijk Hart. Thans vindt het plaats op de vijfde zondag vóór Kerstmis.
Heerser van de nieuwe schepping
De liturgie van ‘Christus, Koning van het heelal’ benadrukt de rol van Jezus als heerser van de schepping in het nieuwe heilsbestel, in de Bijbel aangeduid als Rijk Gods. Door zijn Dood en Verrijzenis is er een eind gekomen aan de oude orde, waarin de mens onderworpen was aan de macht van de dood. Al wie in Christus gelooft zal worden verheven tot een schepsel dat de eeuwige heerlijkheid zal mogen genieten.
Metaforische titel
Pius XI schrijft in Quas Primas dat Christus’ titel koning een metaforische is. Hij is ontleend aan de menselijke werkelijkheid en geprojecteerd op een goddelijke. De titel benadrukt Jezus “zijn hoge graad van volmaaktheid waardoor hij alle schepselen overtreft”, aldus de paus.
‘Uw rijk kome’
Paus Benedictus XVI drukte het wezen van Christus’ koningschap als volgt uit. “Het Koninkrijk van Christus volgt de criteria van deze wereld niet. Zijn maatstaf is de liefde, de toewijding, de inzet voor de behoeftigen naar lichaam en ziel. Als we in het Onze Vader bidden dat zijn rijk kome, dan vereist dat van ons dat we de bereidheid hebben de wil van onze koning in ons eigen leven om te zetten. De Heer zal ons laten zien waarmee we onze medemensen kunnen helpen”, aldus Benedictus in zijn Angelus-toespraak op Christus Koning, 23 november 2008.
Liturgie
De psalmen die in het Officie worden gezongen zijn zogenoemde Koningspsalmen: ps.113, ps.117, ps.2, ps.72, ps.110 en ps.145. De oratie van dit hoogfeest luidt:
Almachtige eeuwige God, in Christus heb Gij alles nieuw gemaakt. Hij is uw welbeminde Zoon en koning van de nieuwe schepping. Verdrijf het kwaad dat ons tot slaven maakt, zodat heel de schepping U als Heer erkent en eensgezind uw grootheid prijst.
Bron: KRO
Van Woord naar leven
TWEE TRONEN, ÉÉN WAARHEID
(Bij het hoogfeest van Christus Koning)
Vandaag zien we twee koningen tegenover elkaar. Ze staan in dezelfde ruimte. Pilatus met zijn koningschap, en Jezus met het zijne. Hetzelfde woord, maar met een totaal andere invulling. Het koningschap van Pilatus staat voor macht, overheersing, gediend willen worden, rijkdom, toe-eigening. Jezus’ koningschap daarentegen staat voor nederigheid, vrede, liefde, dienstbaarheid en zichzelf geven. Twee koningen in dezelfde ruimte, dicht bij elkaar, maar onvergelijkbaar.
Iets soortgelijks zien we bij het laatste avondmaal, een van de grootste momenten in de geschiedenis: Jezus en Judas, aan dezelfde tafel. Jezus, die de mensheid komt verlossen, en Judas, die de Liefde verraadt.
Dit patroon zien we ook in de wereld om ons heen, in het verleden en vandaag de dag. Liefde en kwaad, waarheid en leugen, ze bestaan naast elkaar, dicht bij elkaar, in dezelfde ruimte.
En als we eerlijk in de spiegel kijken, herkennen we het ook in onszelf: licht en donker, liefde en angst, aanbidding en weglopen. Alles in dezelfde persoon, in hetzelfde hart, in dezelfde ruimte.
Zowel het koningschap van Pilatus als dat van Jezus wordt gekenmerkt door macht, maar met een totaal andere invulling. Pilatus oefent macht uit zonder God, puur menselijk, gericht op overheersing. Jezus’ macht is goddelijk, en gekenmerkt door nederigheid, vergeving en dienstbaarheid. Zijn almacht is zichtbaar in broosheid: Hij zoekt ons op, wast onze voeten, draagt het kruis en geeft zijn leven in liefde.
De vraag is: voor welk koningschap kiezen wij? Welk koningschap laten we diep in onszelf toe? Kiezen we voor het duiveltje van wereldse macht, of verwelkomen we de Heer in zijn goddelijke nederigheid?
Laten we de Heer toe om voor ons neer te knielen en onze voeten te wassen? Zijn we bereid ons door Hem te laten reinigen, zodat we vernieuwd worden en deel kunnen hebben aan zijn liefde? Verwelkomen we Hem in de verborgen plekken van ons hart, daar waar we kwetsbaar en verloren zijn? Durven we ons openen voor zijn aanraking, zodat zijn licht onze duisternis kan omvormen tot leven en hoop?
Geen enkele Pilatus, hoe machtig, rijk of invloedrijk ook, kan bieden wat Jezus biedt. Alleen Hij bezit de goddelijke almacht die ons echt kan bevrijden. Hij belichaamt niet alleen deze macht, maar Hij brengt haar naar ons toe, en biedt zichzelf in ons diepste binnenste aan.
Jezus’ koningschap is een koningschap van liefde. Het wil ons leren om God in waarheid te kennen en zijn liefde gestalte te geven in deze wereld. Een wereld zonder honger, zonder oorlog, zonder wereldse overheersing. Niet alleen op wereldniveau, maar ook in onze gemeenschappen, in onze gezinnen en in ons eigen hart.
Laat ons de Heer verwelkomen in zijn goddelijke nederigheid en hemelse almacht. Als een bedelaar komt Hij naar ons toe, vragend of wij ons hart willen leggen in het Zijne. Hij nodigt ons uit deel te worden van zijn liefde, van Gods liefde voor iedereen.
Kom, laten we ons toevertrouwen aan Jezus en zijn koningschap. Het loont de moeite, absoluut! Laat ons Kerk zijn, een gemeenschap van liefde, om de wereld te omarmen met Gods licht. Laat ons een paasgemeenschap zijn, voortdurend groeiend in Hem.
Laten we bidden
Heer Jezus, Christus Koning,
als een bedelaar komt U naar ons toe,
smekend om onze liefde.
Mogen wij U lof toezingen
door uw liefde te zijn voor elkaar,
diep verankerd in U.
Alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, vandaag staan licht en donker, liefde en macht tegenover elkaar, net als in ons eigen hart. Kies voor het koningschap van Jezus: nederigheid, liefde en dienstbaarheid. Laat zijn licht je duisternis omvormen tot een leven van liefde voor ieder.
Een gezegend hoogfeest,
kris
Om mee op weg te gaan
Als je bidt, stel je dan voor (maar dieper dan een beeld alleen) dat Christus voor je neerknielt om je voeten te wassen. Dát is zijn koningschap. Laat het gebeuren. Laat het een feest zijn van Gods barmhartigheid voor jou.
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.