26 dec – H. Stefanus, eerste martelaar
Vandaag, daags na Kerst, vieren we het feest van de heilige Stefanus. Na de warme romantiek van de kerstnacht worden we vandaag abrupt geconfronteerd met de harde werkelijkheid van geloofsvervolging. Het verhaal van Stefanus, zoals we horen in de Handelingen van de Apostelen, getuigt van een diep geloof en een buitengewone kracht van vergeving. Terwijl hij gestenigd werd bad hij, vervuld van de heilige Geest, voor zijn vijanden: “Heer, reken hun deze zonde niet aan.” Zijn getuigenis weerspiegelt de woorden van Jezus in het evangelie van vandaag, waar Hij zijn leerlingen oproept standvastig te blijven en te vertrouwen op de Geest. Beide lezingen tonen aan dat de vreugde van Kerst niet losstaat van de soms harde realiteit van het trouw blijven aan je geloof in een vaak vijandige wereld.
Uit de Handelingen van de Apostelen 6, 8-10 + 7, 54-60
We horen hoe Stefanus werd beschuldigd en uiteindelijk werd gestenigd door een woedende menigte. Vervuld van de heilige Geest bad hij tot het einde voor vergeving voor zijn beulen, een indrukwekkend getuigenis van geloof en vergeving.
Stefanus verrichtte dankzij Gods genade en kracht grote wonderen en tekenen onder het volk. Enkele leden van de synagoge van de Vrijgelatenen, waartoe ook Joden uit Cyrene en Alexandrië behoorden, evenals Joden uit Cilicië en Asia, kwamen echter in verzet en begonnen met hem te redetwisten, maar ze konden niet op tegen zijn wijsheid en tegen de Geest die hem bezielde. Toen ze hem hoorden, werden ze razend op hem, ze knarsetandden van woede.
Maar vervuld van de heilige Geest sloeg Stefanus zijn blik op naar de hemel en zag de luister van God, en Jezus, die aan Gods rechterhand stond, en hij zei: ‘Ik zie de hemel geopend en de Mensenzoon, die aan Gods rechterhand staat.’
Maar ze schreeuwden en tierden, hielden hun handen voor hun oren en stormden met zijn allen op hem af. Ze dreven hem de stad uit om hem te stenigen.
De getuigen gaven hun mantel in bewaring bij een jongeman die Saulus heette.
Terwijl Stefanus gestenigd werd, riep hij uit: ‘Heer Jezus, ontvang mijn geest.’
Hij viel op zijn knieën en riep luidkeels: ‘Heer, reken hun deze zonde niet aan!’
En na deze woorden stierf hij.
Tussenzang: Ps 31, 3cd-4 + 6 + 8 + 16-17
Refr.: Vertrouwvol leg ik mijn geest in uw handen, Heer.
Heer, wees voor mij een rots, een toevlucht,
een vesting die mij redding biedt.
U bent mijn rots, mijn vesting,
U zult mijn gids zijn, mij leiden,
tot eer van uw naam.
In uw hand leg ik mijn geest,
Heer, trouwe God, verlos mij.
Ik zal mij verblijden,
juichen over uw trouw,
want U ziet mijn ellende.
U kent de nood van mijn ziel.
mijn lot en mijn leven zijn in uw hand,
bevrijd mij van mijn vijanden en vervolgers.
Laat het licht van uw gelaat over mij schijnen,
toon uw trouw en red uw dienaar.
Vers voor het evangelie (Ps 118, 26a + 27a)
Alleluia.
Gezegend wie komt in de naam van de Heer.
De Heer is God, Hij verlicht ons.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Matteüs 10, 17-22
Jezus moedigt zijn volgelingen aan om, ondanks vervolging en verraad, standvastig te blijven in vertrouwen op de Geest die hen zal bijstaan.
Jezus sprak tot zijn leerlingen:
‘Pas op voor de mensen, want ze zullen je aan het gerecht uitleveren en je geselen in hun synagogen. Jullie zullen omwille van Mij worden voorgeleid aan gouverneurs en koningen, en getuigenis moeten afleggen ten overstaan van hen en de heidenen.
Wanneer ze je uitleveren, vraag je dan niet bezorgd af hoe je moet spreken of wat je moet zeggen. Want wat je moet zeggen, zal je op dat moment worden ingegeven. Jullie zijn het immers niet zelf die dan spreken, het is de Geest van jullie Vader die in jullie spreekt.
De ene broer zal de andere uitleveren om hem te laten doden, en vaders zullen hetzelfde doen met hun kinderen, en kinderen zullen zich tegen hun ouders keren en hen ter dood laten brengen. Jullie zullen door iedereen worden gehaat omwille van mijn Naam; maar wie standhoudt tot het einde zal worden gered.’
Van Woord naar leven
VAN DE STAL NAAR HET KRUIS
(Bij het feest van de heilige Stefanus)
De vreugde van Kerstmis klinkt nog na in onze harten terwijl de liturgie van vandaag ons naar een schijnbare tegenstelling brengt: de marteldood van Stefanus. Zijn leven eindigt abrupt. Hij wordt gestenigd. Dood. En toch, wat hij ons nalaat, is niet duisternis, maar licht. Het licht van een geloof dat standhoudt, ook te midden van verzet, haat en zelfs dood.
Misschien heeft de Kerk wel heel bewust de gedachtenis aan Stefanus gekozen daags na Kerstmis om ons wakker te schudden uit de romantiek van de kerststal. Kerstmis is meer dan een moment van vrede en licht; het is het begin van een weg die uiteindelijk leidt naar het kruis. Het feest van Stefanus herinnert ons eraan dat de vreugde van Kerstmis niet vrijblijvend is, maar ons uitdaagt om Christus te volgen, ook wanneer dat moeilijk wordt.
Vandaag worden wij niet, zoals Stefanus, letterlijk gestenigd; toch niet in onze streken. Maar de druk om ons geloof naar de achtergrond te schuiven is reëel. Het is verleidelijk om ons terug te trekken, om te zwijgen of ons te verschuilen in de beslotenheid van een kleine kring gelijkgezinden. Maar een christen is geroepen om midden in de wereld te staan, ook al is dat niet evident en dus vaak ongemakkelijk.
De woorden van Jezus in het evangelie zijn scherp: vervolging hoort bij het volgen van Hem. Maar – en dat is geen klein nieuws – Hij belooft dat we nooit alleen zullen staan. De Heilige Geest woont in ons. Hij zal ons de juiste richting wijzen, ons bijstaan en zelfs onze woorden inspireren. Het is aan ons om op Hem te vertrouwen.
Op de website van het Vaticaan vind je deze dagen reflecties van enkele leidinggevende figuren binnen de Kerk rond het thema: ‘De vrede van Christus in een door oorlog verscheurde wereld.’ Een van hen is de Dominicaanse kardinaal Timothy Radcliffe. Hij benadrukt dat geweld vaak zijn oorsprong vindt in angst: angst die muren optrekt, vijanden schept en ons doet vergeten dat elke mens het beeld van God draagt. ‘Jezus,’ zo zegt hij, ‘leerde ons anders te kijken. Hij zag in ieder mens, zelfs in zijn vijanden, een broeder of zuster. Die blik vraagt Hij ook van ons.’
Er is vandaag de dag veel geweld in de wereld: er zijn de oorlogen, er zijn veel conflicten binnen samenlevingen, en ook binnen families is het vaak verre van rozengeur en maneschijn. En niet vergeten: er is in de wereld ook véél geloofsvervolging, méér dan we doorgaans vermoeden.
Wat kunnen wij doen? We kunnen in ieder geval heel bewust kiezen om niet mee te doen aan de spiraal van geweld. En als we – waar dan ook en om welke reden ook – met geweld worden geconfronteerd, laat ons dan duidelijk kiezen om er niet aan deel te nemen. Sterker nog: laten we proberen het te stoppen. In een wereld vol verdeeldheid kunnen wij de eerste stap zetten naar verzoening. Niet door weg te kijken of te vluchten, maar door het geweld tegemoet te treden met een radicaal geloof in de kracht van liefde.
En als we zelf – al dan niet letterlijk – worden geslagen, leren Stefanus, het evangelie, en dus Jezus, ons om niet terug te slaan, maar met liefde te antwoorden en te vergeven. Toegegeven, dat is makkelijk gezegd en verre van vanzelfsprekend. Maar vergeving opent altijd deuren naar verzoening en een vernieuwde manier van samenleven.
Moge Stefanus ons inspireren om trouw te blijven aan het geloof en met vertrouwen in de Geest de wereld te omarmen. Dat gaat ver voorbij de romantiek van het kerststalletje. Maar een christen is dan ook niet geroepen om een romanticus te zijn, maar wel om licht te brengen in een soms harde wereld. Laten we onze roeping met overtuiging en heel veel liefde omarmen en als Kerk antwoorden met een ja dat zijn diepste wortels vindt in het ja van de Heer.
Laten we bidden
Goede God,
dank U voor het licht van Kerstmis.
Geef ons de moed om Christus te volgen,
ook wanneer men ons omwille van U
scheef bekijkt.
Help ons lief te hebben,
altijd te vergeven
en uw vrede te verspreiden.
Moge uw Geest ons hierbij
ten diepste inspireren.
In Christus, onze Heer.
Amen.
Geliefde mensen, laat ons vergevinsgezinde mensen zijn naar elkaar toe. Het werk zo helend.
Een mooie tweede kerstdag!
kris
Om mee op weg te gaan
Heel waarschijnlijk heb jij ook te maken met situaties waarin relaties moeilijk lopen. Dit kan thuis zijn, binnen je familie, je gemeenschap of op de werkvloer. Soms kijk je machteloos toe, soms draag je zelf bij aan het probleem, of zien anderen jou als oorzaak. Hoe het ook zij, de vraag blijft: hoe kun jij licht brengen in deze situatie? Wat kunnen de kerststal en het feest van Stefanus je leren om hiermee om te gaan? Om mee op weg te gaan…
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Stefanus
Stefanus was de eerste martelaar van het christendom.
Protodiaken
Stefanus, vermoedelijk een Hellenistische Jood, werd gekozen als een van de zeven diakenen om te zorgen voor de weduwen binnen de gemeenschap. Het ambt van diaken in de kerk is hierop gebaseerd.
Voor het Sanhedrin
Stefanus verrichtte wonderen en predikte, maar werd beschuldigd van laster tegen de Tora en God. Hij werd gearresteerd en voor het Sanhedrin gebracht, hetzelfde rechtscollege dat Jezus veroordeelde.
Redevoering en steniging
Stefanus hield een rede waarin hij Israël’s weerstand tegen Gods woord aanhaalde en het exclusieve idee van Jeruzalem als aanbiddingsplek bekritiseerde. Dit leidde tot woede; hij werd buiten de stad gestenigd. Volgens Lucas zag Stefanus Jezus aan Gods rechterhand en vroeg vergeving voor zijn vervolgers. Saulus (later Paulus) keurde deze moord goed.
Vervolging en verspreiding
De marteldood van Stefanus leidde tot vervolging van christenen, waardoor zij zich verspreidden naar Judea en Samaria. Dit markeerde de eerste geografische verspreiding van het Evangelie.
Protomartelaar
Stefanus wordt in de christelijke traditie vereerd als de eerste martelaar (proto = eerste) en vergeleken met Jezus, vanwege zijn vergevingsgezindheid en overgave aan God.
Relieken en feestdag
Zijn stoffelijk overschot werd volgens de traditie in 415 herontdekt en verspreid over de christenheid. De kerk viert zijn feestdag op 26 december, de dag na Kerst.
Iconografie
In de kunst wordt Stefanus vaak afgebeeld als diaken met een palmtak en stenen, verwijzend naar zijn marteldood.
Van Woord naar leven
VAN DE STAL NAAR HET KRUIS
(Bij het feest van de heilige Stefanus)
De vreugde van Kerstmis klinkt nog na in onze harten terwijl de liturgie van vandaag ons naar een schijnbare tegenstelling brengt: de marteldood van Stefanus. Zijn leven eindigt abrupt. Hij wordt gestenigd. Dood. En toch, wat hij ons nalaat, is niet duisternis, maar licht. Het licht van een geloof dat standhoudt, ook te midden van verzet, haat en zelfs dood.
Misschien heeft de Kerk wel heel bewust de gedachtenis aan Stefanus gekozen daags na Kerstmis om ons wakker te schudden uit de romantiek van de kerststal. Kerstmis is meer dan een moment van vrede en licht; het is het begin van een weg die uiteindelijk leidt naar het kruis. Het feest van Stefanus herinnert ons eraan dat de vreugde van Kerstmis niet vrijblijvend is, maar ons uitdaagt om Christus te volgen, ook wanneer dat moeilijk wordt.
Vandaag worden wij niet, zoals Stefanus, letterlijk gestenigd; toch niet in onze streken. Maar de druk om ons geloof naar de achtergrond te schuiven is reëel. Het is verleidelijk om ons terug te trekken, om te zwijgen of ons te verschuilen in de beslotenheid van een kleine kring gelijkgezinden. Maar een christen is geroepen om midden in de wereld te staan, ook al is dat niet evident en dus vaak ongemakkelijk.
De woorden van Jezus in het evangelie zijn scherp: vervolging hoort bij het volgen van Hem. Maar – en dat is geen klein nieuws – Hij belooft dat we nooit alleen zullen staan. De Heilige Geest woont in ons. Hij zal ons de juiste richting wijzen, ons bijstaan en zelfs onze woorden inspireren. Het is aan ons om op Hem te vertrouwen.
Op de website van het Vaticaan vind je deze dagen reflecties van enkele leidinggevende figuren binnen de Kerk rond het thema: ‘De vrede van Christus in een door oorlog verscheurde wereld.’ Een van hen is de Dominicaanse kardinaal Timothy Radcliffe. Hij benadrukt dat geweld vaak zijn oorsprong vindt in angst: angst die muren optrekt, vijanden schept en ons doet vergeten dat elke mens het beeld van God draagt. ‘Jezus,’ zo zegt hij, ‘leerde ons anders te kijken. Hij zag in ieder mens, zelfs in zijn vijanden, een broeder of zuster. Die blik vraagt Hij ook van ons.’
Er is vandaag de dag veel geweld in de wereld: er zijn de oorlogen, er zijn veel conflicten binnen samenlevingen, en ook binnen families is het vaak verre van rozengeur en maneschijn. En niet vergeten: er is in de wereld ook véél geloofsvervolging, méér dan we doorgaans vermoeden.
Wat kunnen wij doen? We kunnen in ieder geval heel bewust kiezen om niet mee te doen aan de spiraal van geweld. En als we – waar dan ook en om welke reden ook – met geweld worden geconfronteerd, laat ons dan duidelijk kiezen om er niet aan deel te nemen. Sterker nog: laten we proberen het te stoppen. In een wereld vol verdeeldheid kunnen wij de eerste stap zetten naar verzoening. Niet door weg te kijken of te vluchten, maar door het geweld tegemoet te treden met een radicaal geloof in de kracht van liefde.
En als we zelf – al dan niet letterlijk – worden geslagen, leren Stefanus, het evangelie, en dus Jezus, ons om niet terug te slaan, maar met liefde te antwoorden en te vergeven. Toegegeven, dat is makkelijk gezegd en verre van vanzelfsprekend. Maar vergeving opent altijd deuren naar verzoening en een vernieuwde manier van samenleven.
Moge Stefanus ons inspireren om trouw te blijven aan het geloof en met vertrouwen in de Geest de wereld te omarmen. Dat gaat ver voorbij de romantiek van het kerststalletje. Maar een christen is dan ook niet geroepen om een romanticus te zijn, maar wel om licht te brengen in een soms harde wereld. Laten we onze roeping met overtuiging en heel veel liefde omarmen en als Kerk antwoorden met een ja dat zijn diepste wortels vindt in het ja van de Heer.
Laten we bidden
Goede God,
dank U voor het licht van Kerstmis.
Geef ons de moed om Christus te volgen,
ook wanneer men ons omwille van U
scheef bekijkt.
Help ons lief te hebben,
altijd te vergeven
en uw vrede te verspreiden.
Moge uw Geest ons hierbij
ten diepste inspireren.
In Christus, onze Heer.
Amen.
Geliefde mensen, laat ons vergevinsgezinde mensen zijn naar elkaar toe. Het werk zo helend.
Een mooie tweede kerstdag!
kris
Om mee op weg te gaan
Heel waarschijnlijk heb jij ook te maken met situaties waarin relaties moeilijk lopen. Dit kan thuis zijn, binnen je familie, je gemeenschap of op de werkvloer. Soms kijk je machteloos toe, soms draag je zelf bij aan het probleem, of zien anderen jou als oorzaak. Hoe het ook zij, de vraag blijft: hoe kun jij licht brengen in deze situatie? Wat kunnen de kerststal en het feest van Stefanus je leren om hiermee om te gaan? Om mee op weg te gaan…
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.