Ware hoop manifesteert zich in oprechte vrijgevigheid, vrij van verborgen verwachtingen of voorwaarden.
In zijn boodschap voor de 58e Wereldvredesdag, die op 1 januari wordt gevierd, reflecteert paus Franciscus op het centrale thema van het komende Jubeljaar van de Hoop. Hij herhaalt zijn dringende oproep tot kwijtschelding van schulden en herinnert ons eraan dat we allemaal “schuldenaars” zijn van God en van elkaar.
Hoop als terugkerend thema
Hoop is een constant thema in alle Wereldvredesdagboodschappen van paus Franciscus. Dit geldt des te meer voor zijn boodschap voor de 58e Wereldvredesdag op 1 januari 2025, bij de start van het Jubeljaar van de Hoop, te midden van de vele ongekende uitdagingen waar de wereld vandaag mee kampt.
Vergeef ons onze schulden
Het thema van dit jaar, “Vergeef ons onze schuldenen schenk ons uw vrede”, benadrukt de diepe betekenis van de jubeltraditie. Deze traditie herinnert ons eraan dat wij allen “in schuld” staan bij God, die in zijn oneindige barmhartigheid en liefde onze zonden vergeeft en ons oproept om anderen hun misstappen te vergeven.
De paus verwijst naar de joodse traditie waarin een jubeljaar een bijzonder jaar was van universele kwijtschelding van zonden en schulden, bedoeld om de onderdrukten te bevrijden. Ook vandaag, stelt hij, is dit jaar van genade een uitnodiging om te streven naar de bevrijdende gerechtigheid van God in een wereld die wordt getekend door onrecht en wat paus Johannes Paulus II “zondige structuren” noemde.
Wereldwijde onrechtvaardigheid en de noodzaak van structurele verandering
De paus wijst op voorbeelden van hedendaags onrecht, zoals de onmenselijke behandeling van migranten, de aantasting van het milieu, doelbewuste desinformatie, het weigeren van dialoog, en de enorme uitgaven aan oorlogsmaterieel.
“Wij moeten ons allemaal verantwoordelijk voelen voor de verwoesting van de aarde, ons gemeenschappelijk huis, beginnend bij de acties die, zij het indirect, de conflicten voeden die onze menselijke familie teisteren,” schrijft hij.
Deze met elkaar verweven problemen vragen niet om losse liefdadigheidsacties, maar om diepgaande culturele en structurele veranderingen om de ketenen van onrecht te doorbreken en Gods gerechtigheid zichtbaar te maken.
De aarde is een geschenk van God voor iedereen
Met een verwijzing naar Sint-Basilius de Grote benadrukt de paus dat alles wat we als ons eigendom beschouwen, in feite een geschenk van God is. De middelen van de aarde zijn bedoeld voor het welzijn van de hele mensheid, en niet alleen voor een bevoorrechte minderheid.
Door de relatie met God uit het oog te verliezen, raken menselijke relaties volgens de paus doordrenkt van uitbuiting en onderdrukking, waar “het recht van de sterkste” overheerst. Dit patroon van onrecht vindt zijn weerspiegeling in de hedendaagse wereld, bijvoorbeeld in de schuldensituatie die armere landen gevangen houdt in afhankelijkheid en ongelijkheid.
Buitenlandse schuld als machtsmiddel
De paus merkt op dat buitenlandse schuld vaak een instrument van controle is geworden waarmee rijkere landen en financiële instellingen zonder scrupules natuurlijke en menselijke hulpbronnen van armere landen uitbuiten om hun eigen markten te bedienen.
Daarnaast dragen vele volkeren, die al worden belast door internationale schulden, ook de last van een “ecologische schuld,” veroorzaakt door de meer ontwikkelde landen. In de geest van het Jubeljaar doet paus Franciscus daarom opnieuw een dringende oproep aan de internationale gemeenschap om buitenlandse schulden kwijt te schelden, als erkenning van deze ecologische schuld. “Dit is een oproep tot solidariteit, maar vooral tot gerechtigheid,” benadrukt hij.
Drie voorstellen voor de het jubeljaar
Als pad naar hoop doet paus Franciscus drie concrete voorstellen en herinnert ons eraan dat “wij schuldenaars zijn van wie de schulden zijn vergeven”:
- Kwijtschelding van schulden
Hij roept op om, net zoals paus Johannes Paulus II bij het Jubeljaar van 2000 deed, substantiële vermindering of volledige kwijtschelding van internationale schulden te overwegen voor landen die niet in staat zijn hun schulden af te lossen. Dit zou moeten gebeuren in een nieuw financieel kader gebaseerd op solidariteit en harmonie tussen volkeren. - Afschaffing van de doodstraf
De paus pleit voor respect voor de waardigheid van het menselijk leven, van conceptie tot natuurlijke dood, en roept op tot de afschaffing van de doodstraf en de bevordering van een cultuur van leven. - Minder uitgaven aan wapens, meer voor ontwikkeling
In navolging van paus Paulus VI en Benedictus XVI herhaalt paus Franciscus zijn oproep om een vast percentage van de militaire uitgaven te herbestemmen naar een wereldwijd fonds voor het uitbannen van honger en het bevorderen van duurzame ontwikkeling, vooral in armere landen.
Genereuze hoop
De paus benadrukt dat ware hoop zich uit in vrijgevigheid en geen verborgen voorwaarden kent. Het doel is om hen die gevallen zijn op te richten, gebroken harten te helen, en ons te bevrijden van elke vorm van slavernij. Ware vrede, zo stelt hij, ontstaat door een innerlijke transformatie die egoïsme, vijandigheid en angst vervangt door vrijgevigheid, vergeving en hoop.
Een gebed voor vrede
Heer, vergeef ons onze schulden,
zoals ook wij anderen hun schuld vergeven.
Laat de kringloop van vergeving
ons vervullen met uw vrede;
de vrede die alleen U kunt schenken
aan hen die hun hart laten ontwapenen,
aan hen die met hoop kiezen
om de schulden van hun broeders en zusters los te laten,
aan hen die zonder angst hun schuld aan U belijden,
en aan hen die niet doof blijven voor de roep van de armen.
Bron: Vatican-news
