1 nov – Allerheiligen
Hoogfeest
Geliefde mensen,
vandaag, op het hoogfeest van Allerheiligen, staan we stil bij de vele mensen die ons in geloof zijn voorgegaan en wiens leven getuigt van Gods liefde en trouw. Deze heiligen laten zien dat heiligheid niet enkel een ideaal is, maar een weg die voor ons allen begaanbaar is, gedragen door eenvoud, barmhartigheid en een hart dat gericht is op Gods gerechtigheid. Hun leven roept ons op om in deze wereld, waartoe we gezonden zijn, de liefde en de vrede van God zichtbaar te maken door onze eigen daden en woorden. De menigte van heiligen, die uit alle tijden en plaatsen afkomstig is, is een spiegel waarin we zien wat ook wij mogen zijn: kinderen van God, geroepen om zijn licht uit te dragen. Vandaag bidden we om kracht om deze weg te gaan, in het vertrouwen dat Gods genade ons leidt en verbindt met hen die door Hem geheiligd zijn.
In ‘Van Woord naar leven’ gaan we dieper in op één van de acht zaligheden die we vandaag horen in het evangelie: ‘Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden.’
Graag wens ik jullie alvast een zalige hoogdag toe. Moge het Woord uit de liturgie van vandaag ons allen diep bezielen.
Uit het boek Apocalyps 7, 2-4 + 9-14
Deze lezing uit het boek Openbaring biedt ons een visioen van troost en hoop, waarin Gods dienaren worden verzegeld en beschermd. Johannes ziet een ontelbare menigte uit alle volkeren voor Gods troon, in het wit gekleed, symbool van hun zuivering door het bloed van het Lam. Het beeld herinnert ons aan de belofte dat, ondanks de verdrukking, redding en eer aan God toekomen, die zijn volk niet vergeet.
Ik, Johannes, zag in het oosten een andere engel opstijgen, die het zegel van de levende God had. De vier engelen die de opdracht hadden gekregen om schade toe te brengen aan het land en de zee riep hij met luide stem toe: ‘Laat het land en de zee en ook de bomen nog ongemoeid! Eerst moeten wij het zegel van onze God op het voorhoofd van zijn dienaren aanbrengen.’ Toen hoorde ik het aantal van hen die het zegel droegen: honderdvierenveertigduizend in totaal, afkomstig uit elke stam van Israël.
Hierna zag ik dit: een onafzienbare menigte, die niemand tellen kon, uit alle landen en volken, van elke stam en taal. In het wit gekleed en met palmtakken in hun hand stonden ze voor de troon en voor het lam. Luid riepen ze: ‘De redding komt van onze God, die op de troon zit, en van het lam!’ Alle engelen stonden om de troon en de oudsten en de vier wezens heen. Ze wierpen zich neer voor de troon en aanbaden God met de woorden: ‘Amen! Lof, majesteit en wijsheid, dank en eer en macht en kracht komen onze God toe, tot in eeuwigheid. Amen.’
Een van de oudsten sprak mij aan: ‘Wie zijn dat daar in het wit, en waar komen ze vandaan?’ Ik antwoordde: ‘U weet het zelf, heer.’ Hij zei tegen me: ‘Dat zijn degenen die de grote verdrukking hebben doorstaan. Ze hebben hun kleren witgewassen met het bloed van het lam.’
Gezongen antwoordpsalm 24
(tekst onder geluidsfragment)
Refr.: Zo doet het geslacht dat zich richt tot U, dat staat voor uw aanschijn, Heer.
Aan God hoort de aarde en al wat er op is,
de aardschijf en al wat daar woont;
want Hij heeft haar op het water gegrondvest,
haar vastgelegd op de zee.
Wie zal beklimmen de berg van de Heer,
wie in zijn heiligdom staan?
Die rein is van handen en zuiver van hart,
zijn zinnen niet zet op wat kwaad is.
Hij zal gezegend zijn door de Heer,
door God, zijn heil gerechtvaardigd.
Zo doet het geslacht dat zich richt tot Hem,
dat staat voor het aanschijn van de Heer.
Uit de eerste brief van Johannes 3, 1-3
Johannes schrijft over Gods grote liefde, die ons nu al tot zijn kinderen maakt en ons de hoop geeft dat we bij de komst van Christus aan Hem gelijk zullen zijn.
Vrienden,
bedenk toch hoe groot de liefde is die de Vader ons heeft geschonken! Wij worden kinderen van God genoemd, en dat zijn we ook. Dat de wereld ons niet kent, komt doordat de wereld Hem niet kent.
Geliefde broeders en zusters, wij zijn nu al kinderen van God. Wat we zullen zijn is nog niet geopenbaard, maar we weten dat we aan Hem gelijk zullen zijn wanneer Hij zal verschijnen, want dan zien we Hem zoals Hij is. Ieder die dit vol vertrouwen van Hem verwacht maakt zich rein, zoals ook Jezus rein is.
Vers voor het evangelie (Mt 11, 28)
Alleluia.
Kom allen bij Mij, zegt de Heer,
jullie die vermoeid zijn
en onder lasten gebukt gaan,
Ik zal jullie rust geven.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Matteüs 5, 1-12a
Jezus prijst degenen gelukkig die nederig, barmhartig, zuiver en vredestichtend zijn, zelfs in lijden en vervolging. Deze ‘zaligsprekingen’ tonen hoe ware vreugde en vervulling worden gevonden door een hart dat zich opent voor gerechtigheid, vrede en barmhartigheid. Jezus’ woorden nodigen ons uit om het koninkrijk van de hemel te zoeken in eenvoud, mededogen en een diepe verbondenheid met God.
Toen Jezus de mensenmassa zag, ging Hij de berg op. Daar ging Hij zitten met zijn leerlingen om zich heen. Hij nam het woord en onderrichtte hen:
‘Gelukkig wie nederig van hart zijn, want voor hen is het koninkrijk van de hemel.
Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
Gelukkig de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde bezitten.
Gelukkig wie hongeren en dorsten naar de gerechtigheid, want zij zullen verzadigd worden.
Gelukkig de barmhartigen, want zij zullen barmhartigheid ondervinden.
Gelukkig wie zuiver van hart zijn, want zij zullen God zien.
Gelukkig de vredestichters, want zij zullen kinderen van God genoemd worden.
Gelukkig wie vanwege de gerechtigheid vervolgd worden, want voor hen is het koninkrijk van de hemel.
Gelukkig zijn jullie wanneer ze je omwille van Mij uitschelden, vervolgen en van allerlei kwaad betichten. Verheug je en juich, want je zult rijkelijk beloond worden in de hemel.
Van Woord naar leven
ZALIGE TROOST
Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
Ieder van ons, zonder uitzondering, draagt diep in zich de hunker getroost te worden. In het boek ‘De onverschilligheid voorbij, zeven eigentijdse wegen van barmharigtigheid’ (uitgegeven bij Lannoo Tielt in 2017), schrijft Evelien Deketele: ‘Geen leven wordt geleefd of het gaat gepaard met verdriet. Bedroefd zijn we allemaal vroeg of laat om grote en kleine zaken die ons ontbreken of ontnomen worden. Het begint al vanaf dag één. We worden al huilend geboren. Ons eerste verdriet betreft het verlaten van de veilige en warme moederschoot. Naarmate we volwassen worden en naargelang onze levensloop, verandert ons verdriet van kleur, aard en intensiteit.’
Verdriet, onder welke vorm ook, is dus alom tegenwoordig in het leven van iedere mens. Dit te weten van onszelf, en van elkaar, kan ons tot troostvolle mensen maken voor elkaar. Terecht is ‘de bedroefden troosten’ opgenomen in het lijstje van de zogenaamde ‘zeven werken van barmhartigheid’. Het gaat over de kunst van meegaand zijn met de naaste, de ander dragend in zijn verdriet, met een diepe menselijke warmte én in oprechtheid. Tegelijk gaat het ook over de kunst jezelf open te stellen om de troost van de ander voor jou toe te laten, jou door hem of haar te laten dragen. Beiden levenskunsten maken een mens tot een liefdevol én nederig persoon.
De grote trooster bij uitstek in ons leven is natuurlijk God zelf. Bij Hem kunnen we ten allen tijde terecht met ons klein of groot verdriet. We moeten daarvoor geen afspraak maken, er bestaat geen wachtkamer, er zijn geen openingstijden. Diep in onszelf is Hij de altijd Aanwezige die bereid is – in Christus – ons te omarmen in onze droefheid. Niet dat daarmee ons verdriet door Hem zomaar wordt opgelost of wordt weggewist. Maar we mogen bij Hem thuiskomen, in de diepe warme en religieuze betekenis van het woord. En dát op zich is al een troost. We mogen ons omarmd weten door God.
In Christus is God zo afgedaald naar de mensheid – dus ook naar de menselijke pijn – dat geen lijden Hem onbekend is. Niet als toeschouwer, maar als drager van de pijn. Jezus neemt als het ware ons verdriet in zich op en vervult het met Gods liefde. Zo mogen wij leven in de diepe ervaring dat Christus meegaat met onze droefheid, als een meedragend iemand.
Denk aan het verhaal van de voetsporen in het zand:
Ik droomde eens dat ik liep aan ’t strand bij lage tij. Ik was daar niet alleen, want ook de Heer liep aan mijn zij. We liepen samen het leven door, en lieten in het zand, een spoor van stappen; twee aan twee, de Heer liep aan mijn hand. Ik stopte en keek achter mij, en zag mijn levensloop, in tijden van geluk en vreugde, van diepe smart en hoop. Maar als ik het spoor goed bekeek, zag ik langs heel de baan, daar waar het juist het moeilijkst was, maar één paar stappen staan. Ik zei toen “Heer waarom dan toch? Juist toen ik U nodig had, juist toen ik zelf geen uitkomst zag, op het zwaarste deel van mijn pad…” De Heer keek toen vol liefde mij aan, en antwoordde op mijn vragen; “Mijn lief kind, toen het moeilijk was, toen heb Ik jou gedragen…”.
‘Wie zich op de troostende God beroept’ – zo schrijft Roger Burggraeve in boven aangehaald boek – ‘hoort daarin ook het gebod om zelf troostend te zijn. Zoals bekennen dat God barmhartig is om zelf barmhartig te zijn wordt de getrooste mens uit de zelfgenoegzame intimiteit van de troost naar buiten gekeerd. De Bijbelse religie belooft de mens, die gebukt gaat onder kwetsuren en onvolkomenheden, geen privé-rendez-vous met een troostende God, maar verbindt de goddelijke aanwezigheid met rechtvaardigheid en menselijke inzet.’
Anders gezegd: De ervaring getroost te zijn door God kan, of moet, ons aanzetten troostend aanwezig te zijn voor elkaar. Immers, zoals het boek Genesis aangeeft, zijn we geschapen naar Gods evenbeeld, op Hem gelijkend (Gen 1, 26). Dit is niet enkel een gegeven maar het houdt ook een roeping in, en wel aan het adres van ieder van ons. Zoals God troost zijn wij geroepen te troosten.
Wie naar de medemens kijkt met de ogen van de Heer zal niet anders kunnen dan diep in zichzelf de oproep gewaar worden de ander troostend nabij te zijn, doorheen woord, gebaar en daad, net zoals hij zelf getroost is door God.
Moge op deze wijze Gods liefde gestalte krijgen in onze warme presentie voor elkaar.
Laten we bidden
Vader,
wij danken U
om de troost die U hebt
voor ieder van ons.
Mogen wij,
vanuit dit gebeuren,
ook troostend aanwezig zijn
voor elkaar.
Moge zo het feest van Allerheiligen
concreet zichtbaar zijn in deze wereld,
op al die plaatsen
waar uw liefde gestalte krijgt.
Door Christus, onze Heer.
Amen.
Geliefde mensen, heilig worden we wanneer we ons laten heiligen. Moge het voorbeeld en de voorspraak van de heiligen ons leiden op deze weg van overgave aan de Heer.
Een zalige hoogdag!
kris
Om mee op weg te gaan
Heiligheid heeft niets te maken met religieuze krachtpatserij, alsof alles van onszelf afhangt. De sleutel tot heiligheid ligt in onze overgave aan de aanwezigheid van de Heer. Hij zal ons, in zijn genade, leiden. Laten we op deze dag van Allerheiligen stilstaan bij onze bereidheid om ons aan de Heer over te geven. Dragen we werkelijk die nederigheid in ons die Hem toestaat zijn werk in ons te doen?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Allerheiligen
Het hoogfeest van Allerheiligen op 1 november is bedoeld om in één viering alle bekende en onbekende heiligen te eren.
Bekende en onbekende heiligen
Op 1 november vereert de Katholieke Kerk van het Westen in één viering alle bekende en onbekende heiligen, ongeacht of ze heilig verklaard zijn of niet. Heiligen zijn alle personen die in het hiernamaals bij God zijn. Zij zijn “de bemiddelaars voor de biddende kerk op aarde, voorsprekers voor hun strijdende en lijdende broeders en zusters,” zoals in het Getijdengebed wordt gezegd. Volgens de katholieke en orthodoxe leer moeten de heiligen vereerd worden omdat zij als het ware een venster zijn op de heiligheid van God.
Pantheon
Aan het huidige Allerheiligenfeest liggen verschillende vieringen in de vroegmiddeleeuwse kerk ten grondslag. De bekendste was de jaarlijkse herdenking op 13 mei van de kerstening van het Pantheon in Rome. Deze oude heidense tempel ‘van alle goden’ (in het Grieks: pan theoon) werd op 13 mei 609 of 610 door paus Bonifatius IV toegewijd aan Maria en alle martelaren.
Alle martelaren
Al in de eerste eeuwen van het christendom groeide de behoefte aan één dag waarop alle martelaren werden herdacht. Deze christenen, die hun geloofsgetuigenis met de dood hadden moeten bekopen, werden jaarlijks op hun sterfdag vereerd. Toen het aantal martelaren zo groot werd dat soms op één dag meerdere martelaarsgedachtenissen werden gehouden en sommige martelaren zelfs onbekend bleven of in de vergetelheid dreigden te raken, ontstond het idee om in één viering de glorie van alle martelaren te vieren.
Oosten
Ook in de kerken van het Oosten was er al vroeg sprake van één liturgische dag voor alle martelaren. In de vierde eeuw bestond er in het patriarchaat van Antiochië een collectief martelaarsfeest. De oosterse kerkvaders Efrem de Syriër (306-373) maakt er in een preek melding van. Van Johannes Chrysostomus (349-407) weten we dat de Byzantijnse ritus het feest vierde op de zondag na Pinksteren. In de Chaldeeuwse kerk stond er al vóór 411 een gemeenschappelijke heiligengedachtenis op de liturgische kalender, en wel op de vrijdag na Pasen.
1 november
In de Latijnse Kerk gaat de viering van 1 november terug op Gregorius III (731-741). Deze paus wijdde in de Vaticaanse Sint-Pietersbasiliek een kapel ter ere van alle apostelen, heiligen, martelaren en belijders. Hij stelde het daarbijbehorende feest op 1 november, mogelijk onder invloed van de Kerk van Ierland. Keltische kerkleiders zouden erop hebben aangedrongen dat een voornaam christelijk heiligenfeest het op 1 november gevierde heidense oogstfeest Samhain kon verdringen.
Gregorius IV
Gregorius IV (827-844) breidde het collectieve heiligenfeest op 1 november uit naar alle Latijnse bisdommen buiten Rome. Daardoor raakte het gemeenschappelijke martelaarsfeest van 13 mei na verloop van tijd in onbruik.
Octaaf
Allerheiligen kreeg in de 15e eeuw binnen het liturgische feestenstelsel een hogere rang. Paus Sixtus IV (1471-1484) verleende Allerheiligen namelijk een octaaf, wat betekent dat het feest met acht dagen werd verlengd. Op de huidige Romeinse kalender is dit octaaf komen te vervallen.
Halloween
In de Middeleeuwen was men in de Angelsaksische gebieden, naar oud heidens gebruik, gewend geraakt zich rond Allerheiligen in verbinding met de doden te stellen. De Allerheiligen-festiviteiten, die al op de avond van 31 oktober plaatsvonden, werden soms gekenmerkt door macabere dodenrituelen. Halloween (All Hallows Eve, vooravond van Allerheiligen) zou daaruit voortgekomen zijn.
Samhain
Vaak wordt gedacht dat Halloween teruggaat op Samhain, het door de Ierse kerkleiders verafschuwde Keltische feest van 1 november. De Kelten geloofden dat dan de geestenwereld zich opende. De zielen van de doden kregen in de nacht van 31 oktober op 1 november van de goden toestemming om naar de aarde terug te keren; zowel de goede als de kwade geesten. Om hun angst tegen te gaan, troffen de Kelten maatregelen. Ze stookten grote vuren op de heuveltoppen om de kwade geesten te verjagen en brachten offers om alle onvriendelijke goden gunstig te stemmen. Ook droegen ze dierenhuiden en maskers om de kwade geesten te misleiden. Tegelijkertijd wilden de Kelten de familiegeesten op een vriendelijke manier verwelkomen. Daarom zetten ze bieten en ander veldgewas buiten en sneden lampen uit suikerbieten die ze rondom het huis plaatsten. Tot in onze tijd zijn van deze gewoonten nog sporen aanwijsbaar, denk aan de pompoenen en verkleedpartijen op Halloween, maar ook op Sint-Maarten (11 november).
‘Verplichte’ feestdag
Allerheiligen is een bijzondere feestdag voor katholieken. Volgens de canon 1247 van de Codex van Canoniek Recht wordt aangeraden dat gelovigen op deze dagen deelnemen aan de Mis. Tevens is het een gelegenheid om, net zoals op zondagen, even stil te staan bij rust en ontspanning voor geest en lichaam.
Groepen heiligen
In het Getijdengebed wordt op Allerheiligen de hymne Christus redemptor omnium gezongen. Daarin wordt een hiërarchie van de heiligen aangebracht. Op de eerste plaats staat Maria, de Heilige Maagd; dan de Engelen; gevolgd door de Profeten van het Oude Verbond; de Apostelen; de Martelaren; de Belijders; de Maagden; de Monniken; en tenslotte alle heiligen die consortes Christi (‘deelgenoten van Christus’) worden genoemd. Volgens een oude traditie kunnen de christengelovigen in drie groepen worden opgedeeld: alle heiligen maken deel uit van de Triomferende Kerk; de verloste zielen die in het vagevuur nog boete moeten doen behoren tot de Lijdende Kerk; de nog levende gelovigen tot de Strijdende Kerk.
Orthodoxe Kerk
Ook in de Byzantijns-orthodoxe kerken worden op één dag alle heiligen herdacht. Deze viering vindt plaats op de eerste zondag na Pinksteren, de Zondag van Alle Heiligen (Άγιοι Πάντες, Hagioi Pantes).
Bron: KRO-NCRV
Van Woord naar leven
ZALIGE TROOST
Gelukkig de treurenden, want zij zullen getroost worden.
Ieder van ons, zonder uitzondering, draagt diep in zich de hunker getroost te worden. In het boek ‘De onverschilligheid voorbij, zeven eigentijdse wegen van barmharigtigheid’ (uitgegeven bij Lannoo Tielt in 2017), schrijft Evelien Deketele: ‘Geen leven wordt geleefd of het gaat gepaard met verdriet. Bedroefd zijn we allemaal vroeg of laat om grote en kleine zaken die ons ontbreken of ontnomen worden. Het begint al vanaf dag één. We worden al huilend geboren. Ons eerste verdriet betreft het verlaten van de veilige en warme moederschoot. Naarmate we volwassen worden en naargelang onze levensloop, verandert ons verdriet van kleur, aard en intensiteit.’
Verdriet, onder welke vorm ook, is dus alom tegenwoordig in het leven van iedere mens. Dit te weten van onszelf, en van elkaar, kan ons tot troostvolle mensen maken voor elkaar. Terecht is ‘de bedroefden troosten’ opgenomen in het lijstje van de zogenaamde ‘zeven werken van barmhartigheid’. Het gaat over de kunst van meegaand zijn met de naaste, de ander dragend in zijn verdriet, met een diepe menselijke warmte én in oprechtheid. Tegelijk gaat het ook over de kunst jezelf open te stellen om de troost van de ander voor jou toe te laten, jou door hem of haar te laten dragen. Beiden levenskunsten maken een mens tot een liefdevol én nederig persoon.
De grote trooster bij uitstek in ons leven is natuurlijk God zelf. Bij Hem kunnen we ten allen tijde terecht met ons klein of groot verdriet. We moeten daarvoor geen afspraak maken, er bestaat geen wachtkamer, er zijn geen openingstijden. Diep in onszelf is Hij de altijd Aanwezige die bereid is – in Christus – ons te omarmen in onze droefheid. Niet dat daarmee ons verdriet door Hem zomaar wordt opgelost of wordt weggewist. Maar we mogen bij Hem thuiskomen, in de diepe warme en religieuze betekenis van het woord. En dát op zich is al een troost. We mogen ons omarmd weten door God.
In Christus is God zo afgedaald naar de mensheid – dus ook naar de menselijke pijn – dat geen lijden Hem onbekend is. Niet als toeschouwer, maar als drager van de pijn. Jezus neemt als het ware ons verdriet in zich op en vervult het met Gods liefde. Zo mogen wij leven in de diepe ervaring dat Christus meegaat met onze droefheid, als een meedragend iemand.
Denk aan het verhaal van de voetsporen in het zand:
Ik droomde eens dat ik liep aan ’t strand bij lage tij. Ik was daar niet alleen, want ook de Heer liep aan mijn zij. We liepen samen het leven door, en lieten in het zand, een spoor van stappen; twee aan twee, de Heer liep aan mijn hand. Ik stopte en keek achter mij, en zag mijn levensloop, in tijden van geluk en vreugde, van diepe smart en hoop. Maar als ik het spoor goed bekeek, zag ik langs heel de baan, daar waar het juist het moeilijkst was, maar één paar stappen staan. Ik zei toen “Heer waarom dan toch? Juist toen ik U nodig had, juist toen ik zelf geen uitkomst zag, op het zwaarste deel van mijn pad…” De Heer keek toen vol liefde mij aan, en antwoordde op mijn vragen; “Mijn lief kind, toen het moeilijk was, toen heb Ik jou gedragen…”.
‘Wie zich op de troostende God beroept’ – zo schrijft Roger Burggraeve in boven aangehaald boek – ‘hoort daarin ook het gebod om zelf troostend te zijn. Zoals bekennen dat God barmhartig is om zelf barmhartig te zijn wordt de getrooste mens uit de zelfgenoegzame intimiteit van de troost naar buiten gekeerd. De Bijbelse religie belooft de mens, die gebukt gaat onder kwetsuren en onvolkomenheden, geen privé-rendez-vous met een troostende God, maar verbindt de goddelijke aanwezigheid met rechtvaardigheid en menselijke inzet.’
Anders gezegd: De ervaring getroost te zijn door God kan, of moet, ons aanzetten troostend aanwezig te zijn voor elkaar. Immers, zoals het boek Genesis aangeeft, zijn we geschapen naar Gods evenbeeld, op Hem gelijkend (Gen 1, 26). Dit is niet enkel een gegeven maar het houdt ook een roeping in, en wel aan het adres van ieder van ons. Zoals God troost zijn wij geroepen te troosten.
Wie naar de medemens kijkt met de ogen van de Heer zal niet anders kunnen dan diep in zichzelf de oproep gewaar worden de ander troostend nabij te zijn, doorheen woord, gebaar en daad, net zoals hij zelf getroost is door God.
Moge op deze wijze Gods liefde gestalte krijgen in onze warme presentie voor elkaar.
Laten we bidden
Vader,
wij danken U
om de troost die U hebt
voor ieder van ons.
Mogen wij,
vanuit dit gebeuren,
ook troostend aanwezig zijn
voor elkaar.
Moge zo het feest van Allerheiligen
concreet zichtbaar zijn in deze wereld,
op al die plaatsen
waar uw liefde gestalte krijgt.
Door Christus, onze Heer.
Amen.
Geliefde mensen, heilig worden we wanneer we ons laten heiligen. Moge het voorbeeld en de voorspraak van de heiligen ons leiden op deze weg van overgave aan de Heer.
Een zalige hoogdag!
kris
Om mee op weg te gaan
Heiligheid heeft niets te maken met religieuze krachtpatserij, alsof alles van onszelf afhangt. De sleutel tot heiligheid ligt in onze overgave aan de aanwezigheid van de Heer. Hij zal ons, in zijn genade, leiden. Laten we op deze dag van Allerheiligen stilstaan bij onze bereidheid om ons aan de Heer over te geven. Dragen we werkelijk die nederigheid in ons die Hem toestaat zijn werk in ons te doen?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.