zondag 3 in de veertigdagentijd – B
Uit het boek Exodus 20, 1-17
Nadat God zijn volk heeft gered uit de slavernij, biedt Hij het de Wet aan. De vrijheidskeuze van het Verbond tussen twee partners, die met elkaar in dialoog treden. Gods jaloerse liefde voor Israël vraagt als wederdienst een absolute trouw.
In die dagen sprak God deze woorden:
‘Ik ben de Heer, uw God, die u uit Egypte, uit de slavernij, heeft bevrijd. Vereer naast Mij geen andere goden. Maak geen godenbeelden, geen enkele afbeelding van iets dat in de hemel hierboven is of van iets beneden op de aarde of in het water onder de aarde. Kniel er niet voor neer en vereer ze niet, want Ik, de Heer, uw God, duld geen ontrouw. Als ouders Mij haten en zondigen, roep Ik hun kinderen daarvoor ter verantwoording, tot in het derde en vierde geslacht; maar als ze Mij liefhebben en doen wat Ik gebied, bewijs Ik mijn trouw tot in het duizendste geslacht.
Misbruik de naam van de Heer, uw God, niet, want wie zijn naam misbruikt laat Hij niet vrijuit gaan.
Houd de sabbat in ere als een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is de sabbat, die gewijd is aan de Heer, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw vee, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen. Want in zes dagen heeft de Heer de hemel en de aarde gemaakt, en de zee met alles wat er leeft, en op de zevende dag rustte Hij. Daarom heeft de Heer de sabbat gezegend en geheiligd.
Toon eerbied voor uw vader en uw moeder. Dan zult u lang leven in het land dat de Heer, uw God, u geven zal.
Pleeg geen moord.
Pleeg geen overspel.
Steel niet.
Leg over een ander geen vals getuigenis af.
Zet uw zinnen niet op het huis van een ander, en evenmin op zijn vrouw, op zijn slaaf, zijn slavin, zijn rund of zijn ezel, of wat hem ook maar toebehoort.’
Tussenzang: uit psalm 19
(tekst onder geluidsfragment)
Refr.: Heer, Gij hebt woorden van eeuwig leven.
De wet van de Heer is volkomen,
zij sterkt de onzekere geest.
Zijn voorschriften zijn betrouwbaar,
onwetenden maken zij wijs.
Rechtmatig zijn al zijn bevelen,
bevredigend voor het gemoed.
Glashelder zijn zijn geboden,
zij zijn een licht voor het oog.
Het woord van de Heer is eerlijk,
het blijft in eeuwigheid waar.
Zijn uitspraken zijn waarachtig,
rechtvaardig in iedere zaak.
Gezocht meer dan goud of juwelen,
welsmakend als honingzeem.
Uw dienaar neemt ze ter harte,
hij wordt er rijk voor beloond.
Uit de eerste brief van Paulus aan de Korintiërs 1, 22-25
Het buitensporige in de liefde maakt hen die liefhebben kwetsbaar. De dwaasheid van Gods liefde toont zich in de zwakheid van de Gekruisigde.
Broeders en zusters,
de Joden vragen om wonderen en de Grieken zoeken wijsheid, maar wij verkondigen een gekruisigde Christus, voor Joden aanstootgevend en voor de andere volken dwaas. Maar voor wie geroepen zijn, zowel Joden als Grieken, is Christus Gods kracht en wijsheid, want het dwaze van God is wijzer dan mensen, en het zwakke van God is sterker dan mensen.
Vers voor het evangelie (Ps 51, 12a + 17b)
Schep, o God, een zuiver hart in mij,
en mijn mond zal uw lof verkondigen.
Uit het evangelie volgens Johannes 2, 13-25
Jezus drijft de kooplieden uit de tempel. Daardoor wijst Hij tegelijk op drie feiten: de jaloerse liefde van zijn Vader, de verinnerlijking van de eredienst en een radicaal nieuwe opvatting over de plaats waar wij God ontmoeten. Die plaats is de persoon van de Verrezene, Jezus zelf.
Kort voor het Joodse pesachfeest reisde Jezus naar Jeruzalem. Daar trof Hij op het tempelplein de handelaars in runderen, schapen en duiven aan, en de geldwisselaars die daar altijd zaten. Hij maakte een zweep van touw en joeg ze allemaal de tempel uit, met hun schapen en runderen. Hij smeet het geld van de wisselaars op de grond, gooide hun tafels omver en riep tegen de duivenverkopers: ‘Weg ermee! Jullie maken een markt van het huis van mijn Vader!’
Zijn leerlingen dachten aan wat er geschreven staat: ‘De hartstocht voor uw huis zal Mij verteren.’
Maar de Joden vroegen: ‘Met welk teken kunt U bewijzen dat U dit mag doen?’
Jezus antwoordde hun: ‘Breek deze tempel maar af, en Ik zal hem in drie dagen weer opbouwen.’
‘Zesenveertig jaar heeft de bouw van deze tempel geduurd,’ zeiden de Joden, ‘en U wilt hem in drie dagen weer opbouwen?’ Maar Hij sprak over de tempel van zijn lichaam.
Na zijn opstanding uit de dood herinnerden zijn leerlingen zich dat Hij dit gezegd had, en zij geloofden de Schrift en alles wat Jezus gezegd had.
Toen Jezus op het pesachfeest in Jeruzalem was, kwamen velen tot geloof in zijn naam, omdat ze de tekenen zagen die Hij verrichtte. Maar Jezus had geen vertrouwen in hen, omdat Hij hen allemaal kende. Niemand hoefde Hem iets te vertellen over de mensen, want Hij wist wat er in een mens omgaat.
Van Woord naar leven
DE ZWEEP VAN HET EVANGELIE
(Bij Joh 2, 13-15)
Vandaag liet ik me inspireren door aartsbisschop Vincenzo Paglia, ontleend aan ‘Het Woord van God elke dag – 2024’, uitgegeven bij Halewijn.
Kort voor het Joodse pesachfeest reisde Jezus naar Jeruzalem.
Zo begint het gedeelte uit het evangelie van vandaag, alsof het ons eraan wil herinneren dat Pasen ook voor ons nadert. Drie weken zijn voorbij sinds we werden opgeroepen om weg te gaan. En we kunnen niet anders dan ons opnieuw afvragen of we trouw zijn aan de weg die ons aangeboden is.
Vandaag zien we een bijzonder strenge en vastberaden Jezus. Hij kan niet toestaan dat het huis van de Vader wordt verontreinigd, ook al gaat het om kleine en voor de mens onmisbare handel. Maar de vraag die we ons hierbij moeten stellen is: Aan welke markt neemt Jezus aanstoot?
Het is de markt van ons hart. Ons hart is de plek waarin God wil wonen. Hoe wij omgaan met die plek zegt iets over hoe wij naar het leven en naar God kijken. Laat ons eerlijk zijn: Vaak herleidt de mens zijn leven tot een principe van kopen en verkopen, zonder amper oog te hebben voor Gods liefde én onze liefde voor elkaar. Hoe vaak moeten wij constateren, te beginnen bij onszelf, dat edelmoedigheid, welwillendheid, barmhartigheid, vergeving en genade zeldzaam zijn geworden. De ijzeren wet van eigenbelang, of van het groeps- of staatsbelang, lijkt vaak voor te gaan. We zijn allemaal, de een al meer dan de ander, heel vaak bezig met handel drijven voor onszelf en ons eigen voordeel.
Jezus komt doorheen het Woord uit het evangelie van vandaag opnieuw binnen in ons leven. En net zoals toen daar in de tempel, zet Hij ons leven op zijn kop. Opnieuw gooit Hij de wisseltafels van eigenbelang omver om onze keuze voor God op het scherpst van de snede te plaatsen. Dit kan lastig zijn. Maar dat hoort nu eenmaal bij het Woord. Wie het Woord in de diepte bemint weet dat God enkel handelt uit liefde en barmharigheid. Hij heeft het goed voor met ons, en daarom gooit Hij de wisseltafels van ons hart omver. Soms met zachte hand, soms met harde hand. Maar altijd uit liefde.
Vandaag is het een harde hand. Een ‘zweep’, om het woord uit het evangelie te citeren. En soms hebben we die zweep nodig, om ons hart werkelijk tot veranderen en bekering te brengen. Een gebeuren vol van genade.
Laten we bidden
Vader,
wij danken U om het Woord,
ook al gooit dit Woord
de wisseltafels van ons hart omver.
Mogen we dit gebeuren ontvangen
als een genade waarmee U ons hart en leven
opnieuw tot reinheid wil brengen.
In Jezus’ naam.
Amen.
Vragen om mee op weg te gaan
Welke wisseltafels in mijn hart moeten omver gegooid worden om het weer werkelijk tot een tempel te maken waarin God de plaats krijgt die Hem toebehoort?
Bemin ik het Woord uit de Schrift op zo’n wijze dat ik toelaat dat het mijn leven – indien nodig – verandert?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Frederik van Hallum († 1175)
Frederik van Hallum (ook van Mariëngaarde) o.praem., Tongerlo, België; abt
Freerk Goslinga werd in het begin van de 12e eeuw geboren in het Friese plaatsje Hallum. Zijn vader verloor hij al vroeg. Maar van zijn moeder kreeg hij tezamen met zijn zusje een uitstekende opvoeding. De pastoor van zijn woonplaats, Feiko (of Feyko; soms Heiko genoemd), zag wel iets in Freerk. Hij begon hem Latijn te leren. Later liet hij hem op zijn kosten verder studeren in München. Op 25-jarige leeftijd werd hij te Utrecht priester gewijd. Daarna keerde hij terug naar Hallum als assistent van pastoor Feiko.
In deze tijd moeten we waarschijnlijk het volgende verhaal plaatsen. Van Freerk wordt verteld, dat hij vele mensen tot de christelijke levenswijze wist te bekeren. Toen hij als zielzorger werkte te Hallum, wist hij ook het hart van een zekere Wybren te raken, een berucht man uit het naburige dorpje Blija. De meeste mensen gingen hem het liefste uit de weg; hij had immers zelfs al een paar moorden op zijn geweten. Maar op een dag werd hij getroffen door een preek van pastoor Frederik. Omdat hij de pastoor wilde vragen, op welke manier hij boete kon gaan doen voor al zijn bedreven zonden, begaf hij zich naar diens huis om hem daar op te wachten. Frederik was echter nogal bang uitgevallen. Maar toen deze uit de verte die gevreesde bij hem voor de deur zag staan, maakte hij onmiddellijk rechtsomkeert en zette het op een lopen. Wybren, nu vastbesloten om zijn leven te beteren en vergeving te vragen, zette de achtervolging in. Frederik vluchtte de kerk binnen. Daar waren mensen onschendbaar, en kon geen misdadiger iets uitrichten. Uitgeput zonk hij bij het altaar neer. Maar Wybren kwam gewoon naar binnen; hij trok zich van het aloude asielrecht kennelijk ook al niets meer aan… Frederik vreesde, dat zijn laatste uur geslagen had. Maar de man die er zo vervaarlijk uitzag, wierp zich berouwvol op de grond en stortte zijn hart uit in een algemene biecht, smeekte om vergiffenis van al zijn zonden en vroeg om een passende penitentie. Frederik knipte zijn haren af en verwijderde alle versierselen van diens kleding, als teken van inkeer en boete. Daarop leidde Wybren verder het teruggetrokken en godgewijde leven van een kluizenaar.
Na de dood van zijn moeder stichtte Freerk het Friese klooster Mariëngaard. De monniken volgden de premostratenzer regel van Norbertus; die was toen net nieuw. Frederik was een voorbeeldig monnik. Hij bad en vastte veel, was altijd goedgehumeurd en hulpvaardig. Zijn medebroeders vonden het zelfs een teken van zijn heiligheid dat hij tot op hoge leeftijd zonder stok liep. Tijdens de Reformatie werden zijn relieken overgebracht naar het Belgische premostratenzer klooster te Tongerlo, tezamen met die van zijn opvolger Siardus.
Bron: Heiligen.net
Frederik van Hallum
Van Woord naar leven
DE ZWEEP VAN HET EVANGELIE
(Bij Joh 2, 13-15)
Vandaag liet ik me inspireren door aartsbisschop Vincenzo Paglia, ontleend aan ‘Het Woord van God elke dag – 2024’, uitgegeven bij Halewijn.
Kort voor het Joodse pesachfeest reisde Jezus naar Jeruzalem.
Zo begint het gedeelte uit het evangelie van vandaag, alsof het ons eraan wil herinneren dat Pasen ook voor ons nadert. Drie weken zijn voorbij sinds we werden opgeroepen om weg te gaan. En we kunnen niet anders dan ons opnieuw afvragen of we trouw zijn aan de weg die ons aangeboden is.
Vandaag zien we een bijzonder strenge en vastberaden Jezus. Hij kan niet toestaan dat het huis van de Vader wordt verontreinigd, ook al gaat het om kleine en voor de mens onmisbare handel. Maar de vraag die we ons hierbij moeten stellen is: Aan welke markt neemt Jezus aanstoot?
Het is de markt van ons hart. Ons hart is de plek waarin God wil wonen. Hoe wij omgaan met die plek zegt iets over hoe wij naar het leven en naar God kijken. Laat ons eerlijk zijn: Vaak herleidt de mens zijn leven tot een principe van kopen en verkopen, zonder amper oog te hebben voor Gods liefde én onze liefde voor elkaar. Hoe vaak moeten wij constateren, te beginnen bij onszelf, dat edelmoedigheid, welwillendheid, barmhartigheid, vergeving en genade zeldzaam zijn geworden. De ijzeren wet van eigenbelang, of van het groeps- of staatsbelang, lijkt vaak voor te gaan. We zijn allemaal, de een al meer dan de ander, heel vaak bezig met handel drijven voor onszelf en ons eigen voordeel.
Jezus komt doorheen het Woord uit het evangelie van vandaag opnieuw binnen in ons leven. En net zoals toen daar in de tempel, zet Hij ons leven op zijn kop. Opnieuw gooit Hij de wisseltafels van eigenbelang omver om onze keuze voor God op het scherpst van de snede te plaatsen. Dit kan lastig zijn. Maar dat hoort nu eenmaal bij het Woord. Wie het Woord in de diepte bemint weet dat God enkel handelt uit liefde en barmharigheid. Hij heeft het goed voor met ons, en daarom gooit Hij de wisseltafels van ons hart omver. Soms met zachte hand, soms met harde hand. Maar altijd uit liefde.
Vandaag is het een harde hand. Een ‘zweep’, om het woord uit het evangelie te citeren. En soms hebben we die zweep nodig, om ons hart werkelijk tot veranderen en bekering te brengen. Een gebeuren vol van genade.
Laten we bidden
Vader,
wij danken U om het Woord,
ook al gooit dit Woord
de wisseltafels van ons hart omver.
Mogen we dit gebeuren ontvangen
als een genade waarmee U ons hart en leven
opnieuw tot reinheid wil brengen.
In Jezus’ naam.
Amen.
Vragen om mee op weg te gaan
Welke wisseltafels in mijn hart moeten omver gegooid worden om het weer werkelijk tot een tempel te maken waarin God de plaats krijgt die Hem toebehoort?
Bemin ik het Woord uit de Schrift op zo’n wijze dat ik toelaat dat het mijn leven – indien nodig – verandert?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.