maandag in week 2 van de veertigdagentijd
Uit het boek Daniël 9, 4b-10
De profeet Daniël vertolkt het berouw van zijn volk. Zij bekennen hun fouten. Zij hebben goddeloos gehandeld en zijn weerspannig geweest. Zij weten dat God in zijn recht staat. Toch is er hoop! ‘De heer, onze God, is vol erbarmen en vergeving’.
Heer, grote en geduchte God, die zijn beloften nakomt en trouw is aan wie Hem liefhebben en doen wat Hij gebiedt, wij hebben gezondigd en ons misdragen. Wij zijn slecht en opstandig geweest, wij zijn van uw geboden en regels afgeweken en wij hebben niet geluisterd naar uw dienaren, de profeten, die in uw naam tot onze koningen, onze vorsten, onze oudsten en tot het hele volk gesproken hebben.
U, Heer, staat in uw recht – ons staat deze dag de schaamte op het gezicht, ons, de Judeeërs, de inwoners van Jeruzalem, alle Israëlieten, of ze nu dichtbij zijn of ver weg, in alle landen waarheen U hen hebt verdreven vanwege hun ontrouw jegens U. Heer, ons en onze koningen, onze vorsten en onze oudsten staat de schaamte op het gezicht, omdat wij tegen U gezondigd hebben.
De Heer, onze God, is vol erbarmen en vergeving, want wij zijn tegen Hem in opstand gekomen en hebben niet geluisterd naar de Heer, onze God. Wij hebben ons niet gehouden aan het onderricht dat Hij ons door zijn dienaren, de profeten, gegeven heeft.
Tussenzang: Ps 79, 8-9 + 11 + 13
Refr.: Heer, wij zijn uw volk, de kudde die U hoedt.
Reken ons de zonden van vroeger niet aan,
toon erbarmen en haast u, want onze ellende is groot.
Help ons, God, bevrijd ons, tot eer van uw roemrijke Naam,
red ons en bedek onze zonden, omwille van uw Naam.
Laat het zuchten van uw geknechte volk U bereiken.
Machtig is uw arm: houd in leven wie ten dode zijn gedoemd.
Wij zijn uw volk, de kudde die U hoedt,
wij zullen U prijzen tot in eeuwigheid,
van geslacht op geslacht verhalen van uw roem.
Vers voor het evangelie
Nu is de gunstige tijd,
nu is de dag van de redding.
Uit het evangelie volgens Lucas 6, 36-38
Jezus roept op tot vergevingsgezindheid tegenover elkaar. God zal onze goedheid altijd overtreffen. Zijn barmhartigheid navolgen is onze roeping. Daarom mogen wij elkaar niet oordelen en zeker niet veroordelen, maar wij moeten elkaar vrijspreken en vergeving schenken.
Jezus sprak tot zijn leerlingen:
‘Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is. Oordeel niet, dan zal er niet over je geoordeeld worden. Veroordeel niet, dan zul je niet veroordeeld worden. Vergeef, dan zal je vergeven worden.
Geef, dan zal je gegeven worden; een goede, stevig aangedrukte, goed geschudde en overvolle maat zal je worden toebedeeld. Want de maat die je voor anderen gebruikt, zal ook voor jullie worden gebruikt.’
Van Woord naar leven
GENADEVOL BEROUW
(Bij Dan 9, 4b-10)
Heer, grote en geduchte God, die zijn beloften nakomt en trouw is aan wie Hem liefhebben en doen wat Hij gebiedt, wij hebben gezondigd en ons misdragen. Wij zijn slecht en opstandig geweest, wij zijn van uw geboden en regels afgeweken en wij hebben niet geluisterd naar uw dienaren, de profeten, die in uw naam tot onze koningen, onze vorsten, onze oudsten en tot het hele volk gesproken hebben.
Uit de eerste lezing van vandaag.
Naar aanleiding van de eerste lezing van vandaag, waar Daniël in naam van het volk vergeving vraagt aan de Heer, wil ik met u wat dieper nadenken over het bewust worden – of zijn – van onze schuld jegens God en wat we daarmee kunnen doen.
Vaak wordt het bewust-zijn van schuld gezien als een act van de mens die oprecht spijt heeft van gedane zonde. Klinkt goed, maar er zit een adder onder het gras. Als wij ons al bewust worden van zondigheid is dit een gevolg van het tikken van God op ons geweten. Anders gezegd: schuldgevoel is gave. Tenminste, dat is het in wezen. En zalig zijn zij die hun schuldgevoel op deze wijze mogen ontvangen en dragen.
Het gebeurt echter ook dat de mens puur vanuit zichzelf zich bepaalde schuldgevoelens aanpraat, los van God. Met alle gevolgen van dien: scrupuleus gedrag, gevoelens van minderwaardigheid, depressie. Soms leidt het zelfs tot zelfdoding.
Daarom is het van belang te bidden dat we onze gevoelens van schuld ‘in de Heer’ ontvangen en dragen. Zeg maar: in genade.
Waarachtig berouw is het werk van God; de Heer die je eenvoudigweg laat weten waar je fout bezig bent. Het is van belang met dit gevoel biddend aan de slag te gaan.
Op de eerste plaats met een dankbaar en erkentelijk hart. Dankbaar omdat God je berouw schenkt.
Maar je ook openend, in stilte, de tijd koesterend. Opdat je, vanuit inkeer en stilzwijgen, vanuit overgave en toewijding, aan de weet zou komen wat je diepere oorzaak kan zijn van je fout bezig zijn. Heel vaak heeft dit te maken met je godsbeleving, met je wijze van godsontmoeting, met je vasthouden aan je eigen ‘ik’ dat zich op enkele of meerdere domeinen van het leven heeft losgeweekt van God.
Om je dan – al dan niet letterlijk – diep te buigen, met een berouwvol hart, met de smeekbede dat God je mag vergeven. Dus je niet ziekelijk op de borst kloppen tot je erbij neervalt. Nee, je hart in dankbaarheid openend voor Hem die in de wonde van het berouw aanwezig wil komen met zijn barmhartigheid om je te vergeven en te helen, om je op te tillen en je deelgenoot te maken aan zijn Pasen.
Geliefde mensen,
berouw wordt vaak gezien als een negatief iets. Dat is het dus niet, integendeel. Het is een gave Gods met maar één bedoeling: ons terug tot die mensen te brengen waarvan God heeft gezegd dat Hij hen gemaakt heeft naar zijn beeld en gelijkenis.
Om dankbaar en blij van te worden. Niet?
Laten we bidden
Vader,
schenk ons de gave van het berouw,
als springplank naar Christus,
die ons met open armen zal ontvangen
in uw barmhartigheid.
Moge Hij aanwezig komen
in de wonde van ons schuldbesef
om in Hem te verrijzen
voor Kerk en wereld.
Amen, ja amen.
Veel zegen over deze nieuwe week.
kris
Om mee op weg te gaan
Kan ik dankbaar zijn jegens God wanneer ik diep in mezelf aanvoel waar ik ‘niet goed bezig’ ben?
Zijn gevoelens van schuld of onvermogen een springplank voor mij naar Christus toe, om Gods barmhartigheid als een helend proces in me toe te laten?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Omdat er zich wel eens kapers op de kust voordoen worden de reacties na ‘goedkeuring’ geplaatst.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.