Margareta van Schotland († 1093)

Margareta van Schotland, Edinborough, Schotland; koningin, stichteres & weduwe

Margareta was de dochter van de Engelse koning Edward Atheling en de Hongaarse prinses Agatha. Zij werd in Hongarije geboren, omdat haar ouders door de Noormannen verdreven waren: 1046. Onder haar grootvader, de latere heilige koning Edward de Belijder († 1066), verhuisde de koninklijke familie weer naar Engeland. Daar leefde ze in betrekkelijke rust tot 1066, toen Edward de Slag bij Hastings verloor. Weer moest de koninklijke familie vluchten.

Nu belandde Margareta in Schotland, en maakte daar kennis met de rauwe vorst, Malcolm III. Deze raakte volkomen vertederd van de jonge prinses. We horen van dat moment niets meer over de vrouw met wie hij tot dat moment getrouwd was. Margareta nam volledig bezit van zijn leven: “Hij kwam steeds prompt tegemoet aan al haar wensen en verstandige adviezen; wat haar niet aanstond, stond hem niet aan; waar zij van hield, daar hield hij ook van, puur uit liefde voor haar.” Aldus haar biechtvader Prior Turgot van Durham. Van dat ogenblik af was het dus uit met het platbranden van kerken en kloosters: daar was Malcolm namelijk mee bezig op het moment dat hij zijn jonge bruid leerde kennen. Zij was het liefste een klooster ingegaan, maar nu ze eenmaal op deze plek zat, zorgde ze ervoor dat er nieuwe kerken werden gebouwd, kloosters gesticht en scholen opgericht. Zij was een royaal weldoenster voor de armen. En zij droeg persoonlijk zorg voor de christelijke opvoeding van haar kinderen, daarin bijgestaan door haar geestelijke leidsmannen, de reeds genoemde Turgot en Lanfranc († 1089; feest 28 mei), de aartsbisschop van Canterbury.
Tot haar belangrijkste stichting behoort het klooster van Dunfermline, de plaats waar zij als vluchteling landde en waar Malcolm toen juist de kerk had verwoest. Voor zichzelf richtte zij in haar koninklijk verblijf een soort kloostercel in – deze is onlangs teruggevonden bij opgravingswerkzaamheden. Daar moet zij vol overgave geschreven hebben aan haar persoonlijke Evangelieboek; het wordt tot op de dag van vandaag bewaard in de Bodleian-bibliotheek te Oxford.

Zij stierf op het moment dat één van haar zoons, Edgar, haar het verschrikkelijke nieuws kwam melden dat haar man en haar oudste zoon waren omgekomen in één van de vele slagen die zij te leveren hadden.

Haar reliekschrijn werd opgesteld in ‘haar’ kloosterkerk te Dunfermline. Er begonnen wonderen te geschieden; men zag een licht dwalen rond haar grafmonument; soms waren het vonken. Men meende dat de heilige op deze manier te kennen gaf dat ze graag als heilige vereerd wilde worden. Paus Innocentius IV († 1254) verklaarde haar tenslotte officieel heilig in 1251. Haar schrijn werd voorwerp van grote verering.
Tijdens de troebelen van de Reformatie (halverwege de 16e eeuw) wist de laatste abt van Dunfermline haar stoffelijke resten in veiligheid te brengen. Ze werden naar Frankrijk gesmokkeld, maar daar gingen ze verloren tijdens de Franse Revolutie (1789-1792).
De plaats waar Margareta in Schotland aan land kwam, staat nog steeds bekend als St-Margaret’s Hope. Lange tijd bezat het kasteel van Edinborough een St- Margaret’s Tower en -Gate. Aan de voet van de rots is er nog steeds een bron naar haar genoemd. Volgens de overlevering zou zij die hebben doen ontspringen bij haar aankomst in Schotland.

Zij is patrones van Schotland.
Zij wordt afgebeeld in koninklijke kledij, vaak met een kroon aan haar voeten; soms ook in kloosterkleding met armen en zieken om zich heen. Op bijgaande afbeelding uit de vorige eeuw is zij te zien als vorstin omringd door bedelaars en armen die door haar worden gevoed en welgedaan.
London heeft een (neo-)gotische Margaretakerk, gelegen vlak achter de parlementsgebouwen.

Bron: Heiligen.net

GODS KONINKRIJK IN EN ONDER ONS
(Bij Lc 17, 20-21)

‘Het koninkrijk van God ligt binnen uw bereik’, zegt Jezus ons vandaag.

Misschien stel je jezelf wel eens de vraag: ‘Hoe en waar kan ik God beminnen, en dienen, op dit moment?’. Het antwoord is eigenlijk heel eenvoudig: Op de plek waar je je die vraag stelt moet het gebeuren. Of je nu thuis bent – al dan niet alleen -, nog in je bed, aan het ontbijt, op je werk, op school, onderweg, … Waar dan ook en onder welke omstandigheid … de plek waar je nu bent is voor jou nu het Rijk Gods, dat ‘binnen uw bereik’ ligt, en waar je God en medemens kan dienen.

Zelfs als je alleen thuis bent, bezig in het huishouden, een boek lezend, studerend of je tijd gevend aan ontspanning, op elk moment mogen wij leven in diepe verbinding met de heilige Geest die in ons is en ons in Christus zal brengen. Het is leven in een gebedshouding die Paulus verwoordt als ‘bidden zonder ophouden’. Uiteraard beredeneer je dit niet altijd. Het gaat over een innerlijke houding waarin je hart z’n thuis heeft in de vrede van Christus.
Je kan inderdaad lezen, je ontspannen, het huishouden doen, of wat dan ook, vanuit de vrede van Jezus. Jouw ontspanning, jouw boek, jouw wasmachine, zijn op die moment instrumenten waarin je het Godsrijk kan beleven.

Maar ook heel bewust – en dit kun je ook als je alleen bent – tijd maken voor gebed: Kerk en wereld in de schoot neerleggen van Christus, is een heel diepe en sterke manier van God en medemens dienen. We mogen deze vorm van naastenliefde niet onderschatten. Meer dan ooit heeft onze wereld mensen nodig die tijd geven aan gebed voor Kerk en wereld.

Maar ook wanneer we mensen ontmoeten dient het Rijks Gods zich aan. Door elke mens immers komt Christus naar ons toe als een bedelaar naar liefde. Een medemens ontmoeten – onder welke hoedanigheid ook – is Christus ontmoeten. Een medemens dienen (een glimlach, een gesprek, tederheid bieden, samen werken) is ten diepste Christus ontmoeten die zich aandient doorheen die ander.
Als ik – werkzaam in het woonzorgcentrum – in de loop van de dag dertig mensen ontmoet (bewoners, collega’s, vrijwilligers, familie), ontmoet ik dertig maal Christus die mij vraagt het beste in mezelf naar boven te halen om de liefde heel concreet gestalte te geven. Niet vanuit een ik los van God, maar juist vanuit Gods tegenwoordigheid die mij in Christus bewoont en mij aanzet zijn liefde daadwerkelijk – in eenheid met Hem – te beleven.

Het koninkrijk Gods is ook onder ons wanneer de liefde niet bemind wordt. Het is niet altijd een gebeuren van vrede en alleluia. De oorlog in Oekraïne en het Heilig Land, de hongersnood in de wereld, de vele ongerechtigheden waar dan ook, behoren jammer genoeg ook tot het koninkrijk Gods. Daar komt Jezus naar ons toe als de Gekruisigde, met die grote smeekbede: ‘Ik heb dorst’. Mogen we ook hier de Heer ontmoeten en diep omarmen, door niet van het lijden weg te lopen, maar juist zijn liefde ook hier daadwerkelijk geëngageerd gestalte te geven.

Geliefde mensen, je ziet, een christen verveelt zich nooit. Of men nu alleen is of anderen ontmoet, op momenten van vreugde of tijdens omstandigheden van ‘pijn’, ten allen tijde kunnen we God dienen. Immers altijd dient het koninkrijk van God zich aan, met het appel de liefde handen en voeten te geven.

Laten we bidden

Vader,
wij danken U
omdat U voortdurend uw Rijk aanbiedt
met de mogelijkheid
uw liefde gestalte te geven.
Moge de heilige Geest
vanuit zijn genadevolle gloed in ons,
ons aanzetten deze liefde ten diepste te beleven
in eenheid met Christus,
onze Broeder en Heer.
Amen.

Een liefde-volle dag.
Met een genegen groet,
kris

Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.