11 juni: H. Barnabas, apostel
Gedachtenis – eigen lezingen
Uit de Handelingen van de Apostelen 11, 21b-26 + 13, 1-3
Barnabas was een voortreffelijk en diepgelovig man, vervuld van de heilige Geest.
In die dagen kwamen vele mensen tot geloof en bekeerden zich tot de Heer. Het nieuws over hun optreden bereikte de gemeente in Jeruzalem, waar men besloot Barnabas naar Antiochië te zenden. Toen hij daar was aangekomen en zag wat God in zijn goedgunstigheid had bewerkt, verheugde hij zich en spoorde hij iedereen aan om standvastig te zijn en trouw te blijven aan de Heer. Hij was een voortreffelijk en diepgelovig man, die vervuld was van de heilige Geest. Een groot aantal mensen werd voor de Heer gewonnen.
Hierna vertrok Barnabas naar Tarsus om Saulus te zoeken, en toen hij hem gevonden had, nam hij hem mee naar Antiochië. Een heel jaar lang kwamen ze met de gemeente daar bijeen en gaven ze onderricht aan tal van mensen. Het was in Antiochië dat de leerlingen voor het eerst christenen werden genoemd.
Er waren in de gemeente van Antiochië profeten en leraren, onder wie Barnabas, Simeon, die Niger werd genoemd, Lucius de Cyreneeër, Manaën, een jeugdvriend van de tetrarch Herodes, en Saulus.
Op een dag, toen ze aan het vasten waren en een samenkomst hielden voor de Heer, zei de heilige Geest tegen hen: ‘Stel Mij Barnabas en Saulus ter beschikking voor de taak die Ik hun heb toebedeeld.’
Nadat ze gevast en gebeden hadden, legden ze hun de handen op en lieten hen vertrekken.
Psalm 98, 1-6
Refr.: Juich de Heer toe, heel de aarde!
Zing voor de Heer een nieuw lied:
wonderen heeft Hij verricht.
Zijn rechterhand heeft overwonnen,
zijn heilige arm heeft redding gebracht.
De Heer heeft zijn overwinning bekendgemaakt,
voor de ogen van de volken zijn gerechtigheid onthuld.
Hij heeft gedacht aan zijn liefde en trouw
voor het volk van Israël.
De einden der aarde hebben het gezien:
de overwinning van onze God.
Juich de Heer toe, heel de aarde,
juich en jubel, zing het uit.
Zing voor de Heer bij de lier,
laat bij de lier uw lied weerklinken.
Blaas op de ramshoorn en de trompetten,
juich als de Heer, uw koning, verschijnt.
Vers voor het evangelie (ps. 19, 9b)
Alleluia.
Het gebod van de Heer is helder:
licht voor de ogen.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Matteüs 10, 7-13
Hoe de volgelingen van Jezus hun zending moeten uitoefenen, wordt ons hier beschreven. Zij hebben om niet ontvangen, om niet moeten zij geven. Hun houding tegenover het aardse moet zo zijn dat de mensen aan hun kunnen zien dat zij hier geen blijvende woonplaats bouwen.
Jezus sprak tot zijn leerlingen:
‘Ga en verkondig dat het koninkrijk van de hemel nabij is. Genees zieken en wek doden op, reinig mensen die door een huidziekte onrein zijn, en drijf demonen uit. Om niet hebben jullie ontvangen, om niet moeten jullie geven! Neem geen geld aan, geen gouden, zilveren of koperen munten voor in je gordel, vraag geen reistas mee voor onderweg, geen extra kleren, geen sandalen en geen stok, want de arbeider is zijn brood waard. In elke stad en in elk dorp waar je komt, moet je uitzoeken wie het waard is je te ontvangen; blijf daar dan tot je weer verdergaat. Groet de bewoners van het huis dat je binnengaat. Laat jullie vrede over dat huis komen als het dat waard is, maar als het dat niet waard is, laat dan die vrede naar je terugkeren.’
Van Woord naar leven
‘In elke stad en in elk dorp waar je komt, moet je uitzoeken wie het waard is je te ontvangen; blijf daar dan tot je weer verdergaat. Groet de bewoners van het huis dat je binnengaat. Laat jullie vrede over dat huis komen als het dat waard is, maar als het dat niet waard is, laat dan die vrede naar je terugkeren.’ Zo zegt Jezus ons vandaag
Jezus is zich bewust van de weerstand die zijn boodschap bij anderen kan oproepen en Hij bereidt zijn leerlingen dan ook voor op de mogelijkheid van afwijzing. Dit gold voor zijn leerlingen, maar het geldt voor elke christen, die in wezen de missionaire opdracht in zich draagt Gods boodschap uit te dragen doorheen daad en woord. En dan kan het inderdaad gebeuren dat ook wij op een zekere weerstand botsen. Vraag is dan: Hoe gaan wij daarmee om?
Voor alle duidelijkheid: verkondiging zit ‘m niet enkel en alleen in het woord nemen. In sommige gevallen kan dat zo zijn, maar in vele gevallen gaat het over keuzes die je maakt (grote levenskeuzes, maar ook kleine keuzes doorheen de dag); thuis, in je familiekring, op de werkvloer,… Ik denk aan oprechtheid, eerlijkheid, kiezen om niet mee te roddelen, kiezen om wel iemand te vergeven,… Je levenswijze, de keuzes die je maakt, is ook een vorm van verkondiging; een stille, maar soms heel duidelijke vorm. En ook dan stoot je soms op verzet, op gelach of zelfs gespot. Dat gebeurt. Vraag is: hoe gaan we daarmee om?
Van belang is, denk ik, in de liefde te blijven. In Christus dus. Bij Hem ben en blijf je in goed gezelschap, wat een garantie is niet te gaan veroordelen, mensen in vakjes te plaatsen. Het houdt je wakker de ander steeds te blijven benaderen in Gods barmhartigheid, bereid zijnde telkens opnieuw te vergeven, voor iemand te bidden, de ander nooit ‘weg te gooien’.
En soms moet je je gezicht draaien. Al was het maar om geen kwade dingen te zeggen. Het is soms beter even weg te gaan. Niet uit vlucht. Ook niet uit schaamte. Maar om even te bezinnen en te herinneren waar het over gaat. Om dan, gesterkt in en door de Heer, terug naar de situatie te gaan.
Het is niet altijd makkelijk om met tegenstand om te gaan. Er zijn christenen die menen dat ze Christus moeten verdedigen. Ik denk dat dat niet zo is. Wij moeten veeleer Christus verheerlijken: door zijn liefde te zijn, door steeds opnieuw bereid te zijn te vergeven, door vanuit Hem de ander te benaderen.
Het kruis kan daarvoor een bron van genade zijn. Daar leren we niet enkel wat barmhartigheid betekent, maar het draagt ook de genade in zich als christen Gods barmhartigheid te zijn. Het kruis omhelzen, haar genade welkom heten, is zo belangrijk. Juist om mét de verrezen Heer ieder ander tegemoet te gaan.
Laat ons biddende, liefhebbende mensen zijn. Nooit als meerderen, altijd als broer of zus.
Een gezegende zaterdag,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Vader,
mogen wij in Christus blijven wanneer wij door onze keuzes die we als christen maken weerstand ondervinden in de samenleving. Bewaar ons in uw liefde. Moge uw Zoon, op die momenten, ons tot genade zijn.
In zijn naam. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Barnabas, apostel (+ 1e eeuw)
Barnabas (ook van Cyprus), Salamis op het eiland Cyprus, Griekenland; apostel & martelaar
Hij was van joodse afkomst uit de stam Levi, heette oorspronkelijk Jozef Justus en was afkomstig van Cyprus, waar zijn ouders een groot landgoed hadden. Zij stuurden hem naar Jeruzalem om – net als Paulus – in de leer te gaan bij de grote rabbi Gamaliël († ca 88; feest 3 augustus). Hoewel hij niet behoorde tot de Twaalf, wordt hij toch gerekend tot Jezus’ eerste leerlingen. De overlevering is ervan overtuigd dat hij zich bevond onder de (tweeëen)zeventig, die de Heer voor zich uitzond (Lukas 10,01). Na Jezus’ hemelvaart had hij have en goed verkocht om zich voorgoed bij zijn aanhangers aan te sluiten. Door de vervolgingen van de kant der joden, had hij zich genoodzaakt gezien met een aantal medeleerlingen uit te wijken naar de Syrische stad Antiochië, waar Jezus’ leerlingen voor het eerst ‘christenen’ genoemd werden (Handelingen 11,26).
In de Handelingen van de Apostelen horen we herhaaldelijk over hem. Daar wordt hij beschreven als ‘een goed man, vol van Heilige Geest en geloof. Veel mensen werden voor de Heer gewonnen.’ Vandaar, dat hij van Jezus’ medeleerlingen de bijnaam Barnabas (= ‘Zoon van de Vertroosting’) had gekregen (Handelingen 04,36). Hij was het, die Paulus na zijn omstreden bekering bij de leerlingen introduceerde (Handelingen 09,27). Op Paulus’ eerste zendingsreis was hij diens trouwe metgezel.
Een van de oudste christelijke documenten is de zogeheten Barnabasbrief. Waarschijnlijk heeft de schrijver hem op naam van de gewaardeerde apostel gezet om zo meer gezag te krijgen, in die tijd een niet ongebruikelijke methode. Volgens geschiedkundigen is de brief waarschijnlijk geschreven in de Egyptische stad Alexandrië, ergens tussen 95 en 130; te laat dus om inderdaad van de hand van Barnabas zelf te kunnen zijn.
In de jaren 485/486 zou te Salamis op Cyprus Barnabas’ graf herontdekt zijn. Volgens zeggen trof men in de sarcofaag een afschrift aan van het Mattheus-evangelie, waarvan men geloofde, dat Barnabas het eigenhandig had afgeschreven. Keizer Zeno zou vervolgens zijn relieken, inclusief het evangeliehandschrift hebben overgebracht naar de St.-Barnabaskerk in Constantinopel.
De naam van Barnabas klinkt door in de orde van de Barnabieten. Deze werd in 1530 gesticht door Sint Antonius Maria Zaccaria († 1539; feest 5 juli). De eigenlijke naam luidt Orde van de Reguliere Klerken van Sint Paulus, maar omdat zij verbonden waren aan de Milanese San Barnaba-kerk, werden zij Barnabieten genoemd. In 1533 volgde de officiële erkenning door paus Clemens VII († 1534).
Barnabas is patroon van Cyprus, Florence en Milaan; daarnaast van kuipers en wevers. In de Bourgondische stad Paray-le-Monial waren de snijders en kleermakers verenigd in een St.-Barnabasbroederschap.
Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen inslag van hagel (houdt verband met de steniging waardoor hij de marteldood zou hebben ondergaan) en als vredestichter.
Hij wordt afgebeeld als apostel; baard en reisstaf; houdt het evangelie van Matteüs in de hand (werd immers in zijn graf gevonden); stenen of keien in de hand (steniging); brandstapel; met lans en een enkele keer met bijl of hellebaard; met olijftakje in de hand (vooral in Florence: vredes- en zegeteken); kerkmodel.
Bron: Heiligen.net
Laten wij bidden
Vader,
mogen wij in Christus blijven wanneer wij door onze keuzes die we als christen maken weerstand ondervinden in de samenleving. Bewaar ons in uw liefde. Moge uw Zoon, op die momenten, ons tot genade zijn.
In zijn naam. Amen.