vrijdag in week 4 van de veertigdagentijd
Uit het boek Wijsheid 2, 1a + 12-22
Door zijn manier van leven is de rechtvaardige een uitdaging voor zijn slechte omgeving. De rechtvaardige zal worden ter dood gebracht.
Ten onrechte houden ze zichzelf het volgende voor:
‘Laten we voor de rechtvaardige een valstrik leggen, want hij is ons alleen maar tot last. Hij dwarsboomt ons in alles wat we doen, hij verwijt ons dat we de wet overtreden en houdt ons voor dat we verloochenen wat ons geleerd is. Hij beweert over kennis van God te beschikken en noemt zich kind van de Heer. Hij is een levende aanklacht tegen onze opvattingen geworden. Zijn verschijning alleen al is ons een doorn in het oog, omdat hij anders leeft dan anderen en zich afwijkend gedraagt. Wij zijn in zijn ogen minderwaardig en hij mijdt onze levenswijze alsof die onrein is. Hij geeft hoog op van de bestemming van de rechtvaardigen en beroemt zich erop dat God zijn vader is. Laten we zien of hij gelijk heeft en afwachten wat er bij zijn dood gebeurt. Als de rechtvaardige echt een zoon van God is, zal die hem toch te hulp komen en hem uit de greep van zijn vijanden redden? Laten we hem aan geweld en marteling onderwerpen om te zien of hij echt zo zachtmoedig is, laten we zijn uithoudingsvermogen op de proef stellen. We zullen hem veroordelen tot een vernederende dood, want hij beweert toch dat hij gered zal worden?
Aldus de gedachtegang van de goddelozen. Maar ze vergissen zich, verblind als ze zijn door hun slechtheid. Ze zijn niet bekend met Gods geheimen: ze verwachten niet dat vroomheid beloond wordt en geloven niet dat wie onberispelijk leeft, gelauwerd wordt.
Psalm 34, 17-23
Refr.: Gebroken mensen is de Heer nabij.
Toornig ziet de Heer wie kwaad doen aan,
Hij wist hun namen op aarde uit.
De Heer hoort de kreten van de rechtvaardigen,
Hij bevrijdt hen uit de nood.
Gebroken mensen is de Heer nabij,
Hij redt wie zwaar wordt getroffen.
Al blijft de rechtvaardige niets bespaard,
de Heer zal hem steeds weer bevrijden.
Hij waakt zelfs over zijn beenderen,
niet één ervan wordt verbrijzeld.
Een slecht mens komt om door eigen kwaad,
wie een rechtvaardige haat zal boeten.
De Heer redt het leven van zijn dienaren,
nooit zal boeten wie schuilt bij Hem.
Vers voor het evangelie (Joh. 3, 16)
God had de wereld zo lief
dat Hij zijn enige Zoon heeft gegeven,
opdat iedereen die in Hem gelooft
niet verloren gaat,
maar eeuwig leven heeft.
Uit het evangelie volgens Johannes 7, 1-2 + 10 + 25-30
Ter gelegenheid van de grote feesten bezochten vele Joden de tempel van Jeruzalem. Jezus treedt op. Sommigen stellen zich de vraag of de overheid nu werkelijk erkend zou hebben dat Hij de messias is. Anderen daarentegen willen zich van Hem meester maken omdat Hij gezegd heeft dat degene die Hem gezonden heeft waarachtig is en dat ze Hem niet kennen.
Jezus trok door Galilea; in Judea wilde Hij niet komen, omdat de Joden daar Hem wilden doden. Het Joodse Loofhuttenfeest naderde. Toen zijn broers naar het feest vertrokken waren, ging Hij zelf ook, niet openlijk, maar in het geheim.
Sommige Jeruzalemmers zeiden: ‘Is dat niet die man die ze willen doden? Moet je zien, Hij spreekt vrijuit en ze zeggen niets tegen Hem. Zouden onze leiders werkelijk tot de overtuiging zijn gekomen dat Hij de messias is? Van Hém weten we waar Hij vandaan komt, maar als de messias komt, zal niemand weten waar hij vandaan komt.’
Bij zijn onderricht in de tempel zei Jezus luid en duidelijk: ‘U kent Mij en u weet waar Ik vandaan kom. Maar Ik ben niet namens mezelf gekomen; Ik ben gezonden door iemand die betrouwbaar is, en Hem kent u niet. Ik ken Hem, omdat Ik bij Hem vandaan kom en Hij Mij heeft gezonden.’
Toen wilden ze Hem grijpen, maar niemand deed Hem iets, omdat zijn tijd nog niet gekomen was.
Van Woord naar leven
Vandaag zou ik met u willen stil staan bij een vers dat we lezen in de tussenzang uit psalm 34: Gebroken mensen is de Heer nabij, Hij redt wie zwaar wordt getroffen.
Gebroken mensen is de Heer nabij…
Als we de evangelies er op nalezen, doet de Heer inderdaad niets anders. Hij zoekt zondaars op, tafelt met hen, en spoort hen aan tot bekering. Hij gaat naar zieken, raakt hen aan, velen geneest Hij. Hij ontmoet mensen die verlamd zijn; fysiek en mentaal, Hij praat met hen en tilt hen op. Hij had een bijzondere voorliefde voor de armen, de mensen aan de kant,…
Lieve mensen, hoe staan wij als Kerkgemeenschap in de wereld? Wij, die als roeping hebben ‘licht te zijn in de wereld’, zijn wij wel aanwezig genoeg in de wereld? En met de wereld bedoel ik dan niet enkel onze lokale geloofsgemeenchappen waar we ons gewoonlijk in bewegen, maar ook zij die iets verder van onze gemeenschap staan, zij die (ook) onder lasten gebukt door het leven gaan, naar ziel en lichaam gebroken zijn, enzomeer. Hun wereld, die in wezen ook de onze is, is de wereld waartoe wij christenen gezonden zijn.
‘Licht zijn voor de wereld’ mogen we niet lichtzinnig opvatten. Het is in beweging komen. Niet vanuit ons eigen allerindividueelste ikje, maar vanuit de aanwezigheid van de Heer. Hij in ons, met ons, door ons. Vanuit Gods liefde dus.
Dikwijls staat er in het evangelie: Uit mede-lijden bewogen… enz. Jezus trok zich het lijden van de mensheid aan. Lijden als gevolg van de zonde (de godsvervreemding zeg maar), maar ook het lijden als gevolg van ziekte, van verlamming, enz. Hij wist zich gezonden om deze mensen op te zoeken, en hen te ‘bevrijden’ van hun dikwijls zware lasten. Het was de liefde die Hem stuwde.
Die liefde maakte Jezus zo diep menselijk, zo warm van hart, zo nauw betrokken bij het gebrokene in de samenleving.
Laten we, in navolging van de Heer, en diep verbonden met Hem, het broze en het gebrokene in de wereld omarmen, zowel in onze eigen geloofsgemeenschappen als ook ver daarbuiten.
Heel veel kerken en kathedralen zijn mooi. Ze zijn er om als gemeenschap samen te komen: om te vieren, om God te danken en te bidden om genade. Maar het gaat in wezen niet om de stenen, niet om de pracht en de praal van de gebouwen, de schoonheid van de schilderijen, de beelden, de altaren, de gouden kelken,… Gods tempel zijn wij zelf, áls gemeenschap, én ieder individueel. Als Kerkgemeenschap zijn we, vanuit ons gezamenlijk gebed, geroepen tot dienst aan de medemens. En wel vanuit de Heer die het levend hart is van de gemeenschap.
Laten we daarbij, in navolging van Jezus, een bijzondere genegenheid koesteren voor zij die gebroken door het leven gaan, zij die arm zijn, broos en kwetsbaar. Mogen we een diepe evangelische vriendschap koesteren voor ieder van hen; naar intentie en daad.
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Vader,
mogen wij licht zijn in deze wereld, met een bijzondere genegenheid voor zij die arm zijn, broos of gebroken. Mogen wij vanuit de liefde van Christus ieder ten diepste graag zien.
In zijn naam.
Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Hugo de Kartuizer († 1132)
Hugo van Grenoble (ook de Kartuizer) osb, Frankrijk; bisschop
Hugo werd in 1053 geboren te Châteauneuf d’Isère in het departement Drôme in de Franse landstreek Dauphiné. Van zijn moeder is bekend dat zij een bijzonder vrome vrouw was; zijn vader, Odilo, zou zijn leven eindigen in de chartreuse (kartuizerij) bij Bruno de Kartuizer († 1101; feest 6 oktober), de plek waar Hugo later zelf ook zo graag was en zo weinig kon verblijven.
Hoewel Hugo niet gewijd was, had hij al op 25-jarige leeftijd zitting in het college van kanunniken te Valence. In 1080 werd hij door paus Gregorius VII († 1085; feest 25 mei) in Rome zelf tot bisschop van de stad Grenoble gewijd. Markgravin Mathilde van Canossa schonk hem de prachtigste bisschoppelijke gewaden, en deed er nog een hele bibliotheek aan boeken bij.
De situatie onder de geestelijkheid van zijn bisdom was ronduit abominabel. Na twee jaar vergeefse moeite gaf hij er de brui aan en trok zich als eenvoudige monnik terug in de strenge benedictijner abdij van Chaise-Dieu. Daar bracht hij vijftien overgelukkige maanden door. Toen riep de paus hem terug naar Grenoble. In Hugo had hij namelijk een medestander gevonden in zijn strijd tegen allerlei misstanden onder de priesters. Zo bevochten ze de misstand bij priesters om zich voor hun diensten dik te laten betalen of – erger nog – om aan mensen te suggereren dat je alleen voor geld in de hemel kon komen, of andere gaven van God kon ontvangen: dergelijke vergrijpen noemt men simonie. Daarnaast bevorderden de paus en Hugo de ongehuwde levensstaat van priesters.
Naast al deze beslommeringen bouwde hij een hospitaal in Grenoble en een stenen brug over de Isère. Het was in 1084 dat Hugo aan Bruno het stuk grond schonk, waarop deze zijn nieuwe orde van de Kartuizers zou vestigen.
Bruno, die op het moment van de schenking vergezeld werd door zes volgelingen, was nog Hugo’s leermeester geweest in Reims. Hugo voelde zich zeer verbonden met hun verlangen naar stilte en afzondering. Zoveel hij kon zocht hij hen op om er inspiratie op te doen. Bruno was zijn geestelijk leidsman. Deze moest de heilige bisschop herhaaldelijk tot matiging manen in vasten en boetedoeningen. Zo verbood hij hem ook het paard te verkopen dat hij nodig had om zijn bisdom te visiteren. Hugo vond dat hij best kon gaan lopen en dat de armen er veel meer aan zouden hebben dan hij. Zijn uiterst kostbare bisschopsring en de mooiste kelk uit de kathedraal had hij al verkocht om de opbrengst ervan aan de armen te kunnen geven.
Telkens als er een nieuwe paus was gekozen, haastte hij zich zijn ontslag als bisschop aan te bieden met de redenering dat hij er immers ongeschikt voor was. Alle pausen die hij meemaakte, heeft hij lastig gevallen, zonder dat hij bij één van hen zijn zin kreeg. Zo was hij meer dan vijftig jaar tegen zijn zin bisschop! Hij stierf op 79-jarige leeftijd in Grenoble. Daar werd hij in de kathedraal bijgezet.
Paus Innocentius II († 1143), de laatste in de reeks die hij lastig viel om als bisschop ontslagen te worden, verklaarde hem al twee jaar na zijn dood officieel heilig.
Hoewel hij nooit tot de Kartuizers is toegetreden, heeft hij toch de eretitel ‘de Kartuizer’ meegekregen.
Tijdens de woelingen van de Reformatie in de zestiende eeuw werd zijn stoffelijk overschot door de Hugonieten in het openbaar verbrand.
Hij is patroon van Grenoble. Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen hoofdpijn.
Hij wordt afgebeeld als bisschop (tabberd, mijter en staf), met een zwaan (symbool van de voorliefde voor eenzaamheid), met een lantaarn, in wit kartuizerhabijt of met (drie) bloemen in de hand.
Bron: Heiligen.net
Hugo de Kartuizer
Laten wij bidden
Vader,
mogen wij licht zijn in deze wereld, met een bijzondere genegenheid voor zij die arm zijn, broos of gebroken. Mogen wij vanuit de liefde van Christus ieder ten diepste graag zien.
In zijn naam.
Amen.