Lezingen van de dag – maandag 21 augustus 2017
maandag in week 20 door het jaar
Uit het boek Rechters 2, 1-11
Zelfs in het beloofde land is de geschiedenis van Israël een geschiedenis van trouw en ontrouw. Om het weer tot inkeer te brengen gaf de Heer rechters aan zijn volk. Maar ook zijn rechters gaf het volk geen gehoor. Toch bleven de rechters geregeld ten beste spreken voor het volk.
De Israëlieten begonnen te doen wat slecht is in de ogen van de Heer: ze gingen de Baäls dienen. Ze keerden de Heer de rug toe, de God van hun voorouders, die hen uit Egypte had geleid, en begonnen achter andere goden aan te lopen die werden vereerd door de volken waartussen ze woonden. Door voor die vreemde goden te buigen krenkten ze de Heer. Ze keerden Hem de rug toe om Baäl en de Astartes te dienen.
Toen ontstak de Heer in woede tegen de Israëlieten. Hij leverde hen uit aan roversbenden en aan de hen omringende vijanden, zodat ze daartegen geen stand meer hielden. Telkens als ze iets tegen hun vijanden ondernamen, werkte de Heer hen tegen, zoals Hij hun gezegd en gezworen had. Steeds weer kregen de Israëlieten het zwaar te verduren.
Dan liet de Heer een rechter optreden om het volk te leiden en het te bevrijden van de roversbenden. Maar ook naar hun rechters luisterden ze niet; ze gaven zich af met andere goden en bogen zich voor hen neer. Binnen de kortste keren dwaalden ze weer af van de weg die hun voorouders waren gegaan: die hadden de geboden van de Heer gehoorzaamd, maar zij niet.
Steeds wanneer de Heer een rechter liet optreden, stond Hij die bij. Want wanneer het volk zuchtte onder het juk van onderdrukkers, kreeg de Heer medelijden en verloste Hij hen van hun vijanden zolang die rechter leefde. Maar wanneer de rechter dan stierf, verviel het volk van kwaad tot erger. Meer nog dan hun voorouders liepen ze achter andere goden aan om die te dienen en bogen ze zich voor hen neer. Ze weigerden hardnekkig hun kwalijke praktijken op te geven.
Psalm 106, 34 + 35 + 36 + 37 + 39 + 40 + 43 + 44
Refr.: De Heer komt ons bevrijden.
Zij roeiden de volken niet uit
die de Heer hun had aangewezen,
vermengden zich zelfs met hen
en spiegelden zich aan hun daden,
vereerden hun godenbeelden
en raakten verstrikt in hun netten.
Zij brachten hun zonen en dochters
ten offer aan de demonen.
Zij werden onrein door hun daden,
overspelig was hun gedrag.
Toen ontstak de Heer in toorn,
Hij gruwde van zijn volk, zijn liefste bezit.
Vele malen kwam Hij hen bevrijden,
maar zij volhardden in opstandig gedrag
en zonken weg door eigen schuld.
Toch zag Hij naar hen om,
telkens als Hij hen hoorde klagen in hun nood.
Uit het evangelie volgens Matteüs 19, 16-22
God is een jaloerse God, lezen wij zo dikwijls in het Oude Testament. Christus eist nog meer. Hij kan geen vrede vinden met een halve inzet. Hij verlangt dat wij Hem totaal volgen. Dit wordt sprekend geïllustreerd door het verhaal van de rijke jongeling.
Er kwam iemand naar Jezus toe met de vraag: ‘Meester, wat voor goeds moet ik doen om het eeuwige leven te verwerven?’
Hij antwoordde: ‘Waarom vraag je me naar het goede? Er is er maar één die goed is. Als je het leven wilt binnengaan, houd je dan aan zijn geboden.’
‘Welke?’ vroeg hij.
‘Deze’, antwoordde Jezus, ‘pleeg geen moord, pleeg geen overspel, steel niet, leg geen vals getuigenis af, toon eerbied voor uw vader en moeder, en ook: heb uw naaste lief als uzelf.’
De jongeman zei: ‘Daar houd ik me aan. Wat kan ik nog meer doen?’
Jezus antwoordde hem: ‘Als je volmaakt wilt zijn, ga dan naar huis, verkoop alles wat je bezit en geef de opbrengst aan de armen; dan zul je een schat in de hemel bezitten. Kom daarna terug en volg Mij.’
Na dit antwoord ging de jongeman terneergeslagen weg; hij had namelijk veel bezittingen.
Van Woord naar leven
Het evangelie van vandaag is een oproep om arm door het leven te gaan. Niet die armoede waar een mens ziek van wordt, ondervoed, waar ouders geen eten hebben voor hun kinderen, ... Nee, het gaat hier om een soberheid, een wijze van leven waar je enkel die dingen tot bezit hebt die je nodig hebt. Al wat je niet echt nodig hebt kan je beter van de hand doen, liefst nog op zo'n manier dat de armen er baat aan hebben.Het is een lastig evangelie voor ons, in de meeste gevallen, rijke mensen; rijk toch in vergelijking met vele mensen in deze wereld die écht arm zijn, gezinnen die 's morgens niet weten of ze 's avonds eten zullen hebben voor hun kinderen.Wat die levensstijl betreft, slaan we hier in het westen nogal dikwijls de evangelische bal mis, denk ik; zowel thuis als in de Kerk. Eigenlijk is dat jammer. Als je in de Handelingen leest hoe eenvoudig de eerste christenen leefden, hoe zij alles deelden met de armen ... mooi is dat toch.Hier in het westen hebben we wel eens de neiging om dergelijke oproepen van het evangelie te spiritualiseren. Het gaat om een geestelijke armoede, een zich leeg maken voor God, zeggen we al snel. Oh ja, daar gaat het ook om, heel zeker. Maar in dit geval, in het evangelie van vandaag, bedoelt Jezus het echt wel letterlijk. We moeten ons niets voorliegen.Tijdens mijn vakantie in La Roche begin deze maand heb ik onder andere een biografie gelezen van de heilige Vincentius a Paulo. Wat me opviel bij deze man (zoals me dat opvalt bij zovele heiligen en andere grote mensen binnen de Kerk) is dat hij zijn volgelingen opriep om zelf uiterst sober te leven, en hun leven ten dienste te stellen van de armen. Hoe kun je de armen helpen als je zelf niet sober leeft ... zo stelde hij. En de goede man had gelijk.Op zich is het niet moeilijk met een groot loon enkele percenten af te staan aan de armen. Da's natuurlijk goed en alle lof waardig. Maar het is niet moeilijk. Het is geven vanuit een luxe-situatie. Ik zeg niet dat dit 'zonde' is, ik lees alleen maar dat Jezus vraagt om je bezit te verkopen en de opbrengst aan de armen te geven.Het zou mooi en goed zijn moesten er nog eens mensen in de Kerk opstaan zoals een Franciscus of een Clara van Assisi, die huwden met 'Vrouwe Armoede' omwille van Christus en Gods Rijk. Ze deden dat beiden zeer trouw, tot het overdrevene toe. Jammer genoeg duurde het niet lang of de franciscanen en de clarissen liepen in dure habijten en leefden in grote kloosters, ook al leefden ze persoonlijk wel sober. En heel waarschijnlijk hadden ze hun uitleg voor hun alsmaar groter wordende huizen ... zoals ook wij wel onze uitlegsels hebben om ons rijkemansgeweten te sussen.Ik stel voor om het evangelie van vandaag in je binnen te laten zoals het er staat. Zet niet meteen deze namiddag je huis te koop. Maar vul dit evangelie niet te snel in. Laat het maar confronteren met je leven en de dingen die je hebt. En wel zo dat het Woord vruchtbaar wordt, en ons leven richting geeft, onder Gods zegen. Amen.krisReageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Heer Jezus,
tik tegen ons geweten wanneer onze levensstijl niet is zoals het evangelie vraagt. Tik, en blijf tikken. Voor ons is het misschien vervelend maar dat moet je je niet aantrekken. Tik maar. En schenk ons de genade uit liefde voor God en de armen te delen met hen die minder hebben dan wij.
Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Pius X, paus († 1914)
Rome, Italië; pausHij werd op 2 juni 1835 geboren in een eenvoudig gezin in het Italiaanse plaatsje Riese bij Castelfranco Veneto in het bisdom Treviso; indertijd maakte dat nog deel uit van Oostenrijk-Hongarije. Zijn ouders waren zo arm dat de kleine Giuseppe elke dag de 4 kilometer lange weg naar school op blote voeten aflegde om zijn dure leren schoenen te sparen. Hij wilde priester worden en kwam aanvankelijk op het kleinseminarie van Treviso terecht. Het grootseminarie volgde hij te Padua, van waaruit hij de pastoor van het plaatsje Tombolo assisteerde. Deze had een hoge dunk van zijn stagiaire.Zijn wijding volgde in 1867, waarna hij werd benoemd tot parochiepriester in Salzano. Paus Leo XIII († 1903) wijdde hem in 1884 tot bisschop van Mantua en in 1893 volgde zijn benoeming tot kardinaal en patriarch van Venetië. Na de dood van paus Leo werd hij op het conclaaf van 4 augustus 1903 tot zijn eigen verrassing tot paus gekozen. De gedoodverfde kandidaat, Leo's secretaris, kardinaal Mariano Rampolla del Tindarona, werd geweerd door een veto van Oostenrijk. Giuseppe koos als pausennaam Pius X. Een van de eerste besluiten die hij nam, was het uitvaardigen van een verbod op welke staatsinmenging dan ook bij een pauskeuze. Als paus zette hij de sobere en eenvoudige levenswijze voort de hij tot dan toe ook als kind, seminarist, priester en kerkvorst had gepraktiseerd. Zijn wapenspreuk luidde: 'Alle dingen in Christus herstellen'.Hij is de paus die de dagelijkse communie bevorderde, waarbij hij verwees naar de bede uit het Onze Vader: 'Geef ons heden ons dagelijks brood'. Ook vervroegde hij de leeftijd van de Eerste Communie tot zeven jaar. Daarnaast legde hij sterk de nadruk op het leren van de Catechismus (beknopte geloofsleer) door kinderen, juist als ze nog klein waren, want dan waren ze nog het meest ontvankelijk, en ze zouden met deze kennis een schat voor het leven bezitten. Daarnaast voerde hij een aantal hervormingen door in de liturgie.Tot zijn verdere verdiensten behoren nog de hervorming van de Romeinse Curie, het kerkelijke ambtenarenapparaat, en de grondlegging van het kerkelijk wetboek, de 'Codex Iuris Canonici'. Vanaf 1909 deed hij een- of tweemaal per maand een soort staatsblad van het Vaticaan verschijnen, de 'Acta Apostolicae Sedis', waarin alle officiële teksten van de Apostolische stoel worden gepubliceerd. Hij keerde zich fel tegen liberale, niet-orthodoxe uitingen en vormen van de katholieke leer en veroordeelde in 1907 het opkomend Modernisme. Als reactie daarop was hij een krachtig voorstander van het Integralisme. Tegen het einde van zijn leven was hij ernstig verzwakt. Hij leed aan longontsteking. Geschokt door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog, bezweek hij aan zijn ziekte te Rome op 20 augustus 1914.Hij werd begraven in de Sint-Pieter te Rome. Zijn opvolger was Benedictus XV († 1922). Het was paus Pius XII († 1958), die hem in 1951 zalig en in 1954 heilig verklaarde. Omdat zijn sterfdag samenviel met de feestdag van Sint Bernardus van Clairvaux, werd zijn feest een dag naar achteren geschoven. Zijn geboorteplaats in het bisdom Treviso heet nu Riese Pio X.Hij is patroon van esperantisten en van pauselijke werken van de Heilige Kindsheid. Hij wordt afgebeeld in witte paustoga (geen tiara); met een kruis op de borst.
Laten wij bidden
tik tegen ons geweten wanneer onze levensstijl niet is zoals het evangelie vraagt. Tik, en blijf tikken. Voor ons is het misschien vervelend maar dat moet je je niet aantrekken. Tik maar. En schenk ons de genade uit liefde voor God en de armen te delen met hen die minder hebben dan wij.
Amen.