Lezingen van de dag – zondag 30 juli 2017
17e zondag door het jaar – A
Uit het eerste boek Koningen 3, 5 + 7-12
Rijkdom en macht zijn niet belangrijk voor koning Salomo. Om zijn volk te besturen volgens Gods bedoelingen, zoekt hij de echte schat: onderscheidingsvermogen, een wijs en verstandig hart.
Die nacht verscheen de Heer Salomo hem in een droom. ‘Vraag wat je wilt’, zei God, ‘Ik zal het je geven.’
‘U, Heer, mijn God, hebt mij als opvolger van mijn vader David als koning aangesteld. Maar ik ben nog zo jong en ik heb geen ervaring. Ik sta nu voor de taak uw uitverkoren volk te leiden, een volk zo talrijk dat het niet te tellen is. Schenk uw dienaar een opmerkzame geest, zodat ik uw volk kan besturen en onderscheid kan maken tussen goed en kwaad. Want hoe zou ik anders recht kunnen spreken over dit immense volk van U?’
Het beviel de Heer dat Salomo juist hierom vroeg, en Hij zei tegen hem: ‘Omdat je hierom vraagt – niet om een lang leven of grote rijkdom of de dood van je vijanden, maar om het vermogen om te luisteren en te onderscheiden tussen recht en onrecht – zal Ik je wens vervullen. Ik zal je zo veel wijsheid en onderscheidingsvermogen schenken dat je iedereen vóór jou en na jou overtreft.’
Psalm 119, 57 + 72 + 76 + 77 + 127-130
Refr.: Heer, uw geboden heb ik lief.
Heer, mijn enig bezit, ik heb beloofd
mij te houden aan uw woorden.
Goed voor mij is de wet uit uw mond, 
beter dan een schat aan goud en zilver.
Moge uw liefde mij vertroosten,
zoals u aan uw dienaar hebt beloofd.
Heb mededogen met mij, en ik zal leven,
uw wet verheugt mij.
Maar ik, ik heb uw geboden lief,
meer dan goud, dan zuiver goud.
Ik richt mij naar al uw regels
en haat elk bedrieglijk pad.
Uw richtlijnen zijn voor mij een wonder,
daarom volg ik ze met heel mijn hart.
Als uw woorden opengaan, is er licht
en inzicht voor de eenvoudigen.
Uit de brief van Paulus aan de Romeinen 8, 28-30
God, die reeds de eerste etappe van zijn heilsplan voor ons heeft gerealiseerd, zal even trouw ook de laatste etappe voltooien. Hij zal ons gelijkvormig maken aan Christus, zijn volmaakt evenbeeld. Deze overtuiging houdt onze hoop levendig.
Broeders en zusters,
wij weten dat voor wie God liefhebben, voor wie volgens zijn voornemen geroepen zijn, alles bijdraagt aan het goede.
Wie Hij al van tevoren heeft uitgekozen, heeft Hij er ook van tevoren toe bestemd om het evenbeeld te worden van zijn Zoon, die de eerstgeborene moest zijn van talloze broeders en zusters.
Wie Hij hiertoe heeft bestemd, heeft Hij ook geroepen; en wie Hij heeft geroepen, heeft Hij ook vrijgesproken; en wie Hij heeft vrijgesproken, heeft Hij nu al laten delen in zijn luister.
Alleluia.
Gezegend zijt Gij,
Vader van hemel en aarde,
omdat Gij de geheimen van het koninkrijk
aan kinderen geopenbaard hebt.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Matteüs 13, 44-52
De wereld bestaat uit rechtvaardigen en anderen. Willen wij bij de rechtvaardigen behoren, laten wij ons dan blijmoedig van alles losmaken om het koninkrijk te verwerven, en vertrouwen wij aan God de zorg toe om ieder te oordelen op de laatste dag.
Jezus zei tot de menigte:
‘Het is met het koninkrijk van de hemel als met een schat die verborgen lag in een akker. Iemand vond hem en verborg hem opnieuw, en in zijn vreugde besloot hij alles te verkopen wat hij had en die akker te kopen.
Ook is het met het koninkrijk van de hemel als met een koopman die op zoek was naar mooie parels. Toen hij een uitzonderlijk waardevolle parel vond, besloot hij alles te verkopen wat hij had en die te kopen.
Het is met het koninkrijk van de hemel ook als met een sleepnet dat in een meer werd geworpen en waarmee allerlei soorten vis werden gevangen. Toen het net vol was, trok men het op de oever en ging men zitten om de goede vis in kuipen te doen; de slechte vis werd weggegooid.
Zo zal het gaan bij de voltooiing van deze wereld: de engelen zullen erop uittrekken en de kwaadwilligen van de rechtvaardigen scheiden, en ze zullen hen in de vuuroven werpen, waar ze zullen jammeren en knarsetanden.
Hebben jullie dit alles begrepen?’ ‘Ja’, antwoordden ze.
Hij zei hun: ‘Zo lijkt iedere schriftgeleerde die leerling in het koninkrijk van de hemel is geworden op een huismeester die uit zijn voorraadkamer nieuwe en oude dingen te voorschijn haalt.’
Van Woord naar leven
De overweging van vandaag is van de hand van Frans Mistiaen, s.j.Vandaag gaat het over de schat en de vreugde van het Rijk Gods, of, zoals Matteüs het liever noemt, het 'Rijk der hemelen'.Maar wat is dat Rijk Gods? Natuurlijk is het geen stuk land, afgebakend achter grenspalen; ook geen toekomstige hemel ná onze wereld. Het Rijk Gods is een bepaalde levenshouding in het hart van mensen van nu en van vandaag, die, naar Jezus' voorbeeld, de liefde in het centrum van hun leven zetten. Jezus' onvoorwaardelijke, gratuite liefde is onmiddellijk te merken bij hen die proberen te leven, vanuit een mentaliteit, niet van "eisen" en "veroveren", maar van "danken" en "geven". Het Rijk Gods ervaart men bij hen die enerzijds fundamenteel dankbaar zijn voor het leven dat hun wordt gegund door de Vader ("God ziet mij echt graag, ook hier en nu!") en die anderzijds ruim mededeelzaam zijn en hun liefde doorgeven aan anderen ("Ik probeer anderen plezier te doen, ook hier en nu!"). Jezus' levenshouding groeit dus waar ook wij, bij alles wat wij ondernemen en bij alles wat wij tegenkomen, en met onze beperkte middelen die wij op dit ogenblik hebben, steeds eerst en vooral reageren met: "Ik ben dankbaar hier bemind te worden door de Vader en nu de kans te krijgen anderen te beminnen".De twee kleine parabels van vandaag leren ons wat er gebeurt als iemand die liefde van het Rijk Gods gaat ontdekken: dan ontstaat eerst een overrompelende vreugde die daarna een radicale verandering brengt.Wanneer wij ontdekken waar echte liefde te vinden is: in een persoon, in een opdracht, in een levensweg, in een keuze, wanneer wij dus ontdekken dat wij dààr juist bemind worden en kunnen beminnen, dàn ontstaat er een vreugde die ons volledig doordrenkt, die ons een kracht geeft om onze moeheid te vergeten, die ons de eigen oude gewoonten opzij doet schuiven en die ons heel nieuwe wegen doet gaan. De overstelpende vreugde is het teken, het bewijs dat wij een levensschat gevonden hebben.Daarbij brengt die vreugde een radicale verandering van onze levenswijze mee. "In zijn vreugde ging hij alles verkopen wat hij bezat." Een mateloze vreugde brengt er ons dan toe ons leven te reorganiseren, zelfs veel prijs te geven van wat wij tot nu toe hebben opgebouwd en alles te her-ijken, te heroriënteren vanuit de gevonden schat. Let wel, dat prijsgeven gebeurt dus niet geforceerd, niet met pijn in het hart, maar heel spontaan en vrij. Voor wie overrompeld is door de vreugde van de liefde, worden de offers immers niet als pijnlijk aangevoeld.Het evangelie leert ons dus ook dat wij het best niet beginnen met eerst van alles prijs te geven en los te laten, in de hoop dat wij daardoor wel een levensschat zullen gaan vinden. Dat zou van ons alleen maar verkrampte mensen maken. Het gaat eigenlijk juist omgekeerd. Het is omdat wij ergens zoveel vreugde ervaren dat wij spontaan, heel vrij en ongeforceerd, heel ons leven gaan herzien in functie van onze nieuw ontdekte schat.Hebben wij al schatten ontdekt? Hopelijk wel! Laten wij maar eens nagaan hoe de beste momenten in ons leven díe zijn, waar wij, op een bepaald domein of bij een geliefde persoon, zo'n diepe, meeslepende vreugde hebben ervaren, dat wij tot alles bereid waren om juist daar bemind te worden en te beminnen.Hebben wij al dé schat van ons leven ontdekt, het Rijk Gods, de radicale gratuite liefdeshouding naar Jezus' voorbeeld, in álle domeinen van ons leven? Blijkbaar niet, want onze vreugde is nog niet zó totaal dat wij geneigd zijn alles prijs te geven wat die liefde in de weg staat. Voorlopig menen wij nog te moeten vasthouden aan sommige vooroordelen, aan enkele kleine genoegens, aan onze luiheid soms, onze hoogmoed of ons egoïsme.Het evangelie zegt: "Blijf zoeken" en nodigt ons uit ook vandaag open te staan voor de mogelijke ontdekking van dat Rijk Gods, voor de mogelijke ontmoeting met dé Liefde. Eens ervaren wij de overstelpende vreugde, onvoorwaardelijk, gratuit, totaal bemind te worden en te mogen beminnen.Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Goede God,
niets is heilig zonder U, buiten U bestaan geen vaste waarden. Al wie op U hoopt, staat sterk en veilig. Omring ons met de rijkdom van uw barmhartigheid, geef zin en richting aan ons leven, ja, kom met uw heilige Geest over ieder van ons. Schenk ons de genade dat wij al wat wij van U ontvangen weten te gebruiken ter opbouw van uw Rijk, ons aan niets hechtend, maar alles teruggevend aan U. Door Christus, onze broeder en Heer. Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Petrus Chrysologus ( † 450)
Ravenna, Italië; bisschop & kerkleraarHij werd rond 406 geboren in de Italiaanse stad Imola. Zelf had hij zich het liefste teruggetrokken in de eenzaamheid om zich als kluizenaar geheel en al aan God toe te wijden. Maar als diaken had hij reeds te zeer de aandacht op zich gevestigd. De moeilijkste opdrachten had hij steeds tot een goed einde weten te brengen. Toen aartsbisschop Johannes van Ravenna stierf, rond 432, was het paus Sixtus III († 440) zelf die in een droomgezicht de ingeving ontving Petrus als de opvolger van Johannes te kiezen.Een oude levensbeschrijving geeft het volgende beeld van zijn werkzaamheid:
“Petrus toonde zich eerder verslagen dan ingenomen met zijn benoeming. Maar toen hij haar eenmaal had aanvaard, wijdde hij zich aan zijn taak met alle energie die hem gegeven was. Hij preekte zeer dikwijls, hoorde biecht, bezocht zieken, gaf troost en raad waar hij maar kon, bestreed misbruiken; en als hij dan zo’n dag had besteed aan zijn herderlijke plichten, besteedde hij de nacht aan studie en gebed. Bij het schijnsel van de lamp schreef hij zijn heldere en gedegen uiteenzettingen tegen de ketterijen en dwaalleren van zijn tijd.”
Zijn welsprekendheid stond zo hoog aangeschreven dat hij daaraan zijn bijnaam dankt: ‘Chryso-logus’ = ‘guldenwoord’.Niet alleen richtte hij zich in zijn preken en toespraken tot het gewone kerkvolk, hij schrok er ook niet voor terug de overdadige levenswijze aan het keizerlijke hof in Ravenna aan de kaak te stellen.
Het was in zijn tijd dat de heilige Germanus van Auxerre († 448) in Ravenna verbleef voor een kerkelijke diplomatieke missie, en stierf. Petrus omgaf het stoffelijk overschot met de grootst mogelijke eer, en stuurde het terug naar Frankrijk, zodat het daar door de gelovigen en de pelgrims als heilige kon worden vereerd.
Niet lang daarna is hijzelf gestorven. Om in alle rust te kunnen sterven, legde hij het bisschopsambt neer en liet zich overbrengen naar zijn geboorteplaats Imola. Daar riep hij de patroonheilige van de kerk aan, Cassianus († 304), om hem in zijn stervensuur terzijde te staan.
Een groot aantal van zijn preken zijn bewaard gebleven.Paus Benedictus XIII († 1730) riep hem in 1729 uit tot kerkleraar.Zijn voorspraak wordt ingeroepen tegen koorts en hondsdolheid.Laten wij bidden
niets is heilig zonder U, buiten U bestaan geen vaste waarden. Al wie op U hoopt, staat sterk en veilig. Omring ons met de rijkdom van uw barmhartigheid, geef zin en richting aan ons leven, ja, kom met uw heilige Geest over ieder van ons. Schenk ons de genade dat wij al wat wij van U ontvangen weten te gebruiken ter opbouw van uw Rijk, ons aan niets hechtend, maar alles teruggevend aan U. Door Christus, onze broeder en Heer. Amen.