Gedaanteverandering van de Heer

De Transfiguratie of Gedaanteverandering van Jezus werd volgens de Bijbel waargenomen door de apostelen Petrus, Johannes en Jacobus. Zij zagen hoe Jezus veranderde in een hemelse gestalte en vergezeld werd door de profeten Mozes en Elia.

Drie versies
Over de Transfiguratie van Jezus wordt verteld door de Synoptici (Mt 17,1-8, Mc 9,2-8 en Lc 9,28-36). De drie verhalen komen vrijwel geheel overeen. Jezus neemt drie van zijn leerlingen (Petrus, Jakobus en Johannes) mee een berg op en verandert daar in een hemelse gestalte. Ook verschijnen de profeten Mozes en Elia. De leerlingen zagen hoe zij met Jezus spreken.

Marcus
De oudste versie is van Marcus en luidt:
Zes dagen later nam Jezus Petrus, Jakobus en Johannes met zich mee een hoge berg op, waar Hij met hen alleen was. Voor hun ogen veranderde Hij van gedaante, en zijn kleren werden schitterend wit, zoals geen bleker op aarde ze maken kan. Elia verscheen hun samen met Mozes, in gesprek met Jezus. Petrus zei daarop tegen Jezus: ‘Rabbi, het is maar goed dat wij hier zijn; laten wij drie hutten maken, voor U een, en voor Mozes een, en voor Elia een.’ Want hij wist niet wat hij moest zeggen; zo vol ontzag waren ze.

Wolk
Na de verschijning kwam er een wolk over hen heen. Daaruit klonk volgens de evangelist een stem die riep: ‘Dit is mijn geliefde Zoon; luister naar Hem.’ Toen ze rondkeken, zagen ze ineens niemand meer, alleen Jezus was bij hen. Terwijl ze van de berg afdaalden, bezwoer Jezus hun niemand te vertellen wat ze gezien hadden voordat Hij uit de doden zou zijn opgestaan.

Petrus
De Transfiguratie wordt ook vermeld in de Tweede Brief van Petrus: Toen wij u de macht en de komst van onze Heer Jezus Christus verkondigden, beriepen wij ons niet op vernuftig bedachte mythen, maar wij spraken als ooggetuigen van zijn glorie. Want Hij heeft van God de Vader eer en verheerlijking ontvangen, toen door de verheven majesteit dit woord tot Hem gericht werd: ‘Dit is mijn geliefde Zoon; luister naar Hem.’ En deze stem hebben wij zelf uit de hemel horen klinken, toen wij met Hem op de heilige berg verbleven. (1,16-18)

Wet en Profeten
Volgens de traditionele uitleg wilde God met de Transfiguratie de apostelen voorbereiden op Jezus’ kruisdood en verrijzenis. De verschijning van Mozes en Elia onderstreept Jezus’ bekrachtiging en vernieuwing van de Wet (Tora) en de Profeten (Nebiim), de twee hoofdbestanddelen van de Joodse Heilig Schrift.

Tabor
De locatie van de Transfiguratie wordt in de drie evangeliën niet genoemd. Een christelijke overlevering heeft de ‘hoge berg’ waarvan sprake is, geïdentificeerd als de berg Tabor. Deze 588 meter hoge berg ligt in Laag-Galilea aan de rand van de Vlakte van Jizreël. Bovenop ligt een kerk van de Franciscaanse Custodie van het Heilig Land.

Feest op 6 augustus
In de Katholieke Kerk wordt jaarlijks het feest van de Transfiguratie gevierd op 6 augustus. Het Getijdenboek zegt erover:
Veertig dagen vóór het feest van Kruisverheffing (14 september) herinnert de feestelijke viering van de Gedaanteverandering van de Heer eraan hoe Christus zijn leerlingen wilde voorbereiden op zijn dood aan het kruis. Zijn verheerlijking op de berg is niet alleen een voorspel van zijn verrijzenis, maar ook een aankondiging van onze aanneming tot kinderen van God en van de heerlijkheid die eens het gehele lichaam van Christus ten deel zal vallen.

Liturgisch gebed
De oratie in de liturgie van Transfiguratie luidt:
God, toen uw Zoon in heerlijkheid verschenen is, hebt Gij de kern van het geloof, de verwachting van het kindschap Gods, door het getuigenis van Mozes en Elia bevestigd. Verleen dat wij luisteren naar de stem van uw welbeminde Zoon en voor altijd mede-erfgenamen worden van Christus Jezus onze Heer.

Veertigdagentijd
Op de Tweede Zondag van de Veertigdagentijd wordt in de Mis het evangelie van de Transfiguratie voorgelezen. In het A-jaar leest met de versie volgens Mattheüs, in het B-jaar volgens Marcus en in het C-jaar volgens Lucas.

Bron: KRO-NCRV

HET EEN ÉN HET ANDER
(Bij Mc 9, 2-10; 2 Pe 1, 16-19)

Beste mensen, het verhaal over de verheerlijking op de berg  is heel bekend. Drie van de vier evangelisten vertellen het met eigen woorden. Bovendien komt Petrus er in zijn tweede brief ook nog op terug.

Het is mooi om de context er ook bij te lezen, want die is zeer bepalend voor het begrijpen van dit verhaal. Zoals we niet lang op één been kunnen blijven staan zonder om te vallen, zo zou het lezen van dit mooie verhaal ons weleens op het verkeerde spoor kunnen zetten. We zouden kunnen denken dat het leven met de Heer één groot feest is van schittering, Hier zouden we wel altijd willen blijven, zoals Petrus ook aangeeft.  Maar in het voorgaande stukje heeft Jezus iets verteld over hetgeen Hem, de Mensenzoon, te wachten stond: verworpen worden, en sterven. Hij sprak hierover in alle openheid. Jezus voegt er echter aan toe dat Hij na drie dagen zal opstaan, maar dat horen de leerlingen nauwelijks. Hij vertelt dan dat het één niet zonder het ander kan, niet voor Hemzelf, maar ook niet voor degenen die Hem willen volgen. Dringt dit wel tot hen door dat feest niet zonder lijden kan? En dringt het wel tot óns door?

Tot zover wat eraan vooraf ging.

Drie van Jezus’ leerlingen, nodigt Hij enkele dagen daarna uit om samen de hoge berg te beklimmen: Petrus, Jakobus en Johannes. Ja, ook Petrus die Jezus tegen had willen houden om over zijn dood te praten. Hij werd toen door Jezus bestempeld als satan. Dat is nogal een krasse term.

Een berg heeft vaak met ‘God in den hoge’ te maken, afgezonderd van de gewone wereld van alledag. Ze waren er helemaal alleen. Wat ze op die berg ervaren hebben moet wel heel bijzonder zijn: Jezus stralend en in wonderwitte kleding in gesprek met Mozes en Elia. Ze schrikken ervan. En dan die stem uit een wolk: Dit is mijn geliefde Zoon, luister naar Hem!  Die woorden worden tegen hen gezegd, vanuit die wolk.

En bijna meteen is het voorbij, en staat Jezus gewoon naast hen.

Wat kan dit toch te betekenen hebben? Hun verstand is te klein om deze ervaring ten diepste te kunnen bevatten. Later zal Petrus, (of degene die onder zijn naam geschreven heeft), er in zijn tweede Brief op terugkomen. Hij vertelt over de stem die hijzelf gehoord heeft. De schrijver gebruikt een beeld om de duisternis en het licht bij elkaar te brengen. Hij adviseert om de aandacht te richten op een lamp die in een donkere ruimte schijnt, totdat de dag aanbreekt en de morgenster opgaat in uw hart. (2 Pe, 1,19)

Misschien hebben we zelf ook wel eens iets meegemaakt, of in een droom beleefd, wat wonderlijk en ook onbegrijpelijk is. Achteraf heb je er misschien veel over nagedacht. Later, na verloop van tijd, kan de bedoeling van die ervaring misschien pas duidelijk worden.

Laat het beeld van die lamp in een donkere ruimte maar eens toe als er duisternis is in je hart, duisternis die, naar je hoopt, niet het einde is.

Het lijden van Jezus was een periode van diepe duisternis, maar liep uiteindelijk uit op de verrijzenis. Of zoals het in 2 Petrus staat: het werd als een morgenster die opgaat in uw hart.

Laten we bidden

Goede Vader,
wij willen U danken voor alle bemoedigende woorden uit de Bijbel. Danken voor de inzichten die we mede ontvangen in de vorm van sprekende beelden. Graag willen we luisteren naar de stem in de wolk die ook voor ons mag klinken, dat we geliefde zonen en dochters van U zijn, en door U bemind worden zoals we zijn. Dit mede dankzij het lijden dat op onze weg komt.
Schenk ons dat vertrouwen door Jezus, uw Zoon naar wie we van ganser harte willen luisteren.
Amen

Geliefde mensen, ik wens jullie een gezegende dinsdag toe, op de berg of in het dal. Ze horen bij elkaar zien we ook in onze levens, want we horen bij Hem, die het heeft voorgeleefd.
Ricky

Suggesties om mee op weg te gaan

Zoek vandaag een plekje op waar je ongestoord kunt mijmeren over de weg van Jezus waarin we een voorbeeld en spiegel mogen zien van onze eigen weg.

Is de weg momenteel getekend door het kruis, probeer te geloven dat de morgenster zeker in je hart mag opgaan.

Blog ‘Van Woord naar leven’

Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.

Klik hier voor de blog.

Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.