3 juli – H. Tomas, apostel
Feest – eigen lezingen
Uit de brief van Paulus aan de Efeziërs 2, 19-22
‘Gebouwd op het fundament van de apostelen’.
Broeders en zusters,
u bent geen vreemdelingen of gasten meer, maar burgers, net als de heiligen, en huisgenoten van God, gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, met Christus Jezus zelf als de hoeksteen.
In Hem vormt het bouwwerk één geheel en groeit het uit tot een tempel die gewijd is aan de Heer, in wie ook u samen opgebouwd wordt tot een plaats waar God woont door zijn Geest.
Psalm 117, 1-2
Refr.: Ga uit over de hele werelden verkondigt het evangelie.
Loof de Heer, volken op aarde,
prijs Hem, naties overal.
Zijn liefde voor ons is overstelpend,
eeuwig duurt de trouw van de Heer.
Vers voor het evangelie (Joh 20, 29b)
Alleluia.
Gelukkig zijn zij die niet zien
en toch geloven.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Johannes 20, 24-29
‘Mijn Heer, mijn God’.
Een van de twaalf, Tomas (dat is Didymus, ‘tweeling’), was er niet bij toen Jezus kwam.
Toen de andere leerlingen hem vertelden: ‘Wij hebben de Heer gezien!’ zei hij: ‘Alleen als ik de wonden van de spijkers in zijn handen zie en met mijn vingers kan voelen, en als ik mijn hand in zijn zij kan leggen, zal ik het geloven.’
Een week later waren de leerlingen weer bij elkaar en Tomas was er nu ook bij. Terwijl de deuren op slot zaten, kwam Jezus in hun midden staan. ‘Vrede zij met jullie!’ zei Hij, en daarna richtte Hij zich tot Tomas: ‘Leg je vingers hier en kijk naar mijn handen, en leg je hand in mijn zij. Wees niet langer ongelovig, maar geloof.’
Tomas antwoordde: ‘Mijn Heer, mijn God!’
Jezus zei tegen hem: ‘Omdat je Me gezien hebt, geloof je. Gelukkig zijn zij die niet zien en toch geloven.’
Van Woord naar leven
KERK ZIJN
Thomas, die in eerste instantie moeilijk kon geloven dat zijn Heer zou zijn opgestaan uit de dood, verbleef toch bij de groep van de leerlingen. En dat is mooi. Ondanks zijn twijfel, zijn gevecht, zijn ongeloof, mocht hij er zijn, werd hij niet afgewezen.
Wat de groep leerlingen daar beleefden is een mooi beeld van de Kerk, of hoe de Kerk zou moeten zijn. Want zowel binnen de kerkgemeenschap, alsook ‘aan de rand’, alsook ‘buiten’ de Kerk, leven mensen die vechten, die twijfelen, die moeilijk kunnen geloven. Misschien behoren we zelf tot deze groep, of zijn er perioden geweest dat we bij deze groep hoorden. Dat is geen schande. Dat gebeurt.
Méér: Het behoort zelfs wezenlijk tot de innerlijke groei van de mens. Vaak is het God zélf die toestaat dat wij in periodes verkeren van dorheid, en zélfs ongeloof. Al was het maar om ons te genezen van een geloof als vrucht van eigen prestatie. In de woestijn wil Hij ons genezen van dergelijke hoogmoed om ons te brengen tot een hart dat nederig wordt en zich geeft aan de gloed van de Geest die ons in waarheid in overgave zal brengen aan de Heer.
Tomas bevond zich in deze situatie. En kijk hoe de andere leerlingen toch gemeenschap vormden met en rond hem. Hij mocht er zijn, hij werd bemind, hij werd gedragen in zijn twijfels, bijgestaan in zijn innerlijk gevecht.
Hoe gaan wij als Kerk, als gemeenschap, als individu om met mensen die innerlijk vechten, twijfelen, moeilijk tot geloof kunnen komen, niet (meer) kunnen bidden? Mogen ze er zijn? Niet enkel vanuit een soort beleefdheid, maar werkelijk als broer of zus, ons bewust zijnde dat ieder een kind van God is, en dat God met die concrete mens op stap wil gaan?
Als Kerk mogen we nooit onze deuren sluiten. Onze harten moeten altijd wijd open staan, opdat ieder, op het pad waar hij of zij nu staat, ten diepste welkom is, bemind wordt, en wordt bijgestaan op zijn of haar geloofsweg.
Laten we bidden
Heer Jezus,
trek ons in de brand van uw liefde,
maak ons tot gemeenschap in U,
opdat wij, innig verenigd met U,
ieder – zonder uitzondering –
mogen welkom heten,
ook wanneer die ander
vecht of twijfelt.
Geef dat wij ons nooit de meerdere mogen voelen,
maar veeleer de mindere,
de dienaar, de minnaar.
In uw naam.
Amen.
Zegen over deze nieuwe week.
Met een genegen groet,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Tomas, apostel
Tomas was een van de twaalf apostelen van Jezus. In het Johannes-evangelie wordt beschreven hoe hij na Jezus’ dood niet kon geloven in de verrijzenis. Vandaar dat hij bekend is geworden als de ‘ongelovige Tomas’. Hij zou in India als martelaar zijn gestorven. De rooms-katholieke kerk viert zijn feest op 3 juli.
Sint-Thomas was een visser uit Galilea. De Synoptici noemen zijn naam slechts bij hun opsomming van de Apostelen. In het Johannes-evangelie staat dat Tomas ook Didymos werd genoemd. Didymos is Grieks voor ’tweeling’ en is de vertaling van het Aramese woord t’oma.
Johannes-evangelie
De evangelist Johannes laat hem een paar keer aan het woord: na de opwekking van Lazarus – ‘Laten wij met Hem sterven’ (11,16), bij het Laatste Avondmaal – ‘Wij weten niet eens waar U heen gaat; hoe zou de weg ons dan bekend kunnen zijn?’ – (15,4) en na de Verrijzenis (zie evangelie van vandaag).
Tomas-christenen van India
Volgens overleveringen trok Tomas na Pinksteren de wijde wereld in. Hij zou het evangelie hebben gepredikt onder de Parthen, de Meden en de Perzen. Tomas zou als martelaar in Edessa gestorven zijn. Ook zou hij in India (Malabar) geweest zijn, waar hij koning Gundaphar zou hebben bekeerd. Syrische tradities zeggen dat hij in India (Malabar) gestorven is. Vandaar dat oudchristelijke Indiërs ook wel ‘Tomas-christenen’ worden genoemd. Deze gelovigen zijn verdeeld in twee groepen, katholieken en orthodoxen. Beide stammen af van de Assyrische, nestoriaanse Kerk. Ten gevolge van de Portugese kolonisatie zochten zij vanaf 1653 aansluiting bij de Katholieke Kerk van de Syrische ritus (Syro-Malabaarse Kerk) en bij de Syrisch-Jacobieten (Syro-Malankaarse Kerk).
Apocriefen
Er bestaan diverse apocriefe geschriften die aan Thomas zijn toegeschreven. De Apolypse van Thomas, het Thomas-evangelie en de Handelingen van Thomas behoren tot de gnosis en waren volgens de Kerkvaders ketterse boeken.
Feestdag
In de Rooms-Katholieke Kerk werd zijn feestdag op 21 december gevierd. Op de huidige rk-liturgische kalender staat het feest op 3 juli. In de kerken van de Byzantijnse ritus wordt het Tomasfeest op 6 oktober gevierd; de eerste zondag na Pasen wordt binnen die ritus ‘Zondag van Sint-Tomas’ genoemd.
Iconografie
Op veel westerse afbeeldingen van Sint-Tomas heeft de apostel de attributen boek en speer, het wapen waarmee hij volgens een overlevering zou zijn gedood. Op oosterse iconen draagt hij een boek of een boekrol.
Graftombe
In de West-Indiase stad Chennai (voorheen Madras) staat de rooms-katholieke basiliek van het Nationaal Heiligdom van Sint-Tomas. Die is gebouwd op het vermeende graf van de apostel.
Bron: KRO-NCRV
Apostel Tomas, door Georges de la Tour
Van Woord naar leven
KERK ZIJN
Thomas, die in eerste instantie moeilijk kon geloven dat zijn Heer zou zijn opgestaan uit de dood, verbleef toch bij de groep van de leerlingen. En dat is mooi. Ondanks zijn twijfel, zijn gevecht, zijn ongeloof, mocht hij er zijn, werd hij niet afgewezen.
Wat de groep leerlingen daar beleefden is een mooi beeld van de Kerk, of hoe de Kerk zou moeten zijn. Want zowel binnen de kerkgemeenschap, alsook ‘aan de rand’, alsook ‘buiten’ de Kerk, leven mensen die vechten, die twijfelen, die moeilijk kunnen geloven. Misschien behoren we zelf tot deze groep, of zijn er perioden geweest dat we bij deze groep hoorden. Dat is geen schande. Dat gebeurt.
Méér: Het behoort zelfs wezenlijk tot de innerlijke groei van de mens. Vaak is het God zélf die toestaat dat wij in periodes verkeren van dorheid, en zélfs ongeloof. Al was het maar om ons te genezen van een geloof als vrucht van eigen prestatie. In de woestijn wil Hij ons genezen van dergelijke hoogmoed om ons te brengen tot een hart dat nederig wordt en zich geeft aan de gloed van de Geest die ons in waarheid in overgave zal brengen aan de Heer.
Tomas bevond zich in deze situatie. En kijk hoe de andere leerlingen toch gemeenschap vormden met en rond hem. Hij mocht er zijn, hij werd bemind, hij werd gedragen in zijn twijfels, bijgestaan in zijn innerlijk gevecht.
Hoe gaan wij als Kerk, als gemeenschap, als individu om met mensen die innerlijk vechten, twijfelen, moeilijk tot geloof kunnen komen, niet (meer) kunnen bidden? Mogen ze er zijn? Niet enkel vanuit een soort beleefdheid, maar werkelijk als broer of zus, ons bewust zijnde dat ieder een kind van God is, en dat God met die concrete mens op stap wil gaan?
Als Kerk mogen we nooit onze deuren sluiten. Onze harten moeten altijd wijd open staan, opdat ieder, op het pad waar hij of zij nu staat, ten diepste welkom is, bemind wordt, en wordt bijgestaan op zijn of haar geloofsweg.
Laten we bidden
Heer Jezus,
trek ons in de brand van uw liefde,
maak ons tot gemeenschap in U,
opdat wij, innig verenigd met U,
ieder – zonder uitzondering –
mogen welkom heten,
ook wanneer die ander
vecht of twijfelt.
Geef dat wij ons nooit de meerdere mogen voelen,
maar veeleer de mindere,
de dienaar, de minnaar.
In uw naam.
Amen.
Zegen over deze nieuwe week.
Met een genegen groet,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.