29 dec – binnen het kerstoctaaf

Uit de eerste brief van Johannes 2, 3-11

Niemand kan zeggen dat hij in God gelooft en van God houdt, als hij Gods geboden niet onderhoudt. Het eerste en voornaamste gebod is de liefde. Het is een oud gebod, en toch ook nieuw in zoverre Jezus het radicaal stelt als voorwaarde en als kenmerk van zijn navolging.

Vrienden,
dat wij God kennen weten we doordat we ons aan zijn geboden houden. Wie zegt: ‘Ik ken Hem’, maar zich niet aan zijn geboden houdt, is een leugenaar; de waarheid is niet in hem. In wie zich aan Gods woord houdt, is zijn liefde ten volle werkelijkheid geworden; hierdoor weten we dat we in Hem zijn. Wie zegt in Hem te blijven, behoort in de voetsporen van Jezus te treden.
Geliefde broeders en zusters, ik houd u in deze brief geen nieuw gebod voor maar een oud, dat u vanaf het begin bekend is. Dat oude gebod is de boodschap die u gehoord hebt. Toch is het ook een nieuw gebod, omdat de duisternis wijkt en het ware licht al schijnt, en dit is werkelijkheid in Jezus’ leven en in uw leven.
Wie zegt in het licht te zijn maar zijn broeder of zuster haat, bevindt zich nog altijd in de duisternis. Wie de ander liefheeft, blijft in het licht en komt niet ten val, maar wie de ander haat, bevindt zich in de duisternis. Hij gaat zijn weg in het duister, zonder te weten waarheen die weg voert, want de duisternis heeft hem blind gemaakt.

Psalm 96, 1 + 2 + 3 + 5 + 6

Refr.: De hemel straalt en de aarde jubelt.

Zing voor de Heer een nieuw lied,
zing voor de Heer, heel de aarde.

Zing voor de Heer, prijs zijn Naam,
verkondig van dag tot dag dat Hij ons redt.

Maak aan alle volken zijn majesteit bekend,
aan alle naties zijn wonderdaden.

De goden van de volken zijn minder dan niets,
maar de Heer: Hij heeft de hemel gemaakt.

Glans en glorie gaan voor Hem uit,
macht en luister vullen zijn heiligdom.

Uit het evangelie volgens Lucas 2, 22-35

De opdracht van het kind Jezus in de tempel, geeft de oude Simeon de gelegenheid God te loven. Een gelovige Jood verwelkomt de Messias. Hij is licht voor de heidenen, glorie voor het volk Israël. Maar Hij wordt ook teken van tegenspraak. Israël zal de glorie immers niet eenstemmig aanvaarden. Het licht zal eeuwen nodig hebben om op te gaan in de harten van de mensen.

Toen de tijd was aangebroken dat Maria en het kind zich overeenkomstig de wet van Mozes rein moesten laten verklaren, brachten ze Hem naar Jeruzalem om Hem aan de Heer aan te bieden, zoals is voorgeschreven in de wet van de Heer: ‘Elke eerstgeboren zoon moet aan de Heer worden toegewijd.’ Ook wilden ze het offer brengen dat de wet van de Heer voorschrijft: een koppel tortelduiven of twee jonge gewone duiven.
Er woonde toen in Jeruzalem een zekere Simeon. Hij was een rechtvaardig en vroom man, die uitzag naar de tijd dat God Israël vertroosting zou schenken, en de heilige Geest rustte op hem. Het was hem door de heilige Geest geopenbaard dat hij niet zou sterven voordat hij de messias van de Heer zou hebben gezien. Gedreven door de Geest kwam hij naar de tempel, en toen Jezus’ ouders hun kind daar binnenbrachten om met Hem te doen wat volgens de wet gebruikelijk is, nam hij het in zijn armen en loofde hij God met de woorden:
‘Nu laat U, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals U hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die U bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk.’
Zijn vader en moeder waren verbaasd over wat er over Hem werd gezegd.
Simeon zegende hen en zei tegen Maria, zijn moeder: ‘Weet wel dat velen in Israël door Hem ten val zullen komen of juist zullen opstaan. Hij zal een teken zijn dat betwist wordt, en zelf zult u als door een zwaard doorstoken worden. Zo zal de gezindheid van velen aan het licht komen.’

Van Woord naar leven

Vandaag schrijft Johannes in de eerste lezing: Geliefde broeders en zusters, ik houd u in deze brief geen nieuw gebod voor maar een oud, dat u vanaf het begin bekend is. Dat oude gebod is de boodschap die u gehoord hebt. Toch is het ook een nieuw gebod, omdat de duisternis wijkt en het ware licht al schijnt, en dit is werkelijkheid in Jezus’ leven en in uw leven.

Johannes heeft het hier over het gebod van de liefde; een gebod dat inderdaad geen nieuw gebod was, het was al eeuwen oud, het was van in het begin. Maar tegelijkertijd was het ook een nieuw gebod. En dat had natuurlijk alles te maken met de komst van Jezus. Hij, mensgeworden God, de Liefde zelf, zal de mensheid een genade schenken die zij voordien nooit op zo’n manier gekregen heeft. Die genade was en is namelijk Hijzelf. Wat zich daar afspeelde in die grot te Bethlehem, speelt zich sindsdien af in ieders mensenhart. Buiten het fysisch karakter wordt op geen andere wijze dan toen Jezus steeds opnieuw geboren in elke mens.

Maar er bestaat geen liefde zonder vrijheid. Dus als een nederige dienaar klopt Jezus aan de deur van ons hart en wacht tot wij opendoen om dan samen met ons maaltijd te houden: Hij met ons, wij met Hem – zo lezen we in de Apocalyps. Hij vraagt bij wijze van spreken toestemming om in ons leven in te treden. Maar Hij wil dat wij die beslissing nemen, ieder van ons, heel persoonlijk, én wij als kergemeenschap.
Ons ja-woord wil Hij vervullen met zijn ja-woord tot de Vader, opdat zijn liefde in ons werkelijkheid mag worden.

Ja, kerstmis is meer dan kalkoen eten en glaasjes heffen.

In het avondgebed van de Kerk (de completen) wordt het lied van Simeon (dat we vandaag lezen in het evangelie) iedere avond opnieuw gezongen. ‘Nu laat U, Heer, uw dienaar in vrede heengaan, zoals U hebt beloofd. Want met eigen ogen heb ik de redding gezien die U bewerkt hebt ten overstaan van alle volken: een licht dat geopenbaard wordt aan de heidenen en dat tot eer strekt van Israël, uw volk.’ Laat ons voor elkaar bidden dat deze woorden voor ieder van ons elke avond voor we ons bed inkruipen werkelijkheid mochten zijn in de loop van de dag. Dan was de dag goed, écht goed, in de diepe en religieuze betekenis van het woord.

kris

Reageren, je eigen woordje plaatsen, of uitwisselen over de overweging, kan via de blog Van Woord naar leven.

Laten wij bidden

Goede God,
wij danken U om de komst van Jezus, Gij die mens geworden zijt onder ons. Door Hem werd het aloude gebod van de liefde voor ieder van ons plots heel toegankelijk. Door Christus’ inwoning in ons, door ons ja-woord tot Hem, zal Hij ons vervullen met zijn vrede, zijn liefde, zijn barmhartigheid, en zal Hij zijn leven door ons kunnen leven. Geef dat we ons volledig mogen toevertrouwen aan Hem. De schepping heeft immers recht op ons ja-woord.
Door Christus, onze Broeder en Heer. Amen.

De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.