25 maart – Aankondiging van de Heer
Vandaag, 25 maart, vieren we het hoogfeest van de Aankondiging van de Heer en horen we hoe Maria het mysterie van Gods menswording ontvangt. Door haar nederig ‘ja’ mag zij Jezus dragen, Gods Zoon, die als Immanuel – ‘God-met-ons’ – onder ons komt wonen. Moge deze dag een dag van jubel zijn, waarop ook wij ruimte maken voor Gods aanwezigheid in ons eigen leven.
Uit de profeet Jesaja 7, 10-14
Wanneer koning Achaz weigert om God om een teken te vragen, kondigt de profeet Jesaja zelf een goddelijk teken aan: de geboorte van een zoon, Immanuel (‘God met ons’).
De Heer liet verder tegen Achaz zeggen: ‘Vraag om een teken van de Heer, uw God, hetzij uit de diepte van het dodenrijk hetzij uit de hoge hemel.’
Maar Achaz antwoordde: ‘Nee, ik zal geen teken vragen, ik zal de Heer niet op de proef stellen.’
Toen antwoordde Jesaja: ‘Luister, huis van David. Is het u niet genoeg mensen te tergen? Moet u nu ook mijn God tergen? Daarom zal de Heer zelf u een teken geven: de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuel noemen.’
Tussenzang: Psalm 40, 7-11
Refr.: Ik kom, Heer, om uw wil te doen.
Offers en gaven verlangt U niet,
brand- en reinigingsoffers vraagt U niet.
Nee, U hebt mijn oren voor U geopend.
Nu kan ik zeggen: ‘Hier ben ik,
over mij is in de boekrol geschreven.’
Uw wil te doen, mijn God, verlang ik,
diep in mij koester ik uw wet.
Wanneer het volk bijeen is,
spreek ik over uw rechtvaardigheid,
ik houd mijn lippen niet gesloten,
U weet het, Heer.
Uw goedheid verberg ik niet in mijn hart,
maar ik getuig van uw trouw en uw hulp.
In de kring van het volk verheel ik niet
hoe liefdevol, hoe trouw U bent.
Uit de brief aan de Hebreeën 10, 4-10
Deze lezing benadrukt dat dierlijke offers volgens de oude wet ontoereikend zijn om mensen van zonden te reinigen. Alleen door het definitieve offer van Jezus Christus, die zichzelf vrijwillig heeft aangeboden om Gods wil te volbrengen, worden wij voorgoed geheiligd.
Broeders en zusters,
bloed van stieren en bokken kan onmogelijk zonden wegnemen. Daarom zegt Christus bij zijn komst in de wereld: ‘Offers en gaven hebt U niet verlangd, maar U hebt Mij een lichaam gegeven; brand- en reinigingsoffers behaagden U niet. Toen heb Ik gezegd: “Hier ben Ik,” want dit staat in de boekrol over Mij geschreven: “Ik ben gekomen, God, om uw wil te doen.”’
Eerst zegt Hij: ‘Offers en gaven hebt U niet verlangd, brand- en reinigingsoffers behaagden U niet’ – ook al zijn dit offers die volgens de wet worden gebracht. Dan zegt Hij: ‘Hier ben Ik, Ik ben gekomen om uw wil te doen,’ waarmee Hij het eerste opheft om het tweede van kracht te doen zijn. Op grond van die wil zijn wij geheiligd door het offer van het lichaam van Jezus Christus, voor eens en altijd.
Vers voor het evangelie (Joh 1, 14)
Het Woord is mens geworden
en heeft in ons midden gewoond,
vol van genade en waarheid,
en wij hebben zijn grootheid gezien,
de grootheid van de enige Zoon van de Vader.
Uit het evangelie volgens Lucas 1, 26-38
Vandaag, op dit hoogfeest van de Aankondiging van de Heer, horen we hoe de engel Gabriël aan Maria verkondigt dat zij door Gods kracht moeder zal worden van Jezus, de Zoon van de Allerhoogste. In vertrouwen en overgave aanvaardt Maria haar bijzondere roeping met de woorden: “Laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.”
In de zesde maand zond God de engel Gabriël naar de stad Nazaret in Galilea, naar een meisje dat was uitgehuwelijkt aan een man die Jozef heette, een afstammeling van David. Ze heette Maria en ze was nog maagd.
Gabriël ging haar huis binnen en zei: ‘Gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je.’
Ze schrok hevig bij het horen van zijn woorden en vroeg zich af wat die begroeting te betekenen had.
Maar de engel zei tegen haar: ‘Wees niet bang, Maria, God heeft je zijn gunst geschonken. Luister, je zult zwanger worden en een zoon baren, en je moet Hem Jezus noemen. Hij zal een groot man worden en Zoon van de Allerhoogste worden genoemd, en God, de Heer, zal Hem de troon van zijn vader David geven. Tot in eeuwigheid zal Hij koning zijn over het volk van Jakob, en aan zijn koningschap zal geen einde komen.’
Maria vroeg aan de engel: ‘Hoe zal dat gebeuren? Ik heb immers nog geen gemeenschap met een man.’
De engel antwoordde: ‘De heilige Geest zal over je komen en de kracht van de Allerhoogste zal je als een schaduw overdekken. Daarom zal het kind dat geboren wordt, heilig worden genoemd en Zoon van God. Luister, ook je familielid Elisabet is zwanger van een zoon, ondanks haar hoge leeftijd. Ze is nu, ook al hield men haar voor onvruchtbaar, in de zesde maand van haar zwangerschap, want voor God is niets onmogelijk.’
Maria zei: ‘De Heer wil ik dienen: laat er met mij gebeuren wat u hebt gezegd.’
Daarna liet de engel haar weer alleen.
Van Woord naar leven
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Aankondiging van de Heer
De Kerk viert op 25 maart, negen maanden vóór Kerstmis, de ontvangenis van Jezus Christus. Deze gebeurtenis valt samen met de verschijning van Gabriël aan de Maagd Maria, waarbij de aartsengel de Menswording van God aankondigt. Vandaar dat het hoogfeest ook wel Maria Boodschap wordt genoemd.
Annunciatie
Maria Boodschap is de naam voor het hoogfeest van de Aankondiging des Heren, ook de Annunciatie genoemd. Het Lucas-evangelie is het enige boek van het Nieuwe Testament dat van de annunciatie door de aartsengel Gabriël melding maakt (1,26-38).
Negen maanden
Maria Boodschap wordt zowel in de Latijnse als de Griekse ritussen op 25 maart gevierd. Deze datum hangt samen met de datum van Kerstmis, het hoogfeest van de Geboorde des Heren, op 25 december. Het duurt immers gemiddeld negen maanden voordat een menselijke vrucht gebaard wordt. Het moment van Christus’ verwekking – of plechtstatig: ontvangenis – heeft de Traditie laten samenvallen met de verschijning van de aartsengel Gabriël aan de Maagd Maria.
Mariaal geworden
De gedachtenis van de Annunciatie werd in Constantinopel een Mariafeest. In de achtste eeuw kreeg het ook in Rome een sterk Mariaal karakter. Na de liturgische hervormingen van het Tweede Vaticaans Concilie werd bepaald dat 25 maart op de eerste plaats een Christusfeest is en pas in tweede instantie een Mariafeest.
Begin van de verlossing
Het Missaal en het Getijdenboek van de huidige Romeinse Ritus leiden het feest als volgt in. Op deze dag vieren wij het begin van onze verlossing, de vervulling van het profetische woord zoals dit in het evangelie wordt vermeld: ‘Zie de maagd zal zwanger worden en een zoon ter wereld brengen’ (Mt.1,23), de intrede van Christus in deze wereld: ‘Slachtoffers en gaven hebt Gij niet gewild, maar Gij hebt voor mij een lichaam bereid…Ik ben gekomen, o God, om uw wil te doen’(Heb.10,5-7).
Maagdelijke Ontvangenis
Het is de vaste overtuiging van orthodoxe christenen dat Maria niet door een man is bevrucht maar door de Heilige Geest. Dit dogma staat bekend als de Maagdelijke Ontvangenis.
Ongeboren leven
Vooral in een tijd dat de Kerk opkomt voor het ongeboren menselijk leven, is Maria Boodschap tegenwoordig ook een getuigenis van de waardigheid van de mens vanaf zijn conceptie tot aan zijn natuurlijke dood. Er wordt immers verkondigd dat de Zoon van God al bij de Annunciatie zijn intrede in de wereld deed. De Incarnatie begint dus bij Christus’ ontvangenis en niet pas bij zijn geboorte.
Nazareth
In Nazareth wordt Maria Boodschap luisterrijk gevierd in de Kerk van de Annunciatie (ook wel Verkondigingsbasiliek genoemd). Dit heiligdom is gebouwd op de fundamenten van kerken uit de Byzantijnse tijd en de kruisvaardersperiode. Volgens de overlevering kreeg Maria op die plek de verschijning van Gabriël.
Veertigdagentijd
Het hoogfeest van Maria Boodschap valt vaak in de Veertigdagentijd. Het vasten moet echter in dat geval onderbroken worden. Mocht 25 maart op een zondag van de Veertigdagentijd vallen, dan wordt het hoogfeest verschoven naar maandag 26 maart.
Bron: KRO-NCRV
Van Woord naar leven