24 aug – H. Bartholomeüs, apostel
Feest – eigen lezingen
Vandaag vieren we het feest van de apostel Bartholomeüs, ook bekend als Natanaël. In het evangelie zien we hoe hij, na een persoonlijke ontmoeting met Jezus, zijn geloof in Hem als de Zoon van God bevestigt. De hemelse stad Jeruzalem – zo lezen we in het boek Apocalyps – belichaamt de volmaakte eenheid van God met zijn volk, waartoe Bartholomeüs behoort. Dit toont aan dat ook wij door ons geloof deel mogen uitmaken van deze goddelijke gemeenschap.
Uit het boek Apocalyps 21, 9b-14
Johannes symboliseert de hemelse volmaaktheid en eeuwige verbondenheid van God met zijn volk, vertegenwoordigd door de twaalf stammen van Israël en de apostelen.
Een engel kwam naar me toe en zei: ‘Ik wil je de bruid laten zien, de vrouw van het lam.’
Ik raakte in vervoering, en hij nam mij mee naar een heel hoge berg en liet me de heilige stad Jeruzalem zien, die uit de hemel neerdaalde, bij God vandaan. De stad schitterde door Gods luister, met een schittering als van een edelsteen, als een kristalheldere jaspis. Ze had een grote, hoge muur met twaalf poorten en bij elke poort stond een engel. Op de poorten waren namen geschreven: de namen van de twaalf stammen van Israëls zonen. Vanuit het oosten gezien waren er drie poorten, vanuit het noorden drie, vanuit het zuiden drie en vanuit het westen drie. De stadsmuur had twaalf grondstenen, met daarop de namen van de twaalf apostelen van het lam.
Tussenzang: Psalm 145, 10-13ab + 17-18
Refr.: Uw heiligen, Heer, maken uw kracht aan de mensen bekend.
Laten al uw schepselen U loven, Heer,
en uw getrouwen U prijzen.
Laten zij getuigen van de luister van uw koningschap,
spreken over uw machtige werken,
Laten zij aan de stervelingen uw machtige daden verkondigen,
de glorie en de glans van uw koningschap:
‘Uw koningschap omspant de eeuwen,
uw heerschappij omvat alle geslachten.’
Rechtvaardig is de Heer in alles wat Hij doet,
heel zijn schepping blijft Hij trouw.
Allen die Hem aanroepen is de Heer nabij,
die Hem roepen in vast vertrouwen.
Vers voor het evangelie (Joh 1, 49b)
Alleluia.
‘Rabbi,’ zei Natanaël,
‘U bent de Zoon van God,
U bent de koning van Israël!’
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Johannes 1, 45-51
Filippus introduceert Jezus aan een aanvankelijk sceptische Natanaël, die na Jezus’ persoonlijke kennis van hem erkent dat Hij de Zoon van God en koning van Israël is, waarna Jezus belooft dat Natanaël nog grotere wonderen zal zien.
Filippus zocht Natanaël op en zei tegen hem: ‘We hebben de man gevonden over wie Mozes in de wet geschreven heeft en over wie ook de profeten hebben gesproken: Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazaret!’
‘Uit Nazaret?’ zei Natanaël. ‘Kan daar iets goeds vandaan komen?’
‘Ga zelf maar kijken,’ zei Filippus.
Jezus zag Natanaël aankomen en zei: ‘Dat is nu een echte Israëliet, een mens zonder bedrog.’
‘Waar kent U mij van?’ vroeg Natanaël.
Jezus antwoordde: ‘Ik had je al gezien voordat Filippus je riep, toen je onder de vijgenboom zat.’
‘Rabbi,’ zei Natanaël, ‘U bent de Zoon van God, U bent de koning van Israël!’
Jezus vroeg: ‘Geloof je omdat Ik tegen je zei dat Ik je onder de vijgenboom zag zitten? Je zult nog grotere dingen zien.’
‘Werkelijk, Ik verzeker jullie,’ voegde Hij eraan toe, ‘jullie zullen de hemel geopend zien, en de engelen van God zien omhooggaan en neerdalen naar de Mensenzoon.’
Van Woord naar leven
IN DE SCHADUW VAN DE VIJGEBOOM
(Bij Johannes 1, 45-51)
Voor de vrome Jood was het zitten onder een vijgenboom een gebruikelijke manier om zich bezig te houden met de dingen van God. Met zijn laag neerhangende takken bood de vijgenboom een rustige, ongestoorde plek voor het bestuderen van de Schrift. Het was een plek van vrede. Ongetwijfeld heeft Nathanaël daar zijn verlangen naar de Komende gevoed en zijn verwachting levend gehouden. En dan … ja, dan wordt hij geroepen om de Messias te ontmoeten. Wat een bijzondere ervaring voor hem!
Het is goed voor ieder van ons om zo’n vijgenboom te hebben, een plek van rust, overdenking en gebed. Een plek waar we herinnerd worden aan de vrede met God en waar we die vrede kunnen oefenen. Een plek waar we ons kunnen voorbereiden op zijn komst in ons leven. Deze plek kan een kapel of kerk zijn, een gebedshoekje in huis, of een plek in de natuur; een plek die ons in de eenzaamheid brengt, waar geen verstrooiing is, waar we met de Heer alleen kunnen zijn, waar we Hem kunnen ontmoeten, naar Hem kunnen luisteren; in duisternis of bij zonneschijn.
Deze plek is veel meer dan een fysieke ruimte. Deze plek moet bovenal een plaats in ons hart zijn, een plek waar niets of niemand tussen ons en de Heer kan komen, een plaats waar we ongestoord kunnen drinken van de Bron die levend water geeft: Jezus.
Laat ons die ‘plek’ koesteren als zeer belangrijk, en zelfs noodzakelijk, in ons leven.
Laten we bidden
Heer Jezus,
ieder van ons heeft nood
aan een vijgenboom in zijn leven
om U in herinnering te brengen,
om naar U te luisteren,
om van U te ontvangen.
Kom met uw Geest over ons
en doe ons het belang inzien
van zo’n heilig plekje in ons leven.
Schenk ons de moed,
de liefde en de discipline
om U daar met regelmaat op te zoeken.
Vandaag, en alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, moge je in de weekend de tijd en de ruimte vinden om in stilte God te ontmoeten.
Met een hartelijke groet,
kris
Om mee op weg te gaan
Suggestie: Zoek de tijd en een plek waar je je verbonden voelt met God, of dat nu in de natuur, een stille hoek van je huis, of een kapel in de buurt is. Laat deze tijd een moment zijn vol van genade, waarin je je van binnenuit opent voor God die je zonder twijfel omarmt.
De bedoeling is om een vredige omgeving te vinden waar je je kunt richten op je relatie met God. Een plek waar je jezelf oefent in beschikbaarheid en luisterbereidheid. Want net zoals Nathanaël, roept Hij ook jou. Wat gaat je antwoord zijn?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Bartholomeüs, apostel
Bartholomeüs was een van de twaalf Apostelen van Jezus.
Zoon van Tolmai
Bartholomeüs wordt als zesde genoemd in de apostellijsten van de Synoptici (Mt 10, Mc 3, Lc 6). Daar luidt zijn naam Βαρθολομαιος (Bartholomaios). Die naam is de vergriekste vorm van de Aramese familienaam Bar Tolmai (‘zoon van Tolmai’).
Nathanaël
Vermoedelijk is de apostel Bartholomeüs dezelfde als Nathanaël. In de apostellijsten staat Bartholomeüs’ naam altijd achter die van Filippus. In het Johannes-evangelie (Joh 1,43-51) is Filippus degene die Nathanaël bij Jezus brengt. Ervan uitgaande dat ook Nathanaël bij de Twaalf Apostelen hoorde, werd hij in de traditie geacht dezelfde persoon als Bartholomeüs te zijn. Vandaar dat sommige exegeten menen dat de apostel voluit Natanael bar Tolmai moet hebben geheten.
India
De naam Bartholomeüs komt buiten de genoemde apostellijsten nergens in het Nieuwe Testament voor. In de vroegchristelijke literatuur duikt zijn naam pas op bij Eusebius van Caesarea (4e eeuw). Die meldt dat de missionaris Pantaenus in India gehoord heeft dat Bartholomeüs daar het evangelie zou hebben verkondigd. Andere overleveringen zeggen dat Bartholomeüs gepredikt zou hebben in Mesopotamië, Perzië, Egypte, Armenië, Lycaonië, Phrygië en aan de kusten van de Zwarte Zee.
Huid afgestroopt
Bartholomeüs zou volgens een overlevering de marteldood gestorven zijn in Albanopolis in Armenië. Sommige overleveringen zeggen dat hij onthoofd zou zijn; andere dat hij levend gevild zou zijn en vervolgens met zijn hoofd naar beneden gekruisigd.
Iconografie
In de kunst wordt Bartholomeüs vaak afgebeeld als een man die zijn eigen afgestroopte huid vasthoudt. Beroemd is de schildering van Michelangelo.
Feest
De Rooms-Katholieke Kerk viert zijn feest op 24 augustus. In de Grieks-Orthodoxe Kerk wordt hij herdacht samen met Sint-Barnabas; hun feest is op 11 juni.
Basiliek in Rome
Relieken van de apostel zouden worden bewaard in de Basilica di San Bartolomeo all’Isola in Rome.
Bron: KRO-NCRV
Sint-Bartholomeus apostel, mozaïek in de basiliek van Sint-Paulus buiten de muren, Rome, Italië
Van Woord naar leven
IN DE SCHADUW VAN DE VIJGEBOOM
(Bij Johannes 1, 45-51)
Voor de vrome Jood was het zitten onder een vijgenboom een gebruikelijke manier om zich bezig te houden met de dingen van God. Met zijn laag neerhangende takken bood de vijgenboom een rustige, ongestoorde plek voor het bestuderen van de Schrift. Het was een plek van vrede. Ongetwijfeld heeft Nathanaël daar zijn verlangen naar de Komende gevoed en zijn verwachting levend gehouden. En dan … ja, dan wordt hij geroepen om de Messias te ontmoeten. Wat een bijzondere ervaring voor hem!
Het is goed voor ieder van ons om zo’n vijgenboom te hebben, een plek van rust, overdenking en gebed. Een plek waar we herinnerd worden aan de vrede met God en waar we die vrede kunnen oefenen. Een plek waar we ons kunnen voorbereiden op zijn komst in ons leven. Deze plek kan een kapel of kerk zijn, een gebedshoekje in huis, of een plek in de natuur; een plek die ons in de eenzaamheid brengt, waar geen verstrooiing is, waar we met de Heer alleen kunnen zijn, waar we Hem kunnen ontmoeten, naar Hem kunnen luisteren; in duisternis of bij zonneschijn.
Deze plek is veel meer dan een fysieke ruimte. Deze plek moet bovenal een plaats in ons hart zijn, een plek waar niets of niemand tussen ons en de Heer kan komen, een plaats waar we ongestoord kunnen drinken van de Bron die levend water geeft: Jezus.
Laat ons die ‘plek’ koesteren als zeer belangrijk, en zelfs noodzakelijk, in ons leven.
Laten we bidden
Heer Jezus,
ieder van ons heeft nood
aan een vijgenboom in zijn leven
om U in herinnering te brengen,
om naar U te luisteren,
om van U te ontvangen.
Kom met uw Geest over ons
en doe ons het belang inzien
van zo’n heilig plekje in ons leven.
Schenk ons de moed,
de liefde en de discipline
om U daar met regelmaat op te zoeken.
Vandaag, en alle dagen van ons leven.
Amen.
Geliefde mensen, moge je in de weekend de tijd en de ruimte vinden om in stilte God te ontmoeten.
Met een hartelijke groet,
kris
Om mee op weg te gaan
Suggestie: Zoek de tijd en een plek waar je je verbonden voelt met God, of dat nu in de natuur, een stille hoek van je huis, of een kapel in de buurt is. Laat deze tijd een moment zijn vol van genade, waarin je je van binnenuit opent voor God die je zonder twijfel omarmt.
De bedoeling is om een vredige omgeving te vinden waar je je kunt richten op je relatie met God. Een plek waar je jezelf oefent in beschikbaarheid en luisterbereidheid. Want net zoals Nathanaël, roept Hij ook jou. Wat gaat je antwoord zijn?
Blog ‘Van Woord naar leven’
Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.
Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.