24 aug – H. Bartholomeüs, apostel
Feest – eigen lezingen
‘Dat is nu een echte Israëliet, een mens zonder bedrog.’ Zo beschrijft Jezus zelf zijn apostel Bartholomeüs.
Bartholomeüs, ook Nathanaël genoemd in de evangelies, leek een bezonnen, voorzichtig man. Hij liet zich niet meedrijven op praatjes en geruchten. Wanneer een mens, Jezus genaamd, veel invloed uitoefent op het volk, dan geeft hij zich niet meteen gewonnen. Hij kijkt liever uit, hij oordeelt liever zelf. Wanneer Jezus dan blijk geeft hem door en door te kennen is ook zijn medewerking totaal. Hij laat alles in de steek en volgt Hem.
Uit het boek Apocalyps 21, 9b-14
De stadsmuur had twaalf grondstenen, met daarop de namen van de twaalf apostelen van het lam.
Een engel kwam naar me toe en zei: ‘Ik wil je de bruid laten zien, de vrouw van het lam.’
Ik raakte in vervoering, en hij nam mij mee naar een heel hoge berg en liet me de heilige stad Jeruzalem zien, die uit de hemel neerdaalde, bij God vandaan. De stad schitterde door Gods luister, met een schittering als van een edelsteen, als een kristalheldere jaspis. Ze had een grote, hoge muur met twaalf poorten en bij elke poort stond een engel. Op de poorten waren namen geschreven: de namen van de twaalf stammen van Israëls zonen. Vanuit het oosten gezien waren er drie poorten, vanuit het noorden drie, vanuit het zuiden drie en vanuit het westen drie. De stadsmuur had twaalf grondstenen, met daarop de namen van de twaalf apostelen van het lam.
Psalm 145, 10 + 11 + 12 + 13ab + 17 + 18
Refr.: Uw heiligen, Heer, maken uw kracht aan de mensen bekend.
Laten al uw schepselen U loven, Heer,
en uw getrouwen U prijzen.
Laten zij getuigen van de luister van uw koningschap,
spreken over uw machtige werken,
Laten zij aan de stervelingen uw machtige daden verkondigen,
de glorie en de glans van uw koningschap:
‘Uw koningschap omspant de eeuwen,
uw heerschappij omvat alle geslachten.’
Rechtvaardig is de Heer in alles wat Hij doet,
heel zijn schepping blijft Hij trouw.
Allen die Hem aanroepen is de Heer nabij,
die Hem roepen in vast vertrouwen.
Vers voor het evangelie (Joh 1, 49b)
Alleluia.
‘Rabbi,’ zei Natanaël,
‘U bent de Zoon van God,
U bent de koning van Israël!’
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Johannes 1, 45-51
De eerste leerlingen van Jezus trokken anderen aan. Maar beslissend voor de geloofsovergave blijft, zoals bij Natanaël, de ontmoeting met Jezus zelf. Hij ervaart doorheen de menselijke gestalte van Jezus iets diepers en wordt erdoor getroffen, zodat hij anders gaat denken en leven. Wie zich bekeert tot Jezus zal de hemel open zien en Gods glorie aanschouwen.
Filippus zocht Natanaël op en zei tegen hem: ‘We hebben de man gevonden over wie Mozes in de wet geschreven heeft en over wie ook de profeten hebben gesproken: Jezus, de zoon van Jozef, uit Nazaret!’
‘Uit Nazaret?’ zei Natanaël. ‘Kan daar iets goeds vandaan komen?’
‘Ga zelf maar kijken,’ zei Filippus.
Jezus zag Natanaël aankomen en zei: ‘Dat is nu een echte Israëliet, een mens zonder bedrog.’
‘Waar kent U mij van?’ vroeg Natanaël.
Jezus antwoordde: ‘Ik had je al gezien voordat Filippus je riep, toen je onder de vijgenboom zat.’
‘Rabbi,’ zei Natanaël, ‘U bent de Zoon van God, U bent de koning van Israël!’
Jezus vroeg: ‘Geloof je omdat Ik tegen je zei dat Ik je onder de vijgenboom zag zitten? Je zult nog grotere dingen zien.’
‘Werkelijk, Ik verzeker jullie,’ voegde Hij eraan toe, ‘jullie zullen de hemel geopend zien, en de engelen van God zien omhooggaan en neerdalen naar de Mensenzoon.’
Van Woord naar leven
EEN PLEKJE VOOR OVERDENKING EN GEBED
Nathanaël zat onder de vijgenboom. Wellicht in Kana waar hij woonde.
Jezus zei: ‘Ik had je al gezien voordat Filippus je riep, toen je onder de vijgenboom zat.’
Voor de vrome Jood is onder een vijgenboom zitten een gebruikelijke plaats om zich bezig te houden met de dingen van God. Met zijn laag neerhangende takken kon en kan je er ongestoord en ongezien wijden aan de studie van de Schrift. Het is een plek van vrede. Ongetwijfeld heeft Nathanaël daar onder de vijgenboom zijn verlangen naar de Komende gevoed. Hij hield deze verwachting levend.
En dan … ja dan wordt hij geroepen om de Messias te zien en te ontmoeten. Wat een ervaring voor de man!
Het is goed voor ieder van ons om zo’n vijgenboom te hebben. Om een plek van rust te hebben, een plek van overdenking en gebed. Een plek waar je her-innerd wordt aan de vrede met God, een plek waar je die vrede kunt oefenen. Een plek ook waar je jezelf voorbereidt op zijn komen in jouw leven.
Deze plek kan een kapel of kerk zijn, een gebedshoekje in huis, een plekje in de natuur; een plek die ons in de eenzaamheid brengt, waar geen verstrooiing is, waar we met de Heer alleen kunnen zijn, waar we Hem kunnen ontmoeten, naar Hem kunnen kijken, naar Hem kunnen luisteren; in duisternis of bij zonneschijn.
Deze plek is veel meer dan een plek in de ruimte. Deze plek moet bovenal een plek in ons hart zijn, een plaatsje waar niets of niemand tussen ons en de Heer kan komen, een plaats waar we ongestoord kunnen drinken van de Bron die levend water geeft: Jezus.
Laat ons die ‘plek’ koesteren als zéér belangrijk, en zelfs noodzakelijk, in ons leven.
Laat ons bidden
Heer Jezus,
ieder van ons heeft nood aan een vijgenboom in z’n leven om U in her-innering te brengen, om naar U te luisteren, om van U te ontvangen. Kom met uw Geest over ons en doe ons het belang inzien van zo’n heilig plekje in ons leven. En schenk ons de moed, de liefde en de discipline U daar met regelmaat te gaan opzoeken.
Alle dagen van ons leven.
In uw naam.
Amen.
Een gezegende donderdag,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven: 24 aug – Bartholomeüs (van-woord-naar-leven.blogspot.com)
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
Bartholomeüs, apostel
Bartholomeüs was een van de twaalf Apostelen van Jezus.
Zoon van Tolmai
Bartholomeüs wordt als zesde genoemd in de apostellijsten van de Synoptici (Mt 10, Mc 3, Lc 6). Daar luidt zijn naam Βαρθολομαιος (Bartholomaios). Die naam is de vergriekste vorm van de Aramese familienaam Bar Tolmai (‘zoon van Tolmai’).
Nathanaël
Vermoedelijk is de apostel Bartholomeüs dezelfde als Nathanaël. In de apostellijsten staat Bartholomeüs’ naam altijd achter die van Filippus. In het Johannes-evangelie (Joh 1,43-51) is Filippus degene die Nathanaël bij Jezus brengt. Ervan uitgaande dat ook Nathanaël bij de Twaalf Apostelen hoorde, werd hij in de traditie geacht dezelfde persoon als Bartholomeüs te zijn. Vandaar dat sommige exegeten menen dat de apostel voluit Natanael bar Tolmai moet hebben geheten.
India
De naam Bartholomeüs komt buiten de genoemde apostellijsten nergens in het Nieuwe Testament voor. In de vroegchristelijke literatuur duikt zijn naam pas op bij Eusebius van Caesarea (4e eeuw). Die meldt dat de missionaris Pantaenus in India gehoord heeft dat Bartholomeüs daar het evangelie zou hebben verkondigd. Andere overleveringen zeggen dat Bartholomeüs gepredikt zou hebben in Mesopotamië, Perzië, Egypte, Armenië, Lycaonië, Phrygië en aan de kusten van de Zwarte Zee.
Huid afgestroopt
Bartholomeüs zou volgens een overlevering de marteldood gestorven zijn in Albanopolis in Armenië. Sommige overleveringen zeggen dat hij onthoofd zou zijn; andere dat hij levend gevild zou zijn en vervolgens met zijn hoofd naar beneden gekruisigd.
Iconografie
In de kunst wordt Bartholomeüs vaak afgebeeld als een man die zijn eigen afgestroopte huid vasthoudt. Beroemd is de schildering van Michelangelo.
Feest
De Rooms-Katholieke Kerk viert zijn feest op 24 augustus. In de Grieks-Orthodoxe Kerk wordt hij herdacht samen met Sint-Barnabas; hun feest is op 11 juni.
Basiliek in Rome
Relieken van de apostel zouden worden bewaard in de Basilica di San Bartolomeo all’Isola in Rome.
Bron: KRO-NCRV
Sint-Bartholomeus apostel, mozaïek in de basiliek van Sint-Paulus buiten de muren, Rome, Italië
Van Woord naar leven
EEN PLEKJE VOOR OVERDENKING EN GEBED
Nathanaël zat onder de vijgenboom. Wellicht in Kana waar hij woonde.
Jezus zei: ‘Ik had je al gezien voordat Filippus je riep, toen je onder de vijgenboom zat.’
Voor de vrome Jood is onder een vijgenboom zitten een gebruikelijke plaats om zich bezig te houden met de dingen van God. Met zijn laag neerhangende takken kon en kan je er ongestoord en ongezien wijden aan de studie van de Schrift. Het is een plek van vrede. Ongetwijfeld heeft Nathanaël daar onder de vijgenboom zijn verlangen naar de Komende gevoed. Hij hield deze verwachting levend.
En dan … ja dan wordt hij geroepen om de Messias te zien en te ontmoeten. Wat een ervaring voor de man!
Het is goed voor ieder van ons om zo’n vijgenboom te hebben. Om een plek van rust te hebben, een plek van overdenking en gebed. Een plek waar je her-innerd wordt aan de vrede met God, een plek waar je die vrede kunt oefenen. Een plek ook waar je jezelf voorbereidt op zijn komen in jouw leven.
Deze plek kan een kapel of kerk zijn, een gebedshoekje in huis, een plekje in de natuur; een plek die ons in de eenzaamheid brengt, waar geen verstrooiing is, waar we met de Heer alleen kunnen zijn, waar we Hem kunnen ontmoeten, naar Hem kunnen kijken, naar Hem kunnen luisteren; in duisternis of bij zonneschijn.
Deze plek is veel meer dan een plek in de ruimte. Deze plek moet bovenal een plek in ons hart zijn, een plaatsje waar niets of niemand tussen ons en de Heer kan komen, een plaats waar we ongestoord kunnen drinken van de Bron die levend water geeft: Jezus.
Laat ons die ‘plek’ koesteren als zéér belangrijk, en zelfs noodzakelijk, in ons leven.
Laat ons bidden
Heer Jezus,
ieder van ons heeft nood aan een vijgenboom in z’n leven om U in her-innering te brengen, om naar U te luisteren, om van U te ontvangen. Kom met uw Geest over ons en doe ons het belang inzien van zo’n heilig plekje in ons leven. En schenk ons de moed, de liefde en de discipline U daar met regelmaat te gaan opzoeken.
Alle dagen van ons leven.
In uw naam.
Amen.
Een gezegende donderdag,
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven: 24 aug – Bartholomeüs (van-woord-naar-leven.blogspot.com)