Edmund Campion († 1581)

Edmund Campion sj, Tyburn, Londen; priester & martelaar

Edmund Campion was op 25 juni 1540 te Londen geboren. Zijn ouders, van huis uit katholiek, waren overgegaan tot de anglicaanse kerk. Vandaar dat de jonge Edmund in Christ’s Hospital zijn opleiding kreeg. Hij was het die in 1553 als dertienjarig studentje een welkomstwoord mocht voorlezen bij het bezoek van koningin Mary Tudor.

Hij verhuisde naar Oxford om er te studeren aan St-John’s College. Na voltooiing van zijn studies bleef hij aan het college verbonden als docent. Zijn voorlezingen waren zo populair dat zijn studenten zich zelfs Campionisten gingen noemen. Toen de stichter en weldoener van het college, Sir Thomas White, in 1564 overleed, viel hem, de pas vierentwintigjarige Campion, de hoge eer te beurt de lijkrede te mogen uitspreken. Twee jaar later, 3 september 1566, bracht koningin Elizabeth een bezoek aan het College. Weer was hij het die de welkomstrede hield, in sierlijk Latijn. Het maakte zoveel indruk op de majesteit en haar gevolg, onder wie de Earl of Leicester, dat zij hem uitnodigde in haar dienst te treden. Wie zou toen ooit vermoed kunnen hebben dat dezelfde Edmund Campion vijftien jaar later nog eens voor hen zou staan, maar dan als katholiek priester, jezuïet nog wel, verdacht van hoogverraad?

En wie zou op 25 juni 1580 vermoed hebben dat de marskramer in sieraden, Mr Edmunds geheten, die zojuist vanuit Frankrijk in Dover aan land gestapt was, en die nauwkeurig door douanebeambten was ondervraagd, omdat het gerucht ging dat katholieke priesters clandestien het land probeerden binnen te komen, en wiens bagage aan een uiterst zorgvuldig onderzoek onderworpen was, zonder dat men ook maar iets verdachts had kunnen vinden… Wie zou gedacht hebben dat het hier wel degelijk ging om diezelfde Edmund Campion, die intussen jezuïetenpriester was geworden en nu naar zijn vaderland terugkeerde om te preken en sacramenten toe te dienen onder de veel geplaagde katholieken…?

En dat, terwijl hij in 1566, het jaar van zijn Latijnse welkomstspeech, de Oath of Supremacy had afgelegd (de eed waarmee men de koning(in) van Engeland erkent als hoofd van de kerk). Twee jaar later was hij diaken gewijd in de anglicaanse kerk. Maar het waren juist de theologische studies geweest die hem aan het twijfelen hadden gebracht. Lezend in de kerkvaders en de grote theologen van het verleden, kwam hij tot de conclusie dat de katholieke kerk het ware geloof bewaarde. Hij besloot zijn hart te volgen. Maar omdat katholieken in Engeland verboden waren, week hij in augustus 1569 uit naar de Ierse hoofdstad Dublin. Na een verblijf van bijna drie jaar, kwam hij tot de slotsom dat het katholieke klimaat daar hem niet beviel. Hij keerde terug naar Engeland. Dus toch maar liever de anglicaanse kerk.

Eenmaal terug in zijn vaderland werd hij weer bevestigd in zijn gevoelen: liever katholiek dan anglicaans. Hij vertrok naar het vasteland waar in de Noord-Franse plaats Douai sinds kort een opleidingshuis was geopend voor priesters die clandestien in Engeland wilden gaan werken. Hier werd hij katholiek, besloot met succes zijn studies en vertrok in januari 1573 naar Rome om toelating tot de jezuïetenorde te vragen. Deze verkreeg hij in mei van datzelfde jaar. Omdat de jezuïeten geen Engelse provincie kenden, werd hij naar Praag en Brno gestuurd om er zijn noviciaat te beginnen.

Na zijn studies begon hij les te geven op het Praags college. Al gauw was hij de beroemdste docent van de stad. Hij schreef en regisseerde toneelstukken voor zijn leerlingen in het kader van het beroemde jezuïetentoneel. In 1580 werd hij bij pater Generaal in Rome ontboden. Deze had besloten missionarissen te zenden naar Engeland. Hij, Edmund Campion, behoorde tot de eerste lichting, tezamen met pater Robert Persons en broeder Ralph Emerson. Op 18 april van datzelfde jaar vertrokken ze naar St-Omer waar ze zich bij andere katholieke geestelijken voegden die zich voorbereidden op een overtocht naar Engeland. Maar al gauw werd bekend dat de Engelse douane extra scherp surveilleerde omdat ze getipt was. Men verspreidde zich. Zo vertrok pater Persons half juni naar de overkant, pater Campion en broeder Emerson volgden negen dagen later.

Onmiddellijk na aankomst in zijn vaderland schreef Pater Campion een pamflet dat bekend is geworden onder de titel Campion’s Brag (‘Campions bluf’). Hij zette erin uiteen dat hij met zijn komst naar Engeland geen politieke, maar religieuze bedoelingen had. Dit voor het geval hij ooit zou worden gearresteerd en beschuldigd zou worden van politieke machinaties. Van dit pamflet alleen al ging een geweldig bemoedigende werking uit onder de Engelse katholieken. Een jaar later, mei 1581 schreef hij een ander boekje: Decem Rationes (‘Tien Redenen’ om een openbaar dispuut aan te gaan met anglicaanse theologen). Het boekje vond gretig aftrek onder professoren en studenten van de universiteit van Oxford.

Maar in juli van datzelfde jaar was het raak. Bij een huiszoeking door getipte priesterjagers werd hij ontdekt en triomfantelijk naar Londen overgebracht. Na enkele dagen gevangenschap in een cel waarin hij niet languit kon liggen of staan, werd hij voorgeleid aan de koningin en de Earl of Leicester. Hebben ze teruggedacht aan vijftien jaar geleden? In ieder geval probeerden ze hem over te halen terug te keren tot de anglicaanse kerk; een glanzende carrière zou zijn deel zijn. Maar Edmund antwoordde simpelweg dat hij liever een katholiek martelaar was dan een anglicaanse bisschop. Teruggebracht naar zijn cel, werd hij een paar dagen later onderworpen aan de folteringen van de pijnbank. Daarna waren zijn tegenstanders best bereid aan zijn tien redenen voor een goed gesprek met anglicaanse theologen tegemoet te komen. Er werden vier cessies gehouden waarin pater Campion onverkort vasthield aan het katholiek geloof en de anderen ervan probeerde te overtuigen dat ze zich op een dwaalweg bevonden. Tevergeefs natuurlijk.

Op 14 november werd zijn rechtszaak geopend in Westminster Hall. Tezamen met zeven andere priesters werd hij ervan beschuldigd te hebben samengezworen tegen de koningin; hij zou in Rome en Reims een eed hebben afgelegd om een aanslag op de koningin te beramen en uit te voeren. Toen hem werd gevraagd met opgeheven hand te zweren dat hij de waarheid zou spreken, was hij zelfs niet meer in staat zijn hand omhoog te krijgen. Een van de andere beschuldigde priesters schoot hem te hulp en hield zijn hand op. Later fluisterde hij dat er geen nagels meer zaten op de vingers van pater Campion… Alle verdachten werden schuldig verklaard en ter dood veroordeeld. Ter plekke hebben ze toen de hymne Te Deum gezongen (‘U God loven wij’).

Op 1 december werd hij – tegelijk met de zojuist jezuïet geworden Alexander Briant en de wereldheer Ralph Sherwin – uit zijn cel gehaald en overgebracht naar de beruchte Tyburngevangenis. Een van de ambtenaren vroeg hem zijn misdaad te bekennen. Pater Campion reageerde: ‘Ik ben een katholiek priester. In die geloofsovertuiging heb ik geleefd en ben ik bereid te sterven. Als u vindt dat mijn godsdienst gelijkstaat met verraad, dan ben ik inderdaad schuldig. Maar aan enig ander verraad heb ik mij nooit schuldig gemaakt. God is mijn getuige.’ Hij werd gehangen, onthoofd en gevierendeeld.

Tegelijk met Alexander Briant en Ralph Sherwin werd hij op 29 december 1886 door paus Leo XIII († 1903) zalig verklaard, de heiligverklaring door paus Paulus VI († 1978) vond plaats op 25 oktober 1970.

Bron: Heiligen.net

WAKKERE STILTE
(Bij de lezingen van deze 1e adventszondag)

Vandaag, op deze eerste zondag van de advent, horen we Jezus zeggen: ‘Wees waakzaam en bid onophoudelijk.’

In deze tijd van verwachting worden we uitgenodigd om stil te staan bij het mysterie van Jezus’ drievoudige komst: te Bethlehem, in ons dagelijks leven, en bij zijn grote wederkomst. Elk van deze momenten is van fundamenteel belang voor ons geloof en roept ons op tot een houding van waakzaamheid, gebed en innerlijke stilte.

De eerste komst van Jezus, zijn geboorte in Bethlehem, is een onmiskenbaar historisch feit. Zonder deze concrete incarnatie zouden we slechts spreken over een abstract, spiritueel gebeuren. Maar Jezus is werkelijk mens geworden: geboren uit Maria, met Jozef als zijn voedstervader, en levend temidden van ons. Hij at, dronk, predikte, verrichtte wonderen en gaf zichzelf aan het kruis. Zijn dood en verrijzenis getuigen van Gods immense liefde voor ons. Deze historische Jezus is het fundament van ons geloof en onze hoop.

Zijn tweede komst voltrekt zich dagelijks, in ons hart, in onze medemensen en in de situaties van ons leven. Jezus komt tot ons in het Woord, de sacramenten, de Kerk, en ook in onverwachte ontmoetingen en gebeurtenissen. Hij is nabij in het lijden van de ander, in de schoonheid van de schepping, in momenten van vergeving én in ons gebed. Overal waar liefde, waarheid en hoop worden beleefd, kunnen we zijn aanwezigheid herkennen.

De derde komst, zijn wederkomst in heerlijkheid, blijft een mysterie. Wanneer en hoe dit zal gebeuren weten we niet, maar dát Hij zal komen, staat vast. In het evangelie van vandaag horen we dat Hij zal verschijnen met macht en luister. Deze belofte roept ons op tot waakzaamheid, zodat we Hem niet onvoorbereid ontmoeten. Hoe zal Hij ons aantreffen? Met wat of wie waren we bezig? Lieten we Hem toe in ons leven? Waren we bereid om ons te laten vormen en leiden door zijn Hem?

Met het thema van deze adventstijd, ‘Wachtend in stilte,’ worden we uitgenodigd tot een leven van innerlijke stilte en ontvankelijkheid. Wachten in stilte is niet passief. Het is een actieve houding van alertheid en liefde, waarin we met wakkere ogen en een waakzaam hart Jezus’ komen herkennen. In de Schrift, in gezang, in onze medemensen en in de wereld om ons heen – overal wil Hij ons ontmoeten. Het komt erop aan in alle omstandigheden de stilte te bewaren; stilte als bedding waarin Gods Geest ons van binnenuit bezielt en ons opent voor Christus’ licht. Het is een houding van biddend in het leven staan; op de knieën én tussen de kookpotten. Bid onophoudelijk … woorden van de Heer.

Laten we bidden

Goede God,
leid ons door uw Geest,
dat we vanuit innerlijke rust en vertrouwen
uw aanwezigheid mogen omarmen,
belichamen en verkondigen.
Maak ons klaar voor uw komst in Christus,
nu en in de tijd die komt.

Moeder Maria,
we wijden deze adventstijd toe aan u.
Neem ons als uw kinderen bij de hand
en breng ons in uw Zoon.
Met een dankbare groet.
Amen.

Geliefde mensen, in deze adventstijd worden we uitgenodigd om de innerlijke stilte te omarmen als een heilige plaats van verwachting en hoop. Koester deze stilte, zodat je de Heer kunt ontmoeten in je hart en Hem herkent in de momenten dat Hij naar je toekomt, vaak als een bedelaar naar liefde.
Een mooie zondag,
kris

Om mee op weg te gaan

Hoe kunnen we die innerlijke stilte in onszelf cultiveren? Moeten we ons misschien vaker ‘terugtrekken’ en bewust ‘tijd nemen’ voor gebed? Hoe openen we werkelijk ons hart voor het waaien van de Geest? En geven we het dagelijks Woord uit de Schrift de ruimte om ons te voeden en te veranderen?

Laten we deze adventstijd omarmen als een kans om ons gebedsleven te vernieuwen, zodat we van binnenuit beschikbaar worden voor Gods uitnodiging om te leven in zijn Zoon.

Blog ‘Van Woord naar leven’

Reageren of uitwisselen betreffende de lezingen of de overweging, kan via de blog ‘Van Woord naar leven’.

Klik hier voor de blog.

Om de kwaliteit van het gesprek te waarborgen worden de reacties geplaatst na moderatie.