1 jan – H. Maria, Moeder van God
Uit het boek Numeri 6, 22-27
Moge de Heer u genadig zijn.
De Heer zei tegen Mozes:
‘Zeg tegen Aäron en zijn zonen dat zij de Israëlieten met deze woorden moeten zegenen: “Moge de Heer u zegenen en u beschermen, moge de Heer het licht van zijn gelaat over u doen schijnen en u genadig zijn, moge de Heer u zijn gelaat toewenden en u vrede geven.” Wanneer zij mijn naam over het volk uitspreken, zal Ik de Israëlieten zegenen.’
Gezongen antwoordpsalm 67
(tekst onder geluidsfragment)
Refr.: God, wees ons barmhartig en zegen ons.
God zij ons genadig en zegene ons,
Hij late zijn aanschijn over ons lichten.
Opdat men op aarde uw wegen mag kennen,
in alle landen uw heil.
Laat alle naties van vreugde juichen
omdat Gij de volken rechtvaardig regeert
en alles op aarde bestuurt.
Geef dat de volken U eren, o God,
dat alle volken U eren.
God geve ons zo zijn zegen
dat heel de aarde Hem vreest.
Uit de brief van Paulus aan de Galaten 4, 4-7
Wie God is, kunnen wij aflezen van het gelaat van Christus en in de welwillende bedoelingen van zijn hart. In Jezus is ons alles gegeven. Eertijds waren wij slaven van de zonde. Hij maakt ons tot aangenomen kinderen van de Vader.
Broeders en zusters,
toen de bestemde tijd gekomen was, zond God zijn Zoon, geboren uit een vrouw en onderworpen aan de wet, om ons, die aan de wet onderworpen waren, vrij te kopen opdat wij als kind aangenomen zouden worden. En omdat u zijn kinderen bent, heeft God in ons hart de Geest van zijn Zoon gezonden, die ‘Abba, Vader’ roept. U bent nu dus geen slaven meer, maar kinderen en als zodanig erfgenamen, dankzij God.
Vers voor het evangelie (Hebr 1, 1-2)
Alleluia.
Op velerlei wijzen en langs velerlei wegen
heeft God in het verleden
tot de voorouders gesproken door de profeten;
nu heeft Hij tot ons gesproken door zijn Zoon,
die Hij heeft aangesteld als erfgenaam
van alles wat bestaat,
en door wie Hij het heelal geschapen heeft.
Alleluia.
Uit het evangelie volgens Lucas 2, 16-21
Wie Christus opneemt ontvangt de Blijde Boodschap van het heil. De herders waren onder de eersten. God maakt zich immers kenbaar in Jezus, wiens naam Verlosser betekent (Mt. 1, 25). Maria, toonbeeld van alle biddende mensen, treedt langzaam en geleidelijk steeds meer binnen in het mysterie van deze Naam.
De herders gingen meteen op weg, en troffen Maria aan en Jozef en het kind dat in de voederbak lag. Toen ze het zagen, vertelden ze wat hun over het kind was gezegd. Allen die het hoorden stonden verbaasd over wat de herders tegen hen zeiden, maar Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken. De herders gingen terug, terwijl ze God loofden en prezen om alles wat ze gehoord en gezien hadden, precies zoals het hun was gezegd.
Toen er acht dagen verstreken waren en Hij besneden zou worden, kreeg Hij de naam Jezus, die de engel had genoemd nog voordat Hij in de schoot van zijn moeder was ontvangen.
Van Woord naar leven
Geliefde mensen,
mag ik vooreerst ieder van u een vredevol 2023 toewensen. Moge je innerlijk geheel geopend zijn voor onze Drie-ene God, opdat Hij zich mag openbaren doorheen je gebed, doorheen allen die je ontmoet, doorheen zoveel situaties. Moge je omgang met Hem leiden tot een liefde-vol leven, en wel in zijn naam.
Vandaag lezen we in het evangelie: Maria bewaarde al deze woorden in haar hart en bleef erover nadenken.
In deze woorden leren we Maria kennen als een contemplatief iemand. Ze koestert haar innerlijke stilte om alles wat ze ziet en hoort ingang te doen vinden in haar diepste zelf. Je zou kunnen zeggen dat ze zich niet bezig hield met onmiddellijk te gaan interpreteren en er conclusies uit te trekken. Nee, wat is laten zijn, en wel in zijn puurheid. Geen invulling, geen woorden, geen duiding. Stilte.
Stilte is iets dat we vaak missen in deze wereld die getekend is door veel lawaai en drukte vanuit zoveel verschillende hoeken. Misschien moeten we in 2023 wat meer stil leren zijn, en daar ook uitdrukkelijk de tijd voor nemen, en voor maken. Zowel in het dagelijks leven, alsook in ons expliciet gebedsleven.
In onze bezigheden zal het ons helpen de dingen naar waarde te schatten, alsook onze ontmoetingen. Stilte maakt ons tot meer aandachtige mensen, het brengt ons in een zekere verwondering om het wonder dat voortdurend rond ons aanwezig is. Stilte geeft ons oog voor wat schoon is; rondom ons, en in de medemens. Stilte appelleert ons in alle rust een antwoord te geven op wat ons gegeven wordt. Dat antwoord kan verwondering zijn, dankbaarheid, het brengen van lof. Maar het kan evengoed een daad van liefde zijn, van het spreken van een goed woord, een tedere blik die je iemand gunt, een aanraking,…
Stilte in ons gebedsleven kan lastig zijn, of zelfs confronterend. Maar tegelijk is het zo heilzaam. Heel vaak gebruikt God – denk ik – de stilte om van Zich te laten horen, om ons de gelegenheid te geven Hem te bevroeden. Het Getijdengebed, andere kerkelijke gebeden, allerlei gebeden uitgegeven in boeken of zelf opgeschreven op papiertjes, is allemaal goed, maar laat ons aub de stilte niet verwaarlozen.
‘Ieder mens is religieus, voor zover hij in staat is tot aandacht en stilte’, zo zei Jean Guiton – Frans filosoof en theoloog uit de vorige eeuw. Ik denk dat zijn uitspraak waar is. Onze religiositeit zal maar in die mate z’n bloei kennen wanneer we haar voeden door tijden van stilte en aandacht in te bouwen. Anders gezegd: tijd maken voor stilte is tijd maken voor God, voor gods-ontmoeting; zonder invulling. Als je naar de opera gaat ben je ook stil om heel het gebeuren op de scene binnen te laten tot in het diepst van jezelf. Bij stil gebed is dat niet anders; daar laten we God in heel zijn volheid binnen tot in het diepst van onze ziel. En de stilte zal ons in ontmoeting brengen met Hem, zoals de stilte in de zaal ons als het ware in ontmoeting brengt met wat er zich afspeelt op het podium van de opera.
Lieve mensen, laat ons van Maria leren wat het betekent contemplerend met het leven om te gaan. Moge ons antwoord verwondering en liefde zijn.
Een diep-schoon 2023 !
kris
Reageren of uitwisselen betreffende de overweging kan via de blog Van Woord naar leven.
Laten wij bidden
Lieve Moeder Maria,
graag wijden we dit nieuwe jaar toe aan U.
Moge er vrede zijn in de wereld, vrede in elk mensenhart.
Moge de liefde bemind worden.
In Christus, onze Heer.
Amen.
De Bijbelteksten zijn ontleend aan de NBV21, © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap.
De korte inleidingen op de lezingen zijn van de hand van Kris.
H. Maria, Moeder van God
Het hoogfeest Maria Moeder van God wordt gevierd op de eerste dag van het nieuwe burgerlijke jaar. De eerste januari is tevens de afsluiting van het octaaf van Kerstmis.
Christus: God en mens
Op de universele kalender van de Romeinse ritus van de Katholieke Kerk wordt op 1 januari het hoogfeest gevierd van Maria, de Moeder Gods. De Heilige Maagd is de moeder van Christus, die zowel God de Zoon is als de mens Jezus van Nazareth.
Aanvankelijk op 11 oktober
Vóór de liturgische hervorming die op het Tweede Vaticaans Concilie volgde, behoorde Maria Moeder van God tot de kleinere Mariafeesten. Paus Pius XI bepaalde dat het gevierd moest worden op 11 oktober, bij gelegenheid van het 15de eeuwfeest van het Concilie van Efeze (431), waarop het Goddelijk Moederschap van Maria tot dogma werd verklaard.
Besnijdenis van Jezus
Paus Paulus VI verplaatste het feest naar 1 januari en verhief het tot de rang van hoogfeest. Vóór de liturgische hervorming vierde men op de eerste januari de gedachtenis van de besnijdenis van Jezus op de achtste dag na zijn geboorte. Dit joodse ritueel onderging Christus als teken van zijn onderwerping aan de Tora en zijn officiële invoeging in het uitverkoren volk. De zondag daarna werd het feest gevierd van de Naam van Jezus.
Christologisch Mariafeest
Genoemde gedachtenissen bevatten nog een spoor in het hoogfeest Maria Moeder van God. In de evangelielezing van de Mis van deze dag bericht Lucas dat het Kerstkind acht dagen na zijn geboorte werd besneden en Hem de naam Jezus gegeven werd. Daardoor heeft dit belangrijkste Mariafeest ook een sterk christologische inhoud.
Achtste dag
In zijn Brief aan de Galaten verwijst de apostel Paulus naar het mysterie van het goddelijk moederschap van Maria, de Theotokos: “Toen de volheid van de tijd gekomen was zond God zijn eigen Zoon, geboren uit een vrouw, geboren onder de wet” (Gal. 4, 4). In weinig woorden staat hier de samenvatting van het mysterie van de Incarnatie van de Logos en van het goddelijk moederschap van Maria: het grote voorrecht van de Maagd bestaat immers in het Moeder zijn van de Zoon die God is. Acht dagen na zijn geboorte op de laatste dag van het kerstoctaaf staat daarom dit Mariafeest op zijn logische en juiste plaats.
Belangrijkste titel
De titel van Moeder Gods (Θεοτοκος, Theotokos) is het fundament van alle andere titels waarmee Maria vereerd is en nog steeds wordt aangeroepen van geslacht tot geslacht, in Oost en West. Naar het mysterie van haar Moederschap verwijzen talrijke hymnen en gebeden van de christelijke overlevering, zoals bijvoorbeeld de Maria-antifoon uit de Kersttijd, het Alma Redemptoris Mater, waarin gebeden wordt: Tu que genuisti, natura mirante, tuum sanctum Genitorem, Virgo prius ac posterius (‘U die hebt voortgebracht, terwijl de natuur verwonderd toezag, Hem, de Heilige, die U heeft voortgebracht, U, maagd tevoren en daarna’).
Bron: KRO-NCRV
Laten wij bidden
Lieve Moeder Maria,
graag wijden we dit nieuwe jaar toe aan U.
Moge er vrede zijn in de wereld, vrede in elk mensenhart.
Moge de liefde bemind worden.
In Christus, onze Heer.
Amen.